اختیار معامله اهرم

احسان والیان

معملات اهرم دار چیست ؟

روش های گوناگون و متفاوتی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال وجود دارد، در صورتی که در بازار کریپتو کارنسی مشغول به فعالیت هستید، حتما عبارات معاملات مارجین، یا داد و ستد رمز ارز ها با اهرم و یا معاملات اهرمی و عبارت شورت کردن یا همان فروش متقاضی به گوشتان خورده است. همه ی این اصطلاحا بیانگر عبارت معاملات اهرم دار است. در ادامه به بررسی تمامی اطلاعات و توضیحات لازم در این راستا خواهیم پرداخت. در پاسخ به این که معاملات اهرم دار به چه معنا می باشد، باید گفت که: معامله گران در این نوع معامله می توانند از پلتفرم معاملاتی که دارند، قرض بگیرند. در معاملات مارجین یا همان معاملات اهرم دار، سرمایه گذاران می توانند با با قدرت و سرمایه ی بیشتری نسبت به دارایی واقعی خودشان، معامله کنند.

این روش از معامله ی ارزهای دیجیتال یکی از روش های متداول و مرسوم معاملاتی می باشد که به کاربران خود این امکان را می دهد تا با وام گرفتن از سایر معامله گران موجود در صرافی، سرمایه ی زیادی را برای خرید و تهیه ی یک رمز ارز در اختیار داشته باشند. حتی معامله گران می تواند از خود صرافی نیز اقدام به دریافت وام نمایند. در صورتی که در معاملات معمولی، معامله گران تنها می توانند از سرمایه ی موجود خود اقدام به خریداری رمز ارزهای ارائه شده نمایند. اما در معاملات مارجین، کاربران می توانند به راحتی سرمایه ی خود را چندین برابر کرده و سپس اقدام به معامله ی رمز ارز مورد نظر خود نماید. منظور از اهرم در این معاملات در واقع یک عدد و ضریبی است که کاربران سرمایه ی خود را در آن ضرب می کنند. به عنوان نمونه اگر معامله گر از اهرم 10 برابر برای انجام معامله های خود استفاده کند، می تواند ده برابر بیشتر از حالت معمولی از معامله سود اختیار معامله اهرم بگیرد.

بررسی اجمالی معاملات اهرم دار

در نگاه اول، معاملات اهرم دار شاید جالب به نظر بیاید و ده برابر شدن سود در هر خرید موجب جلب توجه هر فردی شود. ولی در همین راستا ذکر این موضوع از قاعده مستثنی نمی باشد که معاملات اهرام دار نیز دارای برخی نقاط ضعفی هستند که به سادگی نمی توان از آن ها چشم پوش کرد. به عنوان نمونه می توان به این مورد اشاره کرد که استفاده از ضریب های موجود در معاملات مارجین در رمز ارزها، منجر به افزایش حجم پوزیشن معاملاتی شده و سرمایه ی اولیه ی معامله گران را در معرض خطر زیادی قرار می دهد. در این راستا شاید برخی سوالات اساسی برای معامله گران ایجاد شود، آن ها این است که آیا در زمان انجام معاملات اهرم دار، امکان از دست دادن سرمایه وجود دارد یا نه؟ و سوال دیگر این است که در صورت استفاده از ضریب ده برای معاملات مارجین، امکان دارد در معادله 10 برابر ضرر اصلی به صرافی بدهکار شویم یا خیر؟

در پاسخ به این سوالات ایجاد شده باید گفت که، از نقاط مثبت این معاملات در این است که ریسک ضرر کردن در معاملات اهرم دار بستگی به میزان ضریب و اهرم استفاده شده ندارد. یعنی در صورت استفاده از ضریب 10 برای انجام معاملات مارجین، ضرری که شما امکان دارد با آن رو به رو شوید دیگر ده برابر نمی شود. استفاده از این نوع معاملات اکثر در بازارهای کم سرعتی که دارای نوسانات کمی نیز می باشد بسیار رواج دارد. ولی امروزه انجام معاملات اهرم دار، در بازار های سریع و با نوسانات زیاد نیز طرفداران زیادی برای خود پیدا کرده است.

