فرمول محاسبه شاخص کل

در بازار بورس ضریب بتا چیست؟

همه چيز درباره محاسبه شاخص بورس

روش محاسبه شاخص این روزها محل بحث فعالان بازار است. برخی بر این باورند که شاخص کل بورس تهران بیشتر خط صعودی بورس را ترسیم می‌کند، همچنین گفته می‌شود که تغییر روش محاسبه شاخص از آذر ماه ۸۷ امکان مقایسه تاریخی روند بورس را سلب کرده است.

این شاخص در 11ماه نخست امسال بیش از 100درصد رشد کرد. پرسش اینجاست که آیا فعالان بورس درست استدلال می‌کنند؟ شاخص کل بورس تهران فراز و نشیب‌های زیادی را پشت‌سر گذاشته است. در گذشته شاخص کل بورس تهران از میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورس به دست می‌آمد و به همین دلیل تا قبل از آذر ماه سال87 به شاخص کل بورس تهران شاخص قیمت هم گفته می‌شد اما از آذر ماه سال87 تاکنون مولفه سود نقدی شرکت‌ها در شاخص بورس محاسبه می‌شود. در واقع شاخص بورس تهران حاصل جمع افزایش قیمت سهام و سود نقدی شرکت‌های بورس است، به همین دلیل است که به آن شاخص قیمت و سود نقدی هم می‌گویند. موضوع این است که روش محاسبه شاخص بر مبنای چنین فرمولی میزان شتاب و سرعت رشد شاخص را بیشتر نشان می‌دهد. برخی فعالان بازار سرمایه معتقدند که مدل جدید شاخص که به‌عنوان شاخص کل بورس از اواخر سال87 طراحی و مورد محاسبه قرارگرفته، بیانگر واقعیت بازار نبوده و از سقوط پی‌در‌پی شاخص جلوگیری می‌کند.

بورس اوراق بهادار تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت برمبنای عدد پایه 100 و با نام تپیکس (TEPIX) کرد که این شاخص، نماگر تغییرات قیمت کل بازار بوده و به صورت میانگین وزنی محاسبه می‌شد.

این شاخص در آن زمان 52 شرکت را دربرمی‌گرفت و درصورتی‌ که نماد شرکتی بسته بود یا برای مدتی معامله نمی‌شد، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شد و تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در این شاخص بود که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شد.

در این میان شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص بازده کل با نماد TEDPIX از فروردین1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی متأثر می‌شود. این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن در شیوه تعدیل آنهاست، به‌طوری که شاخص قیمت و بازده نقدی علاوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت، درصورت پرداخت سود نقدی نیز تعدیل می‌شود. علاوه بر این شاخص بازده (سود) نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌هاست و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت (TEPIX) بر پایه شاخص بورس (قیمت و بازده نقدی)(TEDPIX)، به دست می‌آید.

چرا محاسبه شاخص کل بورس تغییر کرد؟

شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص 50 شرکت فعال‌تر شاخص تالار اصلی و فرعی از شاخص‌هایی بودند که در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار می‌گرفتند ولی در راستای اجرای بند 3 مصوبه شورای بورس و اوراق بهادار در تاریخ هشتم مرداد86، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان بورس ارائه شد و در تاریخ 30 اردیبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره دستورالعمل نحوه تغییر شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تصویب شد.

بر اساس این مصوبه بود که شورای بورس اقدام به انتشار مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید در بازار سهام کرد و همزمان با راه‌اندازی نرم‌افزار جدید معاملات موسوم به جم در روز 16 آذرماه، شاخص قیمت و دیگر شاخص‌های بورسی تغییراتی نسبت به گذشته پیدا کردند، به‌طوری که شاخص بازده نقدی و قیمت از سال87 به‌عنوان شاخص کل در بورس معرفی شد و در حال حاضر به جای شاخص قیمت، شاخص کل بورس به همراه شاخص صنعت، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و شاخص آزاد شناور و شاخص 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می‌شود.

