اوراق سلف چیست؟ همه چیز درباره قرارداد سلف
قرار داد سلف، قرار دادی است که در آن فروشنده در جهت دریافت وجه نقد، قسمتی از دارای خود را پس از مدت زمانی معلوم به فروش می‌رساند. در واقع خریدار، معادل دارایی خریداری شده را در یک قرار داد سلف که طرفین ملزم به رعایت شرایط آن می‌باشند، به فروش می‌گذارد که به این روند قرار داد سلف می‌گویند. این اوراق در جهت رفع نیاز‌های بازار بورس کالای ایران و کاهش نقدینگی در صنعت توسط دولت تولید شده است. در ادامه تیم مقاله قصد داریم، به تعریف اوراق سلف موازی و این که اوراق سلف چیست بپردازیم، بنابراین با ما همراه باشید.
اوراق سلف چیست؟
قرارداد سلف
معامله سلف یا قرارداد سلف، نوعی دیگر از قرارداد است که افراد یا شرکت‌ها محصولات و کلاهای مورد نیاز خود را از پیش خرید می‌کنند. به طور کلی ماهیت قرارداد سلف به این صورت است که صاحبان کالا، در مدت زمانی معلوم در آینده به طور نقدی دارایی خودشان را به طور نقدی پیش فروش می‌کنند. قرارداد سلف عمکردی برعکس نسیه دارد؛ در نسیه کالا را تحویل می‌گیرید و پس از گذشت مدت زمانی هزینه آن را به فروشنده پرداخت می‌کنید. اما در قرار سلف ابتدا هزینه کالا را پرداخت می‌کنید و بعد از گذشت مدت زمانی معین اجناس خود را تحویل می‌گیرید.
برای درک بهتر این مسئله، شما دارنده یک شرکت بخچال‌سازی هستید و گمان می‌کنید که قیمت موتورهای یخچال در چند ماه آینده افزایش پیدا خواهد کرد. از این رو شما اقدام به پیش خرید موتورهای یخچال مورد نیاز خود می‌کنید و هزینه کامل آن را به شرکت تولید کننده این قطعه پرداخت می‌نمایید. درواقع، شما کالای مورد نیاز چند ماه آینده خود را با قیمت کمتری خریداری کرده‌اید و فروشنده هم هزینه مورد نیاز تولید آن کالا را برای ادامه تولیدات خود دریافت کرده است.
اوراق سلف
قرار داد سلف(Induction Paper)، قرار دادی است که عرضه کننده(فروشنده) در جهت تامین مالی و کمبود نقدینگی اقدام به بستن این قرار داد می‌نماید. اوراق سلف در واقع نوعی صکوک می‌باشد که امنیت بیشتری نسبت اوراق مشارکت دارد که از این رو اوراق سلف بیشتر در جهت تامین نقص مالی شرکت‌ها، جبران کسری بودجه دولت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این اوراق بنا بر قوانین گفته شده در دین اسلام، برای برخی از کالاها همانند طلا و سکه به عنوان دارایی پایه مجاز نمی‌باشد. جهت مقایسه آماری طلا و بیت کوین، این مقاله را از دست ندهید.
مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟
مزایا
اوراق سلف هم برای خریدار و هم فروشنده مزایایی به همراه دارد که ابتدا به مزایای خریدار و سپس فروشنده می‌پردازیم. شخص خریدار بر پایه این که کالای خود در آینده با افزایش قیمت روبرو میشود و برای کسب سود بیشتر وارد این معامله میشود. انجام شدن این قرارداد از طریق سازمان‌های نظارتی بازار بورس کلا تضمین میشود. از طرف دیگر، فروشنده سرمایه مورد نیاز خود را برای تولید کالاها و محصولات بدست می‌آورد و همین طور سبب تسریع در چرخه تولیدات یک شرکت یا کارخانه میشود.
معایب
اشخاصی که از قرارداد سلف برای پیش خرید کردن کالاهای مورد نیاز خود استفاده می‌کردند، همیشه با مشکل غیرقابل انتقال بودن آن به غیر روبرو هستند. خریداران می‌بایست تا اتمام زمان ذکر شده در قرارداد، نسبت به دریافت اجناس خود صبر کنند. این موضوع به این معنا است که دریافت کنندگان همیشه با مشکل نقدشوندگی مواجه می‌باشند و نمی‌توانند نسبت به نوسانات بازار واکنشی نشان دهند. علاوه بر این، هیچ بازار ثانویه‌ای برای معامله اوراق سلف وجود ندارد.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
این قرارداد در جهت رفع مشکلاتی که در قرارداد سلف صورت می‌گرفت، طراحی شده است.قرارداد سلف موازی همانند قرارداد سلف می‌باشد، با این تفاوت که خریدار یا فروشنده پیش از رسیدن موعد مقرر در قرارداد، میتواند اجناس را به شخص یا شرکت دیگری واگذار نماید. در این نوع از قرارداد سلف موازی، مشکل نبود بازار ثانویه و همچنین نقدشوندگی نیز رفع شده است. قرار داد سلف موازی از یکی از ابزارهایی می‌باشد که در بازار بورس کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در قرارداد سلف موازی، ناشر یک میزان سود را برای سرمایه‌گذاران در مدت زمان معین فروش ضمانت میکند که با افزایش پیدا کردن قیمت دارایی، سود بیشتری به شخص سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. برای رفع مشکل ریسک نوسانات بازار از دو ابزار در این قرارداد استفاده میشود که در ادامه به توضیح این دو ابزار می‌پردازیم.