بررسی مزایا معاملات اهرم دار ارزهای دیجیتالی در چیست

معاملات ماجین و یا اهرم دار از مزایای و معایب زیادی برخوردار هستند که در ادامه به بررسی تمامی آن ها خواهیم پرداخت. مزیت های استفاده از این معاملات دستیابی و کسب سودهای زیاد و چشم گیری می باشد که همواره همین موضوع موجب جذب طرفداران زیادی به این معاملات شده است. این نوع از معاملات موجب کم شدن میزان سرمایه ای که باید به دست صرافی نگهداری گردد، می شود. و همین امر موجب کم شدن و به حداقل رسیدن هک های این معاملات می شود. معاملات مارجین ارزهای دیجیتال، معامله گران را در موقعیت های بسیار سود آورتر از معاملات معمولی قرار می دهد. به عنوان نمونه در موقعیتی که اهرم 100 برابر فعال و قابل استفاده باشد، موجب می شود تا صد برابر از موقعیت های معمولی و معاملات معمولی ، سود به دست سرمایه گذار برسد.

این نوع از معاملات اهرم دار برای کاربران مجرب و معامله گران فعال و دارای استراتژی بسیار مفید خواهد بود. چرا که معامله گران با استفاده از این معاملات مارجین به اندازه ای قدرتمند می شوند که می توانند از بازارهای نزولی نیز، کسب سود نمایند.فردی که قدرت پیش بینی کاهش قیمت زیاد یک دارایی را داشته باشد به راحتی می تواند قسمتی از پرتفوی خود را به یک پوزیشن دیگری مختص کرده و با استفاده از سودی که دریافت می کنند، ضرر کاهش قیمت زیاد را جبران نماید. برای کاربران فعال در حوزه ی رمز ارز و بازار های کریپتو کارنسی استفاده از این معاملات بسیار توصیه می شود، مخصوصا اگر به خوبی بتوانند از روند حرکتی قیمت های بازار بر آیند و یا قیمت ها را پیش بینی کنند، معاملات مارجین بهتری نوع داد و ستد برای آن ها خواهد بود. استفاده از محصولات اهرمی موجب اتصال کوتاه به بازار می شود و سرمایه گذار را قادر می سازد تا از بازارهایی که در حال سقوط هستند و یا در حال افزایش بهره وری اند برای گمانه سازی استفاده کنند.

بررسی معایب معاملات اهرم دار به چه صورت است

معاملات مارجین یا همان معاملات اهرم دار سود ها و ضررهای زیادی را می توانند کسب کنند. از آن جا که معامله گر یک فرد مبتدی باشد و دارایی اولیه آن در مقایسه با سایر تریدها کمتر باشد، خیلی راحت می توان میزان سرمایه و دارایی خود را در معرض خطر قرار داده و از دست دهد. برای همین خاطر بایستی برای تریدی که انجام می دهد از لحاظ ارزش و پتانسیل نزولی تمامی موارد را به صورت کامل در نظر بگیرند تا موجب مدیریت ریسک معامله های خود شود. در زمان ترید کردن با استفاده از معاملات اهرم دار، معامله گر از منافع مالکیت حقیقی صرف نظر می کند. و بدون امتیاز سهام دار می شود. به عنوان نمونه استفاده از محصولات اهرمی می تواند تاثیر زیادی را بر روی پرداخت سود سهام داشته باشد و به جای کسب سود، با در نظر گرفتن کوتاه و یا طولانی بودن پوزیشن شما، مبلغ از حساب دارایی شما کم و یا زیاد شود.