شاخص قیمت که به‌عنوان شاخص قدیم بورس مطرح است در گذشته بر اساس تغییرات قیمت سهام بازار محاسبه می‌شد، به‌طوری که تغییرات تمام شرکت‌های بورسی در این شاخص لحاظ می‌شد اما در محاسبه فعلی شاخص قیمت از قیمت تعدیل شده استفاده می‌شود، به‌طوری که قیمت سهم پس از تقسیم سود نقدی کاهش پیدا می‌کند که در محاسبه جدید، پایه شاخص به اندازه سود تقسیم شده، تعدیل می‌شود تا تاثیری بر شاخص نگذارد. لذا شاخص قیمت تنها بر اساس تغییرات قیمت محاسبه می‌شد ولی شاخص سود نقدی اثر تقسیم سود را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

به‌عنوان مثال، در محاسبه جدید شاخص درصورتی که قیمت سهام یک شرکت بورسی قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یک‌هزار و 200 ریال باشد و این شرکت 200 ریال سود در مجمع تقسیم کند، در روز گشایش نماد تغییرات قیمت نسبت به مبلغ یک هزار ریال انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص به وجود نیاید.

اما درگذشته نحوه محاسبه شاخص به گونه دیگری بود، به‌طوری که اگر سهام یک شرکت بورسی یک‌هزار و 200ریال بود و در مجمع 200ریال سود تقسیم می‌کرد، نماد با قیمت1100 ریال باز می‌شد که این امر شاخص را منفی می‌کرد. بنابراین در محاسبه جدید، تغییرات شاخص نسبت به مرز یک هزار ریال برای شرکت مذکور انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص ایجاد نشود.

اشکالات شاخص فعلی بورس

به این ترتیب با تغییرات ایجاد شده در محاسبه شاخص بورس تهران، در شاخص فعلی، قیمت سهام یک شرکت قبل از مجمع منهای سود تقسیمی این شرکت محاسبه می‌شود که عمده‌ترین اشکال محاسبه آن در این است که امکان مقایسه شاخص با گذشته از بین رفته و نمی‌توان بر مبنای اعداد سال گذشته به یک نتیجه منطقی در مورد روند حرکت شاخص در سال‌جاری رسید.

علاوه بر این سود نقدی شرکت‌ها در زمان بازگشایی نماد سهام آنان پس از مجمع از مخرج کسر محاسبه بازدهی کسر می‌شود که سبب رشد در محاسبه شاخص می‌شود و دلیل این موضوع نیز تلاش برای جلوگیری از نزول شاخص در دوران نزول است. عدم تطابق حرکت شاخص با حرکت قیمت‌ها، سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد به شاخص از جمله انتقادات وارده به شاخص جدید است که این مسائل موجب شده کارکرد شاخص به‌عنوان نماگر رویه کلی بازار در پرده ابهام قرار گیرد. بر این اساس است که برخی از فعالان بازار سرمایه نسبت به نحوه محاسبه شاخص، افزایش و مقایسه آن اعتراض داشته و معتقدند که شاخص‌های قدیمی نیز باید در نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس تعریف و برای عموم نمایش داده شوند. با واقعی‌کردن شاخص و پذیرش اشتباهات شاخص می‌توان بازار را از فشار زیاد رهانید و سرمایه‌گذاران را از نگرانی بیرون آورد.

آیا رشد شاخص ارتباطی به تغییر فرمول دارد؟

رشد شاخص بورس به تبع تغییر فرمول محاسبه، از بازده قیمت به بازده نقدی و قیمت، فارغ از منطق تغییر شاخص این سؤال را مطرح می‌کند که آیا این تغییر اساسا درست و منطقی بوده یا نه و آیا رشد اخیر شاخص بورس ارتباطی به تغییر فرمول محاسبه آن دارد؟

در این میان یکی از کارگزاران بورس نحوه محاسبه شاخص کل بورس را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از اشکالات محاسبه شاخص کل بورس این است که اگر 5درصد سهام شرکت در بورس پذیرفته شده باشد، کل شرکت در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. لذا باید شاخصی مورد محاسبه قرار گیرد که بیان‌کننده وضعیت بازار باشد. وی با بیان اینکه شاخص کل بورس با شاخص قیمت و بازده نقدی پیوند زده شده است، ادامه داد: در محاسبه شاخص قدیم زمانی که شرکت‌ها سود تقسیم می‌کردند، شاخص کاهش پیدا می‌کرد ولی شاخص جدید طوری محاسبه می‌شود که با تقسیم سود شاخص افزایش می‌یابد، به‌طوری که در حال حاضر نیمی از بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون به‌دلیل برگزاری مجامع و تقسیم سود نقدی است.