اختیار خرید تبعی
با استفاده از این ابزار، اخیتار خرید بخشی از دارایی پایه براساس قیمت و زمان قید شده در قرارداد، توسط فروشنده یا شرکت تولیدی به شخص خریدار اعطا می‌گزدد.
اختیار فروش تبعی
در قسمت اوراق سلف گفته شد که تا پایان زمان قرارداد اجازه فروش به خریدار داده نمی‌شود، این مشکل با استفاده قرار سلف موازی برطرف شد. حال اختیار فروش تبعی به همین معنا است، یعنی خریدار اجازه فروش مقدار مشخصی از دارایی خریداری کرده را در موعد مقرر خواهد داشت.
مزایای قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
در بخش اوراق سلف چیست به معایب این قرارداد اشاره گردید که همه این مشکلات با مطرح شدن قرار داد سلف موازی استاندارد رفع گردید. حال قصد داریم به دیگر مزایای قرارداد سلف موازی بپردازیم.
- معاف از مالیات
- نقدشوندگی به دلیل چرخش بازار تضمین میشود
- مدت قراردادها یک تا دو سال می‌باشد
- خطر ریسک کردن کاهش می‌یابد
- اضافه شدن بازار ثانویه به معاملات
- مشاهده قیمت روزانه و لحظه‌ای کالاها
- کارمزد اندکی برای معاملات
- دارای حداقل سود ضمانت شده براساس رشد قیمت کالا که تا سقف سود قید شده در قرارداد ممکن است افزایش پیدا کند
- افزایش میزان نقدشوندگی
- کم شدن هزینه‌های معاملاتی
- تهیه پشتوانه مالی برای تولیدکنندگان
- امکان واگذاری قرار به اشخاص دیگر
نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟
برای خریداری اوراق سلف، متقاضیان می‌بایست به کارگذاری‌های معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کشور رجوع نمایند و نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنند. بعد از دریافت کردن کد بورسی، اشخاص بایستی در خواست خرید را به کارگذاری‌های مربوطه اعلام و در آن ثبت نمایند. جهت آشنایی بیشتر با بورس، مقاله بازار بورس چیست را مطالعه کنید.
چه کالاهایی در قالب اوراق سلف قابل ترید هستند؟
دو دسته از کالاها را می‌توان به وسیله اوراق سلف معامله کرد. کالاهایی که امکان انتقال فیزیکی آنها میسر است، مانند: نفت و شمش فولاد، سنگ آهنف ورقه گرم فولاد و…. را می‌توان پیش خرید کرد. دسته بعدی شامل کالاهایی میشود که دولت برای آنها قیمتی تعیین نمی‌کند و محدودیت قیمتی ندارند.
قرارداد آتی چیست؟
نوعی دیگر از قرارداد می‌باشد که فروشنده موظف است در تاریخ معینی که در قرارداد ذکر شده است، مقدار مشخضی از کالایی که خریداری کرده را بفروشد و از سمت دیگر خریدار متعهد میشود مزایای اوراق اختیار فروش آن مقدار مشخص شده از کالا را خریداری نماید. قرارداد آتی یا Future Contract به این صورت است که شخص خریدار نسبت به خرید جنس مورد نیاز خود اقدام به خرید میکند و هزینه آن را به هنگام تحویل کالا پرداخت می‌نماید. قرارداد آتی قابلیت فروش کالاهایی را که مالک آنها نیستند را به شخص خریدار می‌دهد و همچنین برای جلوگیری از کلاه‌برداری، یه بیانه یا مبلغی جهت تضمین قرارداد از شخص خریدار گرفته میشود. حال برای شما خوانندگان این سوال شاید پیش آید که تفاوت قرارداد آتی با اوراق سلف چیست، در قسمت بعد به این موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت قراردادآتی با اوراق سلف چیست؟
قراردادی است که مزایای اوراق اختیار فروش سرمایه‌گذاران بازار بورس کالا علاوه بر این که از افزایش قیمت‌ها سود می‌برند، از کاهش قیمت‌ها نیز سودی کسب خواهند کرد. از این رو قراردادهای آتی نوعی قرارداد دو طرفه محسوب میشود. در قراردادهای آتی برای جلوگیری از کلاه‌برداری مبلغی جهت تضمین قرارداد نزد اتاق پایاپای گداشته میشود و طرفین موظف می‌شوند که در صورت نوسانات قیمتی، وجه تضمینی را کاهش دهند.
جمع بندی
همان طور که پیش درباره این که اوراق سلف چیست، گفتیم. اوراق سلف یکی از ابزارهای بازار بورس کالا می‌باشد که در جهت کمبود نقدینگی و تامین سرمایه تولید کالا برای تولید کننده، استفاده می‌گردد. متقاضیان اوراق سلف به طور مستقیم در جهت رفع کمبود نقدینگی در بازار، ارتقاء سطح تولید ملی و رشد اقتصاد کشور قدم بر می‌دارند. با استفاده از اوراق سلف اشخاص و تولیدکنندگان می‌توانند، کالایی را که هنوز تولید نشده است را خریداری یا پیش‌فروش کنند و یا قبل از تولید، آن را به شخص دیگری بفروشند.