از دیگر نقاط منفی و ایرادات این معاملات در تماس های مارجین است، به این صورت که اگر موضوع معامله گر علیه آن حرکت کند، ارائه دهنده ی آن امکان دارد از معامله گر درخواست برگرداندن ترید خود و وجوه اضافی را داشته باشد. به این کار، تماس مارجین می گوید. بایستی معامله گر در این حالت برای کم کردن میزان وجوه کلی، اقدام به اضافه نمودن سرمایه و یا پوزیشن های خروج نماید. از دیگر معایب اصلی این معاملات، هزینه های بودجه است. در زمان استفاده از اهرم، به صورت تاثیر گذار، برای معامله گر وام تعلق می گیرد تا با استفاده از آن، پوزیشن را با هزینه های سپرده و وام باز کند. البته در مواردی که معامله گر قصد باز کردن پوزیشن را یک شبه دارد، برای پرداخت هزینه های این کار، کارمزدی از آن گرفته می شود

در بازارهایی می توان از لوریج یا ضریب اهرم استفاده کرد که به شرح زیر هستند:

• شاخص ها: منظور از شاخص همان اختیار معامله اهرم نمایش عددی است که از عملکرد گروهی دارایی ها از یک صرافی و یا ناحیه و یا مناطق گرفته می شود.
• فارکس: منظور از فارکس، داد و ستد رمز ارزها با هدف دریافت سود است. این بازار مالی یکی دیگر از پر ترید ترین بازارهای مالی در کل دنیا است.
• ارزهای رمزنگاری شده: با استفاده از این ضرایب، معامله گران می توانند ترید های خود را بر اساس رمز ارزهای پایه ی اصلی مانند اتریوم و بیت کوین انجام دهند بدون این که سرمایه ی زیادی را به هم گره بزنند.

بررسی ضریب اهرمی رمز ارز

یکی از مفاهیم اصلی در بازارهای مالی، ضریب اهرمی رمز ارز و یا لوریج می باشد. میزان تغییر قیمت جفت ارزها در بازارهای مالی حدود یک درصد است که این حدود از تغییر قیمت برای معامله گران جذابیت زیادی را به آن صورت نخواهد داشت. در راستای همین موضوع، مفهوم ضریب اهرمی یا همان لوریج ابداع شد که با استفاده از این تکنیک، معامله گران بتوانند سرمایه ی خود را ده تا هزار برابر از سرمایه ی فعلی خود نمایند. این استراتژی به همان صورت که بسیار جذاب به نظر می رسد، به همان اندازه نیز می تواند ریسک پذیر و خطرناک باشد. بنابراین سرمایه گذاران در حین استفاده از این معاملات بایستی صفر شدن موجودی سرمایه خود را نیز در نظر بگیرند. به این اصطلاح در واقع کال مارجین گفته می شود.

ضریب اهرمی یک نوع ابزار می باشد که به وسیله ی کارگزاران و یا همان بروکرها در اختیار معامله گران قرار داده می شود و تریدرها به راحتی می توان با استفاده از آن ها قدرت دریافت سودهای بیشتری را به دست بیاورند. به عنوان نمونه، تصور کنید که موجودی حساب یک تریدر یک دلار می باشد و معامله گر می خواهد با استفاده از معاملات اهرم دار، اهرم خود را بر روی عدد ده تا هزار تنظیم نمایند، در این صورت توان خرید و معامله ی آن ها ده تا هزار برابر موجودی حسابش می شود.

پلتفرم های گوناگونی برای انجام معاملات اهرم دار وجود دارد. با توجه به این که استفاده از این پلتفرم ها برای کاربران ایرانی با تحریم و محدودیت هایی روبرو است که برای بهره مند شدن از این پلتفرم، تریدرها بایستی با استفاده از بعضی راهکارها اقدام به تغییر آی پی کشور خود نمایند. بهترین پلتفرم ها برای انجام معاملات مارجین به شرح زیر هستند:

• سایت باینس
• سایت بیت مکس
• سایت وال کلاب
• سایت هوبی
• سایت کراکن

بررسی انواع معاملات اهرم دار

دو روش برای انجام این معاملات وجود دارد که به شرح زیر است:

• معاملات اهرم دار حالت خرید استقراضی: در این روش از انجام معاملات مارجین، معاملات به صورت معمولی انجام می شود. به این صورت که خرید رمز ارز در زمان کاهش قیمت ان انجام می پذیرد و زمانی که قیمت رمز ارز خریداری شده بالا رفت می توان اقدام به فروش آن نمود. در این حالت معامله گران با استفاده از معاملات اهرم دار حالت خرید قرضی، فرض را بر این می گذارند که با بیشتر شدن قیمت ها می توانند کسب سود نمایند.
• معاملات اهرم دار حالت فروش استقراضی: در این روش از انجام معاملات مارجین، انجام معاملات دقیقا برعکس روش اول صورت می پذیرد. اگر بخواهیم واضح تر توضیح دهیم باید بگوییم که، معامله گر زمانی می تواند از خرید خود سود کسب کند که قیمت ها از زمان خریداری شده کاهش یابد. در این شرایط معامله گران ارزهای دیجیتالی که فعلا مالک آن ها نیستند را می توانند به فروش برسانند.

در همین راستا ذکر این موضوع از قاعده مستثنی نمی باشد که در بیشتر معاملات اهرم دار از محصولات مشتق شده استفاده می شود. به این صورت که، معامله گر ابزاری را که ترید می کند که ارزش خود را از دارایی های اصلی گرفته باشد نه این که خود آن دارایی را داشته باشید. از جمله محصولات اصلی ضریب اهرم با لوریج به صورت زیر هستند:

مقاله کنفرانس
اثرات ساختار سرمایه بر قیمتهای قراردادهای اختیار معامله خرید سهام

چکیده:
هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی اثرات ساختار سرمایه بر قیمت های قراردادهای اختیار معامله خرید سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در همین راستا اطلاعات مالی 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش حذف سیستماتیک به عنوان نمونه آماری تحقیق استخراج، و در طی دوره 1390 تا 1394 بررسی شده است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی میباشد و در آن از روش همبستگی استفاده میشود. همچنین از نظر زمانی نوعی تحقیق پس رویدادی است. تحلیل آماری دادهها با نرم افزار آماری Eviews و در سطح اطمینان 95درصد انجام گرفت و برای آزمون فرضیهها از روش آماری دادههای پانل و الگوی رگرسیون خطی استفاده شد.مابه بررسی در این مورد میپردازیم که آیا ارزشهای حقوق اختیار معامله داد و ستد شده در شرکتها به ساختار سرمایهای شرکت حساس هستند. مامدل قرارداد اختیار معامله مرکب (CO (را برآورد مینماییم که سهام را بعنوان اختیار معامله ای روی شرکت درنظرمیگیرد. مدل CO درمقایسه بامدل بلک-شولز، بهمراه یک ساختارنوسان دوره(TSV ،(خطاهای قیمتگذاری را بطور متوسط تا 20 %کاهش میدهد. تاثیر قرارداد اختیار معامله مرکب مشخصا برای شرکتهای بشدت بدهکار و قراردادهای بلندمدت، که در آن بهبود قیمت گذاری تا 70 %خطای بلک-اسکولز است، قدرتمند میباشد. مدل CO بدون یک TSV ،خطاهای قیمت گذاری قراردادهای اختیار معامله دارای ارزش پولی را بطور متوسط تا 74,12 %و برای قراردادهای اختیار معامله بدون ارزش پولی را تا 22,9 %کاهش میدهد. ما بیان مینماییم که مدل CO یک ارزش بازار اهرم شرکت را نشان میدهد و برآورد نرخ بهره نوسان ضمنی شرکت را ممکن میسازد، که هر دو دارای کاربردهای بالقوهای در تامین مالی شرکت هستند.

معاملات آتی

درسال 1848 میلادی در شیکاگو تولیدکنندگان گندم برای فروش محصولات خود نیاز به بازاری داشتند تا معاملات نقدی را انجام دهند یعنی گندم بدهند و پول آنرا بستانند. به تدریج فروشندگان و خریداران شروع به نوعی تعهد جهت دریافت وجه نقد خود در آینده گرفتند و زمینه معاملات آتی (Futures) را پایه ریزی کردند بدین معنی که: تولیدکننده موافقت نماید که محصول خود را به خریدار در تاریخ آینده با قیمت توافق شده بفروشد.