شاخص فعلی واقعی‌تر از شاخص قبلی است

در این میان مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نظر دیگری دارد و معتقد است که شاخص کلی که در حال حاضر در بورس تهران محاسبه می‌شود واقعی‌تر از شاخص قبلی است. دکتر حسن قالیباف‌اصل در پاسخ به این سؤال که آیا شاخص کل بورس واقعیت‌های بازار را نشان می‌دهد یا نه گفت: شاخصی که در گذشته به نام شاخص قیمت مورد محاسبه قرار می‌گرفت، بخشی از واقعیت را نشان می‌داد که آن واقعیت فقط بازده به خاطر تغییرات قیمت بود ولی شاخص فعلی، بازده کل را نشان می‌دهد که هم شامل تغییرات قیمت و هم سود نقدی است؛ لذا شاخص کلی که در حال حاضر محاسبه می‌شود واقعی‌تر است زیرا کل واقعیت بازار را نشان می‌دهد.

رشد پی‌در‌پی شاخص فعلی

آمار روند حرکتی شاخص بورس از سال83 تاکنون بیانگر واقعیت دیگری است و این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که شاخص جدید برای رشد طراحی شده است! به‌طوری که شاخص قدیم بورس اوراق بهادار کشور که تنها با احتساب بازده قیمت محاسبه می‌شد در بهترین حالت و بالاترین رقم خود توانست در سال82 فرمول محاسبه شاخص کل به رقم 3هزار و 809 واحد برسد و بعد از آن روند نزولی را طی کرد.

آمار حرکت شاخص کل بورس از ابتدای سال88 و بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص، نشان می‌دهد که شاخص کل بورس از همان ابتدای سال روند صعودی خود را آغاز کرد و از کانال 7هزار واحد در ابتدای سال به 12هزار و 537 واحد در پایان سال رسید. اما این پایان ماجرا نبود و روند پرشی و جهشی شاخص کل بورس طبق فرمول جدید در سال89 به اوج خود رسید و این متغیر مهم اعداد 13هزار، 14هزار، 15هزار، 16هزار، 17هزار و در نهایت 18هزار را فتح کرد که بیشترین رکورد شاخص بورس نیز مربوط به فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها بوده است.

این حرکت در سال‌های 90، 91 و 92 هم تکرار شد، به گونه‌ای که شاخص بورس در این سال‌ها، به‌خصوص امسال رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد و از 38هزار واحد در رکوردی بی‌سابقه به 80هزار واحد رسید. همانطور که آمار نشان می‌دهد بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص کل، این متغیر مهم هیچ‌گاه شاهد سقوط 5 هزار واحدی همانند سال‌های83 تا 87 نشده و همواره مسیر خوش و خرمی را پیموده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال گذشته نحوه محاسبه شاخص‌های اصلی بورس تهران را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به انتقادات وارده بر نحوه محاسبه شاخص پیشنهادهای جدیدی برای نحوه محاسبه ارائه کرده است. همچنین این مرکز اعلام کرد که با توجه به اهمیت حیاتی وجود اطلاعات در بازارهای مالی ضروری است که شاخص قیمت برای تمامی روزهای کاری بورس از تاریخ انقطاع آن در آذرماه 1387 تاکنون محاسبه و منتشر شود؛ لذا این مرکز پیشنهادهایی برای محاسبه شاخص ارائه کرد.

این مرکز عنوان کرد از آنجا که محاسبه شاخص برای تمامی ساعات معاملاتی دشوار است پیشنهاد می‌شود حداقل شاخص قیمت بر مبنای قیمت روزانه (قیمت آغازین، پایانی یا میانگین این دو) محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. این کار، عملا امکان انتخاب یکی از دوشاخص قیمت یا بازده کل را برای فعالان بازار فراهم می‌کند. مدیرعامل شرکت بورس در مهرماه امسال در نشست خبری اظهار کرد: قرار است شاخص بازده نقدی منتشر شود که مستقل از شاخص کل، بازده نقدی و بازده قیمت را مورد محاسبه قرار دهد.

به گفته قالیباف‌اصل، نرم‌افزار این سیستم توسط شرکت بورس در حال تهیه است تا اطلاعات را از سیستم معاملات بگیرد زیرا سیستم معاملات بورس محاسبه شاخص را انجام می‌داد اما تنظیمات آن به شکلی بود که شاخص کل را محاسبه می‌کرد که امیدواریم با طراحی این نرم‌افزار، شرکت بورس بتواند شاخص قیمت را محاسبه کند. وی اعلام کرد:‌ به‌دنبال این هستیم تا نرم‌افزاری طراحی شود که مانند شاخص کل بتواند هر لحظه از زمان بازار مورد محاسبه قرارگیرد و اطلاعات را در اختیار بازار قرار دهد.