اوراق قرضه چیست؟
حتما بارها نام اوراق قرضه (Bond) را شنیده‌اید، در واقع وقتی این نوع اوراق را می‌خرید، به ناشر این نوع اوراق وام می‌دهید. در این صورت ناشر موافقت میکند که به شما سود پرداخت کند و پولتان را در تاریخ مشخصی در آینده برگرداند. شاید افراد به دنبال سرمایه‌گذاری در سهام باشند، اما درواقع بازار جهانی این اوراق از نظر ارزش بازار بزرگتر از بازار سهام است. بنابراین اگر شما هم به دنبال سرمایه‌گذاری در یک بازار هستید، باید از ویژگی‌ها و انواع آن مطلع باشید.
ما در این مقاله به شما می‌گوییم اوراق قرضه چیست و چه مزایای و معایبی دارد. در ادامه همراه وبلاگ فانوس باشید.
تعریف اوراق قرضه
اوراق قرضه(مزایای اوراق اختیار فروش Bond)، نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار در ازای پرداخت‌های منظم بهره، به یک شرکت یا دولت برای مدت معینی وام می‌دهد. هنگامی که اوراق به سررسید می‌رسد، ناشر اوراق قرضه پول سرمایه‌گذار را برمی‌گرداند. درآمد ثابت اصطلاحی است که اغلب برای توصیف این نوع اوراق استفاده میشود، زیرا سرمایه‌گذاری شما در طول عمر اوراق، پرداخت‌های ثابتی را به دست می‌آورد.
شرکت‌ها این اوراق را می‌فروشند تا عملیات‌های جاری، پروژه‌های جدید یا تملک‌ها را تامین مالی کنند. دولت‌ها اوراق را برای اهداف تامین مالی و همچنین برای تکمیل درآمد حاصل از مالیات می‌فروشند.
بسیاری از انواع اوراق قرضه (Bond)، سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک‌تری نسبت به سهام محسوب می‌شوند. همین موضوع آنها را به یک جز کلیدی برای یک سبد سرمایه‌گذاری خوب تبدیل میکند. این اوراق می‌توانند به محافظت از ریسک سرمایه‌گذاری‌های بی‌ثبات‌تر مانند سهام کمک کنند و می‌توانند جریان ثابتی از درآمد را در طول سال‌های بازنشستگی شما با حفظ سرمایه فراهم کنند.
انواع مختلف اوراق قرضه
این اوراق تنوع خوبی دارند و البته این انواع در هر کشور می‌توانند متفاوت باشند. به طور کلی این اوراق در ایران شامل 3 مورد دولتی، شهرداری و شرکتی طبقه‌بندی می‌شوند. همچنین این سه نوع اوراق قرضه (Bond) دارای روش‌های مالیاتی متفاوتی هستند که برای سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار می‌گیرند.
اوراق قرضه دولتی
دولت برای تامین مالی برنامه‌ها، حقوق و دستمزد و به ویژه برای پرداخت قبوض، اوراق قرضه صادر میکند. اوراق کشورهای باثبات مانند ایالات متحده، امن‌ترین سرمایه‌گذاری در نظر گرفته میشود. اما از سوی دیگر، اوراق کشورهای در حال توسعه ریسک بیشتری دارد. دولت ایالات متحده اوراق خود را از طریق خزانه‌داری و چندین سازمان دولتی مختلف منتشر میکند. در برخی موارد، سود حاصل از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمی‌شود.
اوراق قرضه شهرداری
این اوراق از طریق ایالت‌ها، شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تامین مالی عملیات یا پرداخت هزینه پروژه‌ها منتشر میشود. اوراق شهرداری بودجه ساخت بیمارستان‌ها، مدارس، نیروگاه‌ها، جاده‌ها، ادارات، فرودگاه‌ها و … را تامین میکند. یکی مزایای اوراق اختیار فروش از مزایای اوراق شهرداری این است که سود آن معاف از مالیات است.
اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه شرکتی توسط شرکت‌های دولتی و خصوصی برای تامین مالی عملیات روزانه، توسعه تولید، تامین مالی تحقیقات یا تامین مالی خریدها منتشر میشود. اگرچه این اوراق از اوراق قرضه دولتی ریسک بیشتری دارند، اما می‌توان مزایای اوراق اختیار فروش درآمد بیشتری از آنها کسب کرد. در بین این نوع اوراق شرکتی، گزینه‌های بیشتری برای انتخاب وجود دارند. ولی یکی از معایب این اوراق آن است که معاف از مالیات نیستند.
هنگام سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه شرکتی، باید به ریسک آن توجه زیادی داشته باشید. هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌خواهد برای این نوع اوراق کم درآمد با احتمال 50-50 ورشکستگی، پول خرج کند. برای خرید این اوراق، باید در مورد وضعیت مالی و چشم انداز مالی ناشر تحقیق کرد. این تحقیقات ممکن است شامل جریان نقدی، بدهی، نقدینگی و طرح تجاری شرکت باشند.