آذرماه ١٣٨۴ را می توان به عنوان سرآغاز جشن بلوغ بازار سرمایه ایران قلمداد کرد. در آن تاریخ طبق تصویب مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون جدید بازار سرمایه که توسط دولت محترم به مجلس تقدیم شد، معاملات اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی کالا در بورس شکل قانونی پیدا نمود و مراجع تقلید نیز قبل از دولت و مجلس مجوز لازم را تنفیذ نموده بودند.

آتی کالا

قرارداد آتی توافقنامه ای است مبتنی بر خرید یا فروش دارایی مشخص در زمان معین در آینده، با قیمت مشخص. در این قرارداد خریدار متعهد می گردد کالای مورد نظر را در تاریخ تعیین شده تحویل گرفته و مبلغ مشخصی را بابت هر واحد از آن پرداخت نماید و فروشنده نیز متعهد میگردد درتاریخ موردنظر درازای دریافت وجه مشخصی کالای مورد نظر را تحویل نماید. برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات قیمت، بخشی از وجه تضمین هریک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند. هم اکنون زعفران رشته ای بریده ممتاز ،زعفران رشته ای درجه یک ، زیره سبز و پسته داراییهای پایه پذیرفته شده به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی بورس کالا می باشد.

از مزایای قراردادهای آتی امکان پوشش ریسک (hedging) با هزینه کم، امکان سود آوری در بازار نزولی ( short sell)، امکان ورود در بازارهای بزرگتر با سرمایه کم (leverage)، آربیتراژ می باشد.

نرخ تسویه درپایان روز معاملاتی کشف میگردد و با توجه به آن به روزرسانی حسابها صورت میپذیرد و سود و زیان کلیه قراردادهای باز توسط اتاق پایاپای بورس محاسبه و در حساب مشتریان اعمال می گردد. قیمت تسویه روزانه هم اکنون بر اساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی و قیمت تسویه لحظه ای براساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به هر لحظه محاسبه خواهد شد.

در صورتیکه پس از کشف نرخ تسویه و اعمال آن در صورتحساب مشتریان، موجودی حساب از حداقل سپرده تعیین شده توسط بورس کمتر گردد اخطار افزایش وجه تضمین برای مشتریان ارسال می گردد. مشتریان فرصت دارند تا یک ساعت پس از شروع معاملات روز بعد نسبت به افزایش موجودی خود اقدام نمایند.در صورت عدم واریز وجه در زمان اعلام کارگزار از سوی مشتری، کارگزار موظف است با اخذ موقعیت معکوس نسبت به بستن معامله باز مشتری اقدام نماید.

بیشتر قراردادهای آتی، منجر به تحویل فیزیکی کالا نمیشود علتش آن است که اکثر سرمایه گذاران قبل از فرا رسیدن زمان تحویل کالا، اقدام به بستن قرارداد یا Offsetting می نمایند. تبدیل تعهد از طریق اتخاذ یک ”موقعیت تعهدی“ جدید معکوس در مقابل ”موقعیت تعهدی باز“ مشتری صورت می پذیرد.

تمامی افراد حقیقی و حقوقی میتوانند با مراجعه به شعب کارگزاری سهم آشنا با همراه داشتن اصل مدارک هویتی و تکمیل فرم ها اقدام به اخذ کد معاملاتی قرارداد آتی نمایند. و همچنین در صورت داشتن شرایط لازم بعد از اخذ مجوز دسترسی به سامانه برخط معاملات قراردادهای آتی، کد کاربری و کلمه عبور برای استفاده از خدمات آنلاین برای مشتریان محترم صادر میگردد .

گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالاست و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است که توسط انبارهای موردتایید بورس صادر می گردد. بر اساس گزارش های منتشر شده توسط نهادهای بین المللی قبوض انبار از ابزارهای متداول تامین مالی در کشورهای توسعه یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه به حساب می آیند. از کاربردهای مهم قبوض انبار در تامین مالی، برای تمامی بخش های اقتصادی، ابزار تحویل در قراردهای آتی می باشد.

تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که کد معاملات اوراق بهادار دارند، می‌توانند اقدام به معامله گواهی سپرده کالایی هر کالایی نمایند. برای تحویل گرفتن کالا از انبار (در صورت داشتن گواهی سپرده در کد بورسی) باید مدارک لازم شامل معرفی نامه برای انبار از کارگزاری دریافت شود و با ارائه مدارک به انبار و واریز هزینه های انباردار کالا به خریدار تحویل داده می شود.

ارائه قرارداد اختیار معامله با پشتوانه شاخص کل بورس تهران

اضافه شدن اختیار معاملات شاخص کل بورس به جمع آپشن های بازار سرمایه پس از تجربه انتشار اختیار معاملات صندوق های سرمایه گذاری و اهرمی در 4 ماه اخیر صورت می‌گیرد.

به گزارش اکوایران، مهدی زمانی سبزی، معاون عملیات بازار اعلام کرد: بورس اوراق بهادار تهران در حال بررسی ارائه قراداد آپشن یا اختیار معامله روی صندوق‌های شاخصی است که به زودی عملیاتی خواهد شد.

وی در ادامه صحبت های خود درباره‌ی اختیار معاملات صندوق های سرمایه گذاری منتشر شده گفت: بورس تهران از اسفند سال گذشته، قراردادهای اختیار معامله را بر روی دو صندوق سهامی پر معامله بازار یعنی صندوق «دارایکم» و «پالایش» که وابسته به دو صنعت بانک و پالایش نفت هستند ارائه کرد. همچنین در اختیار معامله اهرم اختیار معامله اهرم خردادماه سال جاری نیز قرارداد اختیار روی تنها صندوق اهرمی بازار سرمایه در نماد «اهرم» ارائه شده که مجموعا تاکنون حجم 1.7 میلیون قرارداد در نمادهای مذکور معامله انجام شده است.

مهدی زمانی سبزی درباره ی فعالیت بورس تهران در زمینه ارائه قرارداد اختیار معامله شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران اضافه کرد: بورس تهران ارائه قراداد آپشن یا اختیار معامله روی صندوق‌های شاخصی مرتبط با شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و یا سایر شاخص‌های موجود را مدنظر دارد و کارگروهی در حال بررسی و مذاکرات است تا این قراردادها بر روی این نوع از صندوق‌ها نیز با کیفیت و نقدشوندگی مناسب ارائه شود.

همچنین بورس تهران در نظر دارد در حوزه بازارگردانی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، تعهدات بازارگردانی را متناسب با عملکرد بازارگردان تعیین کند، به این معنی که تعهدات بازارگردانی به عملکرد وی گره خورده و هر بازارگردانی که عملکرد بهتری داشته باشد، تعهداتش تعدیل شود. هدف این است که نقدشوندگی صندوق ها نسبت به گذشته افزایش یافته و فاصله قیمت در تابلوی بورس با NAV صندوق، حداقل شود.

تاریخچه اختیار معاملات در بورس تهران

کارهای پژوهشی اولیه در امکان سنجی پیاده‌سازی آپشن در اواخر دهه 80 شمسی انجام شد. در سال 1390 موافقت کمیته فقهی در شرعی بودن ابزار اختیار معامله و تصویب دستورالعمل اولیه معاملات قراردادهای اختیار معامله انجام شد. برای نخستین بار در 25 مرداد 1391 بر روی سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه قراردادهای اختیار فروش تبعی منتشر شد. در سه ماهه پایانی سال 92 و در شروع سال 93 بازار دچار ریزش شد و در تیرماه 1393 به صورت همزمان بر روی 29 سهم فعال در بورس اوراق بهادار تهران، اوراق اختیار فروش تبعی با هدف حمایت از سهامداران تعریف و به بازار عرضه شد. در نهایت در تاریخ 17 آذر 1395 دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران توسط هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسید.

کاربرد های اختیار معاملات

اختیار معاملات دارای کاربرد های فراوانی بوده که یکی از مهم ترین آن ها تنظیم ، تعدیل و کنترل دارایی پایه است. از این قرارداد ها می توان به عنوان سپر دفاعی برای پوشش ریسک سهام و یا دارایی پایه استفاده نمود. گاهی می توان از این اختیارات برای پیش‌بینی نوسانات بازار استفاده کرد.