تقسیم سود نقدی شاخص را بالا می‌برد

حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در مورد اینکه آیا رشد اخیر شاخص به تغییر فرمول محاسبه آن ارتباطی دارد یا نه، گفت: در ماه‌هایی از سال سود نقدی روی رشد شاخص اثرگذار است و آن هم‌زمانی است که مجمع عادی شرکت‌ها برگزار می‌شود و شرکت‌ها سود نقدی تقسیم می‌کنند ولی زمانی که مجمع برگزار نمی‌شود، شاخص قیمت هر تغییری کند، شاخص کل نیز همانقدر دچار تغییر می‌شود. وی اضافه کرد: لذا تقسیم سود نقدی که در شاخص بورس اثرگذار است فقط مربوط به ماه‌هایی از سال و معمولا در تیر ماه و فصل مجامع شرکت‌هاست و در مابقی ماه‌های سال این موضوع تاثیری روی شاخص کل بورس ندارد. قالیباف‌اصل در ادامه تاکید کرد: شاخص اصلی بورس همان شاخص کل است که شاخص کاملی بوده و در آینده نیز نحوه محاسبه آن تغییری نمی‌کند.

آشنایی با مفهوم ضریب بتا در بورس

یکی از مهم‌ترین ضرایب در خرید و فروش سهام که از سوی سرمایه‌گذاران کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ضریب بتای سهم می‌باشد. اما منظور از ضریب بتا چیست؟ رفتار سهم‌ها در بازار سرمایه متفاوت می‌باشد. بعضی از سهم‌ها، در روزهای مثبت بازار مثبت و در روزهای منفی، منفی هستند. در مقابل، سهم‌هایی هم هستند که عکس این عمل می‌کنند. این سهم‌ها در منفی‌ها مثبت می‌شوند و در بازار مثبت قیمتشان کم می‌شود. اما دسته‌ی سوم از سهم‌ها روندی مستقل از وضعیت بازار دارند و راه خودشان را می‌روند. این‌که یک سهم نسبت به وضعیت بازار چه رفتاری از خودش نشان دهد، به ضریب بتای آن بستگی دارد. در واقع، ضریب بتا وسیله‌ای برای ارزیابی ریسک و بازده سهام خاص یا سبدی از سهام در فرمول محاسبه شاخص کل جریان حرکت کلی بازار می‌باشد. در ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ راجع به مفهوم ضریب بتا در بورس صحبت خواهیم کرد.

ضریب بتا در بورس چیست؟

در بازار بورس ضریب بتا چیست؟

ضریب بتا(β)، معرف میزان ریسکی است که سرمایه‌گذار با تصاحب دارایی‌های بدست آمده نسبت به شاخص معیار (معمولا شاخص کل بازار) متحمل می‌شود. درواقع، ضریب بتا وابستگی سهم را نسبت به بازار مشخص می‌کند. یعنی اگر سهامی ضریب بتای بالایی داشته باشد، وقتی بازار رو به رشد باشد، نسبت به میانگین بازار رشد بیش‌تری می‌کند و وقتی بازار رو به افت است، نسبت به میانگین بازار افت بیش‌تری می‌کند. اما آگاهی از ضریب بتا در بورس چه فایده‌ای برای ما خواهد داشت؟ تحلیل‌گران توصیه می‌کنند که وقتی آینده‌ی بازار را مثبت پیش‌بینی می‌کنید و احساس می‌کنید که بازار قرار است رو به رشد باشد، سهام با بتای بالا بخرید تا از میانگین بازار سود بیش‌تری کنید. اما وقتی فکر می‌کنید که ریسک‌ها در بازار افزایش یافته و بازار احتمالاً این روزها خواهد ریخت، به سمت سهامی که بتای پایین دارد بروید تا از میانگین بازار ضرر کمتری کنید.

تفسیر ضریب بتای سهم در بورس

برای تفسیر ضریب بتا در بورس ابتدا باید به سایت فیپ ایران (مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران) که متعلق به متعلق به شركت مديريت فناوري بورس تهران می‌باشد، مراجعه کنید. در این سایت در یک جدول برای هر کدام از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، یک ضریب بتا ثبت شده است. با فرض اینکه شاخص کل بورس را به عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته باشیم، تفاسیر مختلفی برای ضریب بتا وجود دارد که در ادامه راجع به آن‌ها توضیح خواهیم داد.