ویژگی‌های اوراق قرضه
ما می‌توانیم این اوراق را بر اساس نحوه پرداخت سود و برخی ویژگی‌های دیگر، طبقه‌بندی کنیم:
بدون کوپن
همانطور که از نامشان پیداست، اوراق بدون کوپن سود دوره‌ای را پرداخت نمی‌کنند. در عوض، سرمایه‌گذاران این اوراق را با تخفیف به ارزش اسمی آنها می‌خرند و در سررسید، کل ارزش اسمی بازپرداخت می‌شوند.
قابل وصول
این اوراق به ناشر اجازه می‌دهند تا قبل از سررسید، بدهی را مزایای اوراق اختیار فروش بپردازد. یعنی پیش از انتشار اوراق قرضه، با مفاد فراخوان موافقت میشود.
قابل واگذاری
سرمایه‌گذاران این اختیار را دارند که یک اوراق قرضه قابل فروش که به عنوان اوراق قرضه فروش نیز شناخته میشود را زودتر از تاریخ سررسید بازخرید کنند. اوراق قرضه فروش میتواند یک یا چند تاریخ مختلف را برای بازخرید زودهنگام ارائه دهد.
قابل تبدیل
این اوراق شرکتی ممکن است قبل از سررسید به سهام شرکت ناشر تبدیل شود. البته به طور قطعی نمی‌توان گفت که کدام نوع اوراق برای شما مفید است، زیرا این کاملا به شما، درآمد و هدفتان بستگی دارد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید با مشاوران مالی خود مشورت کنند تا بتوانند این نوع اوراق که درآمد و مزایای مالیاتی خوبی دارند را برای آنها فراهم کنند.
مزایای خرید اوراق قرضه
این اوراق نسبتا امن هستند و می‌توانند نیروی متعادل کننده‌ای را در یک سبد سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. اگر قصد سرمایه‌گذاری در سهام را دارید، افزودن این نوع اوراق میتواند دارایی‌های شما را متنوع کند و ریسک کلی را کاهش دهد. در حالی که این اوراق دارای خطراتی هستند (مثلا ناشران قادر به پرداخت سود یا پرداخت اصل نیستند)، معمولا ریسک آنها بسیار کمتر از سهام است.
این اوراق شکلی از درآمد ثابت هستند. این اوراق با نرخ‌ها و فواصل زمانی منظم و قابل پیش‌بینی بهره پرداخت می‌کنند. برای بازنشستگان یا سایر افراد که ایده دریافت درآمد منظم را دوست دارند، میتواند دارایی محکمی محسوب شود.
معایب خرید اوراق قرضه
یکی از معایب آن نرخ بهره پایین است، این اوراق بلندمدت دولتی از لحاظ تاریخی حدود 5 درصد بازدهی متوسط سالانه داشته‌اند. در حالی که بازار سهام از نظر تاریخی به طور متوسط سالانه 10 درصد بازده داشته است.
با وجود اینکه این اوراق نسبت به سهام ریسک کمتری دارند، ولی باز هم کاملا بدون ریسک نیستند. مثلا همیشه این احتمال وجود دارد که در فروش این نوع اوراق که دارید، مشکل پیش بیاید. مخصوصا اگر نرخ بهره بالا برود. در واقع ممکن است ناشر این اوراق نتواند سود یا اصل بدهی سرمایه‌گذار را به موقع پرداخت کند که به آن ریسک اعتباری می‌گویند. همچنین تورم میتواند قدرت خرید شما را در طول زمان کاهش دهد و درآمد ثابتی را که از اوراق خود دریافت می‌کنید با گذشت زمان کم‌ارزش کند.
نتیجه‌گیری
چه تصمیم داشته باشید با یک متخصص مالی کار کنید یا سرمایه‌گذاری خود را خودتان مدیریت کنید، سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت باید بخش اصلی استراتژی سرمایه‌گذاری شما باشند. در یک سبد سرمایه‌گذاری با تنوع مناسب، اوراق قرضه می‌توانند هم ثبات و هم درآمد قابل پیش‌بینی را فراهم کنند.
اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید😊
اوراق فروش تبعی چیست و چه مزایایی دارد؟
در واقع در این طرح سهام براساس نرخ بازده بدون ریسک 20 درصدی با کف قیمتی تعیین شده توسط سهامدار عمده مواجه میشود، حال آنکه سقف قیمت آن محدودیتی ندارد. بر همین مبنا ناشر اوراق اختیار فروش تبعی که سهامدار عمده می باشد ، بازده مثبت 20 درصدی در سررسید مشخص برای سهامداران حقیقی و جز را تضمین می‌کنند. به زبانی ساده و در یک جمله می‌توان گفت که اوراق اختیار فروش تبعی سهام، آپشنی است که پشتوانه آن خود سهم است و ریسک خریداری سهام را بر مبنای اوراق فاقد ریسک تضمین میکند.
ساز و کار اولیه این طرح به این شکل است که سهامداران عمده می‌توانند اوراقی را تحت عنوان آپشن یا اختیار منتشر کنند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاران خرد را کاهش دهند و در عین حال ریسک نوسان منفی قیمت یک سهم را هم کمتر کنند. با این طرح سهام به‌طور کامل بیمه میشود، اما امکان انجام معاملات ثانویه روی اوراق وجود ندارد و خریدار فقط میتواند از اختیار خود استفاده کند، اما در عین حال کسی که یک آپشن را خریداری کرده خیالش راحت است که این سهام را در یک دوره مشخص بالاتر از رقم کنونی به فروش خواهد رساند.