با توجه به اینکه در قراردادهای اختیار معامله بازه زمانی در نظر گرفته می شود، سرمایه گذار یا همان خریدار این فرصت را دارد که برای تصمیم گیری مناسب زمان بخرد. خریدار می تواند تصمیم خود مبنی بر خرید یا فروش را تثبیت کند و در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهام خود را بفروشد و یا نگه دارد.

آورده اولیه خریدار یا سرمایه گذار در قراردادهای اختیار معامله، همان مبلغ اختیار معامله است، اما در صورتی که خریدار سود کند، ارزش سود وی چندین برابر آورده اولیه خواهد بود و اگر ضرر کند فقط به میزان آورده اولیه زیان خواهد دید.

اختیار معامله چیست؟ قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش سهام در بورس

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

راردادهای اختیار معامله انواع متنوع دارد. دامنه بازارهایی که چنین امکانی را دارند، گسترده است و بازار سهام نیز شامل آن می‌شود.

یونان باستان مسبب اصلی شروع این داستان است. زمانی که زیتون یکی از کالاهای مهم در معاملات این کشور بود مفهوم اختیار معامله به دلیل اتفاقات جغرافیایی به بهترین راه حل تبدیل شد. قصه از این‌جا شروع می‌شد که باغ‌داران باغ زیتون بسته به شرایط اقلیمی هر سال، هر بار زمان برداشت زیتون‌شان تغییر می‌کرد و همین تغییر در زمان برداشت محصول باعث می‌شد تا بعضی از سال‌ها برداشت زیتون با زمانی که صاحبان دستگاه‌های روغن‌کشی حضور دارند همزمان باشد و به همین دلیل کارها همان‌طور که باید پیش می‌رفتند و سود روی سود می‌آمد و همه راضی بودند. اما امان از زمانی که زمان برداشت زیتون‌ها با حضور دستگاه‌های روغن کشی و صاحبان‌شان تداخل اختیار معامله اهرم داشت. این اتفاق باعث می‌شد که باغ‌داران زیتون ضرر هنگفتی کنند و شیرینی معامله قبلی از زیر زبان‌شان بیرون کشیده شود. تا این که تالس از فلاسفه یونان موفق شد با مطرح کردن اختیار معامله این مشکل را برای همیشه میان باغ‌داران یونانی و دارندگان دستگاه‌های روغن‌کشی حل کند. معامله‌ای که این مشکل را حل کرد از این قرار بود که تالس از قبل از سر رسیدن موعد برداشت محصول و اصلا در موعدی دیگر شروع به اجاره این دستگاه‌ها برای زمان برداشت می‌کرد. تالس اختیار معامله را برای یک بازه زمانی در استفاده از امکانات و خدمات به وجود آورد. اختیار معامله‌ای که ما هم امروز از آن فراوان استفاده می‌کنیم. بیمه‌ها یکی از انواع اختیار معامله است که پولی را می‌پردازیم و حق بیمه را برای موقعیتی که در آینده ممکن است نیاز داشته باشیم از آن خود می‌کنیم. ممکن هم هست که اصلا به استفاده از این اختیار نیاز پیدا نکنیم.

تعریف اختیار معامله

حال که صورت دیگری از جهان را بعد از گذشت هزاران سال از زمان تالس تجربه می‌کنیم پس با تعریف خطی که در مورد اختیار معامله ارائه می‌شود آشنا شویم. ابزارهای مالی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری یا هر نوع دیگری از ابزاری که می‌شناسیم بر دارایی پایه استوار است که از سهام گرفته تا انواع کالاها و اعتبارهای کوچک و بزرگ را شامل می‌شوند. زمانی که خریدار اوراق مربوط به بازارها را از فروشنده برای مدت مشخص و هدفی می‌خرد و یا بهتر بگوییم قرارداد می‌بندد، در واقع اختیار معامله صورت گرفته است. گفتنی است که قراردادهای اختیار معامله انواع متنوع دارد. دامنه بازارهایی که چنین امکانی را دارند، گسترده است و بازار سهام نیز شامل آن می‌شود.