تفسیر انواع ضریب بتا در بورس

توضیح در خصوص انواع ضریب بتا در بازار بورس

• اگر ضریب بتا در بورس برای سهمی برابر با ۱ باشد، احتمالا در آینده افزایش و کاهش قیمت آن سهم درست مطابق افزایش یا کاهش بازار خواهد بود.
• اگر ضریب بتای سهمی کمتر از ۱ باشد، نوساناتی کمتر از نوسانات بازار را تجربه خواهند کرد و به آن‌ها دارایی کم‌ریسک گفته می‌شود. در مقابل اگر ضریب بتای سهمی بزرگتر از ۱ باشد، نوسانات بازدهی آن سهم بیشتر از نوسانات بازار خواهد بود و به چنین سهمی دارایی پرریسک می‌گویند.
• اگر ضریب بتا در بورس برای سهمی برابر با ۲ باشد، افزایش و کاهش قیمت آن ۲ برابر شاخص بازار خواهد بود؛ یعنی هنگامی‌که بازار ۱۰ درصد رشد قیمت را تجربه کند، قیمت این سهم ۲۰ درصد افزایش یافته و زمانی‌که بازار ۱۰ درصد سقوط کند، قیمت این سهم ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.
• اگر ضریب بتای سهمی ۰.۵ باشد، چنانچه رشد شاخص بازار ۱۰ درصد باشد، رشد قیمت آن سهم ۵ درصد خواهد بود و اگر بازار ۱۰ درصد افت کند، ارزش این سهم ۵ درصد افت خواهد کرد.
• اگر ضریب بتا در بورس برای سهمی برابر با صفر باشد، قیمت آن با نوسانات بازار تغییر نمی‌کند؛ بنابراین نمی‌توان هیچ رابطه‌ای میان رشد و افت بازار و رشد یا افت این سهم پیدا کرد.
• اگر ضریب بتای سهمی منفی باشد، رفتار آن درست عکس رفتار بازار است؛ برای‌ مثال اگر بتای سهمی منفی ۱ باشد، در صورتی‌که بازار ۱۰ درصد رشد داشته باشد، ارزش این سهم ۱۰ درصد کاهش خواهد یافت.

انواع ضریب بتا و تاثیر آن‌ها بر صندوق سرمایه‌گذاری

در جدول زیر انواع ضریب بتا در بورس و تاثیر آن‌ها بر صندوق سرمایه‌گذاری را می‌توانید مشاهده کنید.

ضریب بتا در بورس برای صندوق = ۱/۲ (یعنی میزان ریسک بیشتر از شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند،صندوق %‌۱۲۰ رشد می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند، صندوق % ۱۲۰ افت می‌کند.

تغییرات صندوق برابر با تغییرات

شاخص و هم جهت با آن است.

بتای صندوق =۱ (یعنی میزان ریسک برابر با شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند، صندوق هم % ۱۰۰رشد می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند، صندوق هم % ۱۰۰افت می‌کند.

تغییرات صندوق کمتر از تغییرات

شاخص و هم جهت با آن است.

ضریب بتا در بورس برای صندوق = ۰/۸ (یعنی میزان ریسک کمتر از شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند،صندوق %۸۰ رشد می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند،صندوق %۸۰ افت می‌کند.

تغییرات صندوق هیچ ارتباطی با

تغییرات شاخص ندارد.

تغییرات صندوق کمتر از تغییرات

شاخص و عکس آن است.

بتای صندوق = ۰/۸- (یعنی میزان ریسک کمتر از شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند،صندوق % ۸۰ افت می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند، صندوق % ۸۰ رشد می‌کند.

تغییرات صندوق برابر با تغییرات

شاخص و عکس آن است.

ضریب بتا در بورس برای صندوق = ۱- (یعنی میزان ریسک برابر با شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند،صندوق % ۱۰۰افت می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند، صندوق % ۱۰۰رشد می‌کند.

تغییرات صندوق بیش‌تر از تغییرات

شاخص و عکس آن است.

بتای صندوق = ۱/۲- (یعنی میزان ریسک بیشتر از شاخص بازار است)

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ رشد کند، صندوق % ۱۲۰ افت می‌کند.