در صورت برگزاری مجامع عمومی و یا جلسة هیئت مدیره برای تصویب تقسیم سود و یا افزایش سرمایة شرکتی که "اوراق اختیار فروش تبعی" آن عرضه شده است "عرضه کننده" می بایست قبل ازبرگزاری مجامع عمومی و یا جلسة هیئت مدیره برای تصویب تقسیم سود و یا افزایش سرمایة سهم پایه، نسبت به تسویه "اوراق اختیار فروش تبعی" اقدام نماید. در این حالت، تاریخ اعمال2 روزمعاملاتی قبل از برگزاری مجمع عمومی یا جلسة هیئت مدیره خواهد بود و "قیمت اعمال" نیز با لحاظ نمودن سود "اوراق اختیار فروش تبعی" به نسبت کاهش زمان اعمال، تعدیل خواهد شد.
1- درصورتی که قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال بزرگتر یا مزایای اوراق اختیار فروش مساوی قیمت اعمال باشد، "اوراق اختیارفروش تبعی" قابل اعمال نیست.
فروش تبعی" منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثرتا ساعت 13 روز اعمال خواهد بود.
3- در صورت ارائه درخواست اعمال طی مهلت مقرر به بورس اقدامات زیر حسب مورد، طبق اطلاعیه عرضه انجام خواهد شد:
3-2- پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه به دارنده "اوراق اختیار فروش تبعی"به صورت نقدی یا از طریق واگذاری سهم پایه از عرضه کننده به دارنده "اوراقاختیارفروش تبعی"
اختیار معامله امریکایی قابل اعمال در هر لحظه از زمان و اختیار معامله اروپایی صرفا قابل اعمال در سررسید است.به گزارش عصر بانک دات آی آر، با توجه به اینکه در ایران برای این اوراق بازار ثانویه وجود نداشته و اوراق پس از خریداری توسط سرمایه گذار تا زمان سررسید در بازار مورد معامله قرار نمی گیرد لذا می توان از این حیث آن را نوعی اختیار معامله اروپایی دانست (هر چند به دلیل عدم امکان معامله تا قبل از سررسید و همچنین تضمین یک نرخ بازدهی مشخص، نمی‌تواند نام اختیار فروش را داشته باشد).
تفاوت دیگر انتشار این اوراق در ایران و سایر بورس های جهان در این است که در سایر بورس ها هدف اصلی ناشر از انتشار این اوراق کسب انتفاع می باشد. در حالیکه این ابزار در ایران در راستای حمایت از بازار بوده که این حمایت ها این بار به شکلی متفاوت و در قالب استفاده از این اوراق صورت گرفته است. بطوریکه کسب انتفاع ناشران چندان مطرح نیست. البته رشد قیمت سهام نیز خود نوعی کسب انتفاع تلقی می شود.
تفاوت دیگر در این است که در دیگر بورس ها لزومی ندارد سرمایه گذار قبل از خرید اوراق اختیار فروش خود سهم را در اختیار داشته باشد. بلکه این امکان وجود دارد تا پس از خرید این اوراق بتوان سهم را با قیمت پایین تر خریداری کند. اما در بورس ایران الزامی است سرمایه گذار حتماً سهام شرکت مورد نظر را داشته باشد و پس از آن اقدام به خرید این اوراق کند.
به گزارش عصر بانک، طبق دستورالعمل های استفاده از این ابزار، فروشنده اوراق متعهد می شود تا اوراق را به قیمتی حداقل 20 درصد بالاتر از قیمت فروش آن خریداری کند. اما با توجه به اینکه حدود 0.مزایای اوراق اختیار فروش 5 درصد از قیمت سهام در ابتدا بابت ورقه اختیار فروش از سرمایه گذار اخذ می شود می توان به کسب سود حداقل 19 درصدی پس از کسر کارمزد کارگزاری در پایان دوره اطمینان داشت که این رقم در صورت رشد قیمت سهم با بازدهی نامحدود همراه است. چراکه در افزایش قیمت سهام مشخص می تواند سهام خود را در بازار به فروش رسانده و از رشد قیمت ها نیز انتفاع به دست آورد. اما در دیگر بورس ها طبق دستورالعمل ها حدود پنج درصد از قیمت سهام در ابتدا بابت ورقه اختیار فروش از سرمایه گذار اخذ می شود که این مورد نیز از دیگر تفاوت های ابزار اختیار فروش سهام در ایران با سایر بورس های جهان است.
سهامداران عمده دیگر برای حمایت از سهامشان لازم نیست که درصد سهامداری خود در بورس را افزایش دهند بلکه با انتشار این اوراق می‌توانند ریسک سرمایه گذاری را پوشش داده و در عین حال از سهامشان حمایت کنند.
حداقل بازدهی 20 درصدی این مزیت را دارد که اگر قیمت سهم افزایش یافت لزومی برای تعهد سهامدار عمده وجود ندارد.