انواع قرارداد اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله به دو نوع تقسیم می‌شود؛ اختیار فروش و اختیار خرید.

اختیار فروش

در این نوع از قرارداد اختیار معامله که به آن اختیار فروش می‌گویند خریدار می‌تواند قسمت مشخصی از یک دارایی را در زمان مشخص به فروشنده بفروشد.

اختیار خرید

در این نوع از قرارداد اختیار معامله که به آن اختیار خرید می‌گویند، خریدار حق دارد تا در زمان مشخص مقدار مشخصی از دارایی را از فروشنده خریداری کند و از طرف دیگر فروشنده تعهد دارد که دارایی خواسته شده را به خریدار بفروشد.

موقعیت های قرارداد اختیار معامله

تا به این‌جا متوجه شدیم که اختیار معامله دو نوع قرارداد دارد. اما جدا از نوع قرارداد باید گفت که چهار موقعیت هم شامل حال قرارداد اختیار معامله می‌شود. در ادامه به توضیح هر چهار موقعیت خواهیم پرداخت؛

موقعیت اول؛ فروش اختیار فروش

در این موقعیت مشخص شده در قرارداد، صاحب دارایی متعهد می‌شود تا در تاریخ مشخص و با مبلغ مشخص تعداد مشخص شده‌ای از دارایی را از خریدار بخرد. ممکن است بپرسید که صاحب دارایی چه سودی در این موقعیت می‌برد؟ در پاسخ باید گفت که بازه زمانی برای خرید دارایی در نظر گرفته شده است. این فرصت برای انجام فعالیت‌های سودآور از محل دارایی برای دارنده دارایی می‌تواند سودآور باشد.

موقعیت دوم؛ خرید اختیار فروش

همان‌طور که از نام‌اش مشخص است خریدار در این قرارداد می‌تواند تعداد مشخص شده‌ای از دارایی را همان‌طور که در سررسید آمده به فروشنده بفروشد.

موقعیت سوم؛ فروش اختیار خرید

در این اختیار کسی که حکم فروشنده را دارد متعهد می‌شود تعداد مشخصی از دارایی پایه را طبق تاریخ سررسید به خریدار بفروشد. معمولا در این موقعیت است که دارندگان از کاهش قیمت‌ها سود می‌برند.

موقعیت چهارم؛ خرید اختیار خرید

کسی که این موقعیت را طبق معامله دارد می‌تواند از دارایی، به قیمت مشخص شده در تاریخ ذکر شده سررسید، خرید کند.

مزایای قراردادهای اختیار معامله

از مزایای قرارداد اختیار معامله در هر نوع و موقعیتی می‌توان به کاهش ریسک، اهرم مالی و کسب درآمد اشاره کرد؛

· کسب درآمد؛ همان‌طور که در توضیحات موقعیت‌ها و انواع معامله دیدیم مشخص شد که کسب سود از نوساناتی که در بازه زمانی مشخص شده در معاملات این قراردادهای اختیار به دست می‌آیند، باعث کسب درآمد برای خریدار و فروشنده می‌شود.

· کاهش ریسک؛ کاهش ریسک در انواع سرمایه گذاری‌ها برای سرمایه گذاران بسیار مهم است. هر چقدر ریسک کاهش پیدا کند میزان از دست رفتن سرمایه بر اساس نوسانات کم‌تر می‌شود. در واقع با قرارداد اختیار معامله، ما دارایی پایه را با دارایی دیگری جایگزین می‌کنیم که همین امر باعث پایین آمدن میزان ریسک می‌شود.

· اهرم مالی؛ این امکان در قرارداد اختیار معامله وجود دارد که سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از نقدینگی کم‌تر اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. بارها شده افرادی که حتی با ضریب هوشی بسیار بالایی که داشته‌اند به دلیل نیاز به حجم مبلغ زیاد برای شروع سرمایه گذاری نتوانسته‌اند این کار را انجام دهند. در حالی که وجود قرارداد اختیار معامله این امکان را ایجاد کرده است.