اگر شاخص بازار % ۱۰۰ افت کند، صندوق % ۱۲۰ رشد می‌کند.

انواع ریسک در بازار و رابطه آن‌ها با ضریب بتا

در دنیای سرمایه‌گذاری امروز، اغلب پژوهشگران ریسک سرمایه‌گذاری را با انحراف معیار نرخ بازده مرتبط می‌دانند؛ یعنی هر چقدر که بازده سرمایه‌گذاری بیشتر تغییر کند، این سرمایه‌گذاری‌ها ریسک بیشتری خواهند داشت. در این بخش از مقاله‌ی ضریب بتا در بورس اشاره‌ای کوتاه بر انواع ریسک خواهیم داشت. به طور کلی، منابع ریسک که باعث تغییر و پراکندگی در بازده می‌شوند، به دو دسته‌ی سیستماتیک و غیرسیستماتیک تقسیم می‌شوند. ریسک سیستماتیک، همان ریسک بازار است. مثل وقتی که شما سهام خوبی خریده‌اید، اما بازار منفی است و سرمایه‌گذاری شما با زیان همراه خواهد شد. یا بالعکس، ممکن است بازار مثبت باشد و سهمی بد، با بازدهی جذاب همراه باشد. اما ریسک غیرسیستماتیک به پرتفوی انتخابی شما مربوط می‌شود نه به کلیت بازار. یعنی باید ببینید که در پرتفوی خود سهام خوب دارید یا بد.

اگر میزان ضریب بتا در بورس در پرتفوی شما نزدیک به ۱ باشد، آن‌گاه ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار به پرتفوی شما نیز منتقل خواهد شد. (در سرمایه‌گذاری شاخصی وضعیت چنین است.) اما پرتفویی با ضریب بتای صفر، نه تنها از نوسانات بازار اثر نمی‌پذیرد، بلکه مستقل از روند کلی بورس، راه خودش را خواهد رفت. آگاهی از ضریب بتا به سرمایه‌گذاران و تریدرها کمک می‌کند تا میزان ریسک سیستماتیک را مدیریت کنند. هدف از بین بردن ریسک سیستماتیک نیست. اتفاقا داشتن پرتفویی با بتای بزرگ‌تر از ۱، به شما این امکان را می‌دهد تا در بازار گاوی (بازاری که در آن سهام روند صعودی دارد) که متناسب با بازار حرکت کنید. در حالی‌که بتوانید بیشتر از شاخص بازدهی بگیرید. چنین پرتفویی برای بازار خرسی (بازاری که در آن سهام روند نزولی دارد)، ترسناک است.

فرمول محاسبه ضریب بتا در بورس

چگونگی محاسبه ضریب بتا در بازار بورس

ضریب بتا در بورس با تقسیم کوواریانس شاخص کل و قیمت سهام بر واریانس شاخص کل (طبق رابطه زیر) به دست می‌آید:

β= cov (ri,rm)/ var (rm)

نکته: بتای کل بازار همواره برابر ۱ می‌باشد. به این دلیل که کوواریانس کل بازار با خودش تقسیم ‌بر واریانس بازار برابر ۱ خواهد شد. بزرگ و یا کوچک شدن ضریب بتا در بورس در سایر اجزای بازار هم نشان از نوسان پذیری مثبت و یا حتی معکوس سهم موردنظر با بازار خواهد بود. به عبارتی هرچقدر که ضریب بتای یک سهم بزرگ‌تر باشد، حکایت از ریسک بیشتر در قیاس با بازار و بالطبع انتظار بازده بیشتر از آن می‌باشد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به مفهوم ضریب بتا در بورس و نحوه‌ی استفاده از آن در معاملات سهام صحبت کردیم. در آخر شاید این سوال برایتان پیش بیاید که ضریب بتای سهم چقدر باید باشد؟ پاسخ این سوال بستگی به استراتژی شما دارد. اگر قصد سرمایه‌گذاری روی شاخص را دارید، بتای ۱ برای شما ایده‌آل خواهد بود. اگر بخواهید اثر نوسان‌های شاخص را در پرتفوی خود را تقویت نمایید، بتا را بالاتر از ۱ ببرید. اگر می‌خواهید در یک بازار منفی (که از منفی بودن آن اطمینان دارید) سود کنید، بتای منفی را انتخاب کنید. در نهایت چنانچه می‌خواهید پرتفوی شما مستقل از جو عمومی بازار شود، بتا را صفر کنید. چراغ ، به عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام در تلاش است تا با بیان نکات و دوره‌های مفید در زمینه‌ی آموزش بورس به شما برای سرمایه‌گذاری در این بازار پرتلاطم کمک کند.