به نظر می رسد با رفع محدودیت ها و اتخاذ تمهیدات لازم بتوان از این ابزار برای حمایت از قیمت سهام شرکت ها بالاتر از ارزش ذاتی آنها و گذار از موقعیت فعلی بازار سرمایه استفاده کرد.
اعلام آمادگي سهامداران عمده براي استفاده از اوراق اختيار فروش تبعي
معاون بازار شركت بورس از اعلام آمادگي سهامداران عمده شركتها براي استفاده از اوراق اختيار فروش تبعي در بورس و امكان معامله اين اوراق طي امروز و فردا خبر داد.
معاون بازار شركت بورس از اعلام آمادگي سهامداران عمده شركتها براي استفاده از اوراق اختيار فروش تبعي در بورس و امكان معامله اين اوراق طي امروز و فردا خبر داد.
علي صحرايي ـ معاون بازار شركت بورس ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، از اجرايي شدن معاملات اوراق اختيار فروش تبعي در بورس تهران خبر داد و گفت: در راستاي حمايت از سرمايه گذاران و فراهم شدن راهکاري در جهت پوشش ريسک، از فردا معاملات اوراق اختيار فروش تبعي در شرکت بورس اوراق بهادار تهران اجرايي مي شود.
وي افزود:در حال حاضر سهامداران عمده براي استفاده از اين ابزار اعلام آمادگي كرده‌اند و شركت بورس در حال بررسي و مذاكره با آنها است كه بعد از مذاكره امكان استفاده از اين ابزار طي امروز و فردا فراهم مي شود.
معاون شركت بورس مزاياي اين اوراق را مورد توجه قرار داد و گفت:از مزاياي اين اوراق علاوه بر تضمين حداقل سود بدون ريسك (اوراق مشاركت)، كسب بازدهي ناشي از تغييرات آتي قيمت سهام است؛همچنين كارمزد معاملات اوراق اختيار فروش تبعي تنها شامل كارمزد كارگزاران و مشابه كارمزدمعاملات سهام در بورس اوراق بهادار تهران خواهد بود و كارمزدي از بابت هزينه هاي نظارتي توسط سازمان بورس اوراق بهادار وهزينه هاي اجرايي توسط شركت بورس اوراق بهادار تهران دريافت نخواهد شد.
وي با بيان اينكه با محقق شدن چنين ابزاري اطمينان در کسب مزایای اوراق اختیار فروش مزایای اوراق اختیار فروش بازده مورد انتظار براي سرمايهگذاران ايجاد مي شود، به مكانيزم اين اوراق اشاره كرد و گفت: سهامداران عمده شركت هاي بورسي در راستاي حمايت از قيمت سهام خود در آينده، اقدام به انتشار اوراق اختيار فروش تبعي مي كنند كه بر اساس آن، اختيار فروش تعداد مشخصي از سهم پايه به قيمت اعمالِ تعيين شده در اطلاعيه عرضه در تاريخ اعمال، به خريدار واگذار مي شود.
او اضافه كرد:بدين ترتيب در صورتي كه قيمت سهم شركت بورسي ( سهم پايه) در تاريخ مورد توافق ( تاريخ اعمال مندرج در اطلاعيه ) كمتر از قيمت مورد توافق ( قيمت اعمال ) باشد، دارنده اوراق اختيارفروش مي تواند از طريق دريافت مابه التفاوت قيمت اعمال و قيمت پاياني سهم در بازار و يا واگذاري سهام پايه به قيمت اعمال به عرضه كننده اوراق اختيار فروش تبعي منتفع شود.
وي با ذكر مثالي توضيح داد:به عنوان مثال بانك پاسارگاد تضمين مي كند كه هر كس سهم او را خريداري كرد،بانك قبل از برگزاري مجمع سهم او را به قيمت 170 تومان خريداري مي كند ،در صورتيكه قيمت سهم پايين تري از اين ميزان آمد دارنده اوراق از نرخ بهره بدون ريسك برخوردار مي شود و در صورت عملكرد مطلوب از كپيتال گين منتفع مي شود.لذا اين روش تضميني براي حداقل نرخ سود است.
صحرايي خاطر نشان كرد: به عبارت ديگر سهامداران مزایای اوراق اختیار فروش شرکت ها مي توانند با برخورداري از اختيار معامله تبعي که داراي تاريخ سررسيد (تاريخ اعمال) است و در تاريخ تعيين شده و با قيمت مشخص به دور از نوسانات قيمت است، در آينده سرمايه گذاري خود را در بورس بيمه كنند. يعني سهامداران مي توانند با استفاده از اين اوراق ريسک سيستماتيک بازار را به حداقل برسانند.
صحرايي با اشاره به اينكه سهامداران عمده در صورت تمايل به استفاده از اين ابزار بايد تضاميني به بورس ارائه كنند،تاكيد كرد:حق عرضه اين اوراق تنها با اشخاصي است كه مجوزلازم را از بورس دريافت كنند.
وي با بيان اينكه راه‌اندازي اين ابزار در بهبود اوضاع بورس و مثبت شدن شاخص موثر است، ياد آور شد: خريداران اين اوراق حق فروش نداشته و تنها مي توانند به ميزان سهام پايه تملك شده در بورس به خريد اوراق اختيار فروش تبعي اقدام كنند لذا خريد بيش از آن ابطال خواهد شد و عرضه كننده تعهدي در قبال آن ندارد.
به گزارش ايسنا، پس از تصويب کليات طرح در جلسه روز دوشنبه 16 مرداد ماه شوراي عالي بورس و تصويب دستورالعمل اجرايي آن تحت عنوان " عرضه اوراق اختيار فروش تبعي براي سهام شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اين اوراق در جلسه 17 مرداد 91 توسط هيات مديره سازمان بورس و اوراق بهادار تصويب شد.
مزایای اوراق اختیار فروش
اگر به دنبال این هستید که از سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق‌های مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر برویدف معاملات آپشن یا اختیار معامله یک پیشنهاد جذاب برای کسب سود و معامله با قواعدی جذاب را فراهم میکند.
اگر به دنبال این هستید که از سرمایه‌گذاری در سهام، صندوق‌های مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر بروید، معاملات آپشن یا همان اختیار معامله می‌توانند گزینه مناسبی برای شما باشد.
معاملات آپشن گزینه‌های متنوعی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند این در حالی است که سرمایه‌گذاری در اختیار معامله، ریسک بالایی دارد اما در عین حال هم میتواند سودآور باشد.
شاید شنیده باشید که می‌گویند، شروع سرمایه‌گذاری با اختیار معامله کاری دشوار است یا فقط برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است. اما واقعیت این است که معاملات آپشن نوعی سرمایه‌گذاری است که تقریبا هر سرمایه‌گذار با کسب دانش مناسب میتواند آن را امتحان کند.
آیا علاقه‌مند هستید که در معاملات خرید و فروش آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله از کارگزاری حافظ مروری بر معاملات آپشن خواهیم داشت و به اصل این روش چند منظوره برای سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.
تاریخچه معاملات آپشن یا اختیار معامله در دنیا
گفته میشود قرارداد معاملات آپشن از قرن‌ها پیش در یونان بوستان بوده و حتی تاریخ حکایت از این دارد که اولین کسی که از آپشن استفاده کرده، فیلسوف یونانی تالس بوده است.
بورس اختیار معامله شیکاگو که یکی از مهمترین بورس‌های اختیار معامله دنیاست هم در سال ۱۹۷۳ تاسیس شده است.
معاملات آپشن چیست؟
معاملات آپشن میتواند پیچیده‌تر از آن‌چه که هست به نظر برسد. اگر به دنبال تعریف معاملات آپشن به زبان ساده هستید، شاید بتوان تعریف ساده معاملات آپشن را چیزی شبیه مزایای اوراق اختیار فروش به این دانست:
معاملات آپشن یا معاملات اختیار معامله ابزاری است که به شما حق خرید یا فروش اوراق بهادار خاص را در یک تاریخ خاص و با قیمت مشخص می‌دهد.
به عبارتی، اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی دیگری مثل سهام یا اوراق بهادار دیگر وابسته است. قراردادهای اختیار معامله برای یک بازه زمانی مشخص که میتواند به اندازه یک روز یا چند ماه باشد، مناسب است.
هنگام خرید یک اختیار معامله، شما حق دارید دارایی پایه را معامله کنید، اما موظف به انجام آن نیستید.
اگر شما سرمایه‌گذاری هستید که خودتان به صورت شخصی در معاملات آپشن دقیق می‌شوید و بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کاملا کنترل دارید، دقت داشته باشید در معاملات آپشن این بدان معنا نیست که شما تنها هستید.
در بسیاری از جوامع معامله‌گران را گرد هم می‌آورند تا درباره موضوعاتی مانند چشم‌انداز فعلی بازار و استراتژی‌های معاملات آپشن بحث کنند.
انواع مختلف معاملات آپشن
برای تشکیل پایگاه دانش خود در اختیار معامله، ابتدا باید با انواع مختلف آپشن‌هایی که می‌توانید معامله کنید آشنا شوید. دو دسته اساسی از معاملات آپشن برای انتخاب عبارتند از اختیار خرید و اختیار فروش.
اختیار خرید (Call) چیست؟
اختیار خرید یا Call Option این حق را به شما می‌دهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده خریداری کنید. به قیمتی که پرداخت می‌کنید قیمت اعمال یا Strike Price می‌گویند. در این معاملات، تاریخ پایان اعمال اختیار خرید هم تاریخ انقضا نامیده میشود.
اختیار خرید میتواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با گزینه‌های سبک آمریکایی می‌توانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. اما گزینه‌های سبک اروپایی فقط به شما امکان می‌دهد دارایی را در تاریخ انقضا خریداری کنید.
اختیار فروش (put) چیست؟
اختیار فروش یا Put Option نقطه مقابل اختیار خرید است. در این معامله به جای داشتن حق خرید اوراق بهادار، یک حق فروش به شما تعقلق می‌گیرید که بتوانید آن را با قیمت اعمال تعیین شده بفروشید.
قراردادهای اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند. همان قواعد سبک (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای زمانی که می‌توانید آنها را اعمال کنید، در این قراردادها هم اعمال میشود.
معاملات آپشن چگونه کار میکند؟
معاملات آپشن کاری است که می‌توانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین انجام دهید. در نحوه معاملات اختیار معامله، در ادامه چند نکته مهم که باید بدانید بیان میشود.
قبل از معامله، چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:
- چقدر می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید؟
- برای چه بازه زمانی می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید؟
- تغییرات قیمت پیش‌بینی شده برای دارایی پایه چقدر است؟
اگر فکر می‌کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش می‌یابد، فروش اختیار خرید میتواند منطقی باشد و برعکس. گزینه‌های مبتنی بر سهام، که بیشتر به عنوان «اختیار سهام» شناخته می‌شوند، معمولا یک پیشرو طبیعی برای معامله‌گران تازه وارد در معاملات اختیار است.
نحوه تعیین قیمت آپشن‌ها
قیمت آپشن را می‌توان با استفاده از مدل‌های مختلف محاسبه کرد. اما در اصل، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.
ارزش ذاتی یک آپشن نشان‌دهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی است، از ارزش زمانی برای سنجش چگونگی تاثیر نوسانات بر قیمت دارایی اساسی تا تاریخ انقضا استفاده میشود.
قیمت سهام، قیمت اعمال و تاریخ انقضا همه می‌توانند در قیمت‌گذاری آپشن‌ها موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال بر ارزش ذاتی تاثیر می‌گذارد، این در حالی است که تاریخ انقضا میتواند بر ارزش زمانی تاثیر بگذارد.
مزایا و خطرات معاملات آپشن
مانند سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است.
از نظر مزایا، معاملات آپشن میتواند انعطاف‌پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری، در اختیار معامله ممکن است بتوانید با مقادیر کمتری هم سرمایه‌گذاری کنید.
از اختیار معامله می‌توان برای ایجاد حفاظت در برابر خطرات منفی و ایجاد تنوع در مجموعه سرمایه‌گذاری خود هم استفاده کنید و یک معامله‌گر گزینه‌های هوشمند میتواند بازده قابل توجهی را برای خود ایجاد کند.
از سوی دیگر، اختیار معامله میتواند بسیار خطرناک‌تر از خرید سهام، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام میتواند مشکل باشد و اگر تحلیل شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه باشد، معاملات اختیار معامله میتواند شما را در معرض ضررهای جدی قرار دهد. به همین دلیل، مهم است که در نظر بگیرید که چگونه اختیار معامله را با اهداف کلی خود و تحمل ریسکتان مطابقت دهید.
نماد اختیار معامله در بورس
نماد اختیار معامله خرید در بورس حرف «ض» و نماد اختیار معامله فروش حرف «ط» می‌باشد که به ابتدای بخشی از نماد شرکت‌هایی که امکان اختیار خرید معامله دارند اضافه میشود.
از دی ماه ۱۳۹۵، اختیار معامله خرید صرفا برای شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، ایران خودرو و شرکت صنایع مس ایران در نظر گرفته شد و اکنون امکان خرید اختیار معامله این سه شرکت وجود دارد.
اگر به نماد اختیار معامله خرید این سه شرکت دقت کنید در کنار نام نماد قیمت اعمال و تاریخ اعمال هم قرار دارد. از جمله نکات مهم در معاملات اختیار خرید این است که دامنه نوسان ندارند و اکنون اختیار خرید هر سهام شامل ۱۰ هزار سهم در تاریخ اعمال میشود.
امکان انجام معاملات آپشن در کارگزاری حافظ
کارگزاری حافظ در طی سالیان فعالیتش همواره تلاش کرده، سبد خدمات کاملی در اختیار علاقه‌مندان به بازار سرمایه قرار دهد. در حال حاضر امکان انجام معاملات اختیار معامله سهام، شاخص سهام، اختیار معامله کالایی و قراردادهای آتی در کارگزاری حافظ فراهم شده است. برای آغاز معامله‌گری کافی است به یادداشت آموزش دریافت کد معاملات آپشن مراجعه کنید.
نتیجه گیری
معاملات آپشن یا اختیار معامله به صاحبان آنها اجازه می‌دهد تا تعداد مشخصی از سهام یک شرکت اصلی را با قیمت خاصی در تاریخ معینی بخرند یا بفروشند.
همانطور که گفته شده مزیت اصلی معاملات آپشن این است که به معامله‌گران حق خرید یا فروش سهام را برای کسری از قیمت بازار خود می‌دهد و این واقعیت که یک اختیار معامله شما را ملزم به معامله دارایی اصلی نمی‌کند بدین معناست که شما می‌توانید تنها در شرایط مطلوب بازار خرید یا فروش داشته باشید.
البته، معاملات آپشن بدون خطر و ریسک نیست به همین دلیل است که صرفا برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران باتجربه‌تر مناسب هستند چون اساسا انجام اختیار معامله معمولا به تحقیق و استفاده دقیق از استراتژی ریسک احتیاج دارند.
با این حال، اگر ملاحظات لازم صورت گیرد، قراردادهای آپشن می‌توانند وسیله‌ای بسیار موثر برای سودآوری از افزایش یا کاهش قیمت دارایی باشند. فقط همیشه آماده باشید تا حرکات سهام اختیاری خود را زیر نظر داشته باشید و در استفاده از آنها منضبط باشید.
دیدگاه شما