شاخص قیمت فرمول محاسبه شاخص کل فرمول محاسبه شاخص کل مسکن و چگونگی محاسبه آن

یکی از ابزارهایی که با آن تغییرات قیمت مسکن را اندازه‌گیری می‌کنند شاخص قیمت مسکن است که به انگلیسی House price index خوانده می‌شود. روش‌ها و متدولوژی‌هایی که جهت تغییرات مسکن به کار می‌روند، رگرسیون هدانیک، شاخص میانگین و شاخص فروش‌های تکرار شونده هستند.

در ایران شاخص قیمت مسکن چگونه محاسبه می‌شود؟

شاخص قیمت مسکن بر اساس ویژگی‌هایی ظاهری مانند متراژ، سال فرمول محاسبه شاخص کل ساخت و… محاسبه می‌شود. این شاخص‌ها را بانک مرکزی ایران تعیین می‌کند که عوامل دیگر را نیز در نظر گرفته که در محاسبه شاخص در نظر گرفته می‌شوند. این شاخص میانگین ماهانه توسط بانک مرکزی ماهانه منتشر می‌شود. البته یادآوری این نکته حائز اهمیت است که شاخص میانگین معاملات شاخص دقیقی به حساب نمی‌آید.

در ایران یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و خریداران مسکن پیش‌بینی روند رشد قیمت ملک در مناطق و محلات مختلف شهر به‌خصوص تهران است. خریداران مسکن به دنبال این هستند که قیمت مسکن را پیش‌بینی کرده تا براساس آن وارد معامله شوند. در ملکاوی پیش‌بینی قیمت مسکن، تخمین قیمت مسکن براساس سن بنا، زیربنا و کدپستی امکان‌پذیر است. همچنین در ملکاوی پیش‌بینی قیمت بازار مسکن براساس جستجوی محلات و مناطق ۲۲ گانه تهران برای افراد در دسترس بوده که این روند معاملات را تسریع و با ریسک کمتر می‌کند.

ملکاوی، یک سکوی واسطه‌گری مشابه کیلید، شابش، آی‌هوم، دیوار، شیپور، هومینگ یا غیره “نیست” که صرفا به دو عمل اصلی ۱) جستجوی ساده‌ی نحوی (Syntactic)در فایل‌های املاک و ۲) نمایش اطلاعات هر فایل خلاصه شود. ملکاوی پوششی بر تمامی جویش و پردازش داده‌های بازار مسکن است که سایت‌های مذکور نیز بخشی از آن هستند و این سایت‌ها از دیگر مصرف‌کنندگان آینده‌ی خدمات ملکاوی خواهند بود. برخی از خدمات شامل: اعتبارسنجی قیمت، تعیین قیمت‌های پرت در هر محله، ناحیه یا منطقه‌ی جغرافیایی، دریافت سابقه‌ی قیمت ملک، دریافت سابقه‌ی ارائه‌ی ملک جهت رهن/اجاره یا خرید/فروش، دریافت پیش‌بینی قیمت آینده‌ی ملک، دریافت تخمین قیمت ملک، دریافت جایگاه (رتبه) قیمت ملک، خوشه‌بندی درخواست مشتریان و ارائه‌ی پیشنهاد هوشمندانه و … می‌شوند. از آنجائیکه معماری ملکاوی کاملا سرویس‌گرا-رخدادگرا (ED-SOA)است، ارائه‌ی مخزن وب‌سرویس به دیگر شرکت‌ها به سهولت امکانپذیر است.

نحوه محاسبه شاخص قیمت مسکن در آمریکا

شاخص قیمت مسکن در شهرهای بزرگ آمریکا هر ماه یکبار منتشر می‌شود. این روند توسط انجمن ملی مسکن یا همان NAR از سال ۱۹۶۸ شروع شده که براساس خانه‌های تک خانوار تعیین می‌شود. میانگین و میانه‌های قیمت‌های خانه‌های موجود و منازل ساخته فرمول محاسبه شاخص کل شده توسط انجمن ملی سازندگان در سطح شهرها منتشر می‌شود.

یکی از شاخص‌های قیمتی در کشور آمریکا S&P/Case-Shiller می‌باشد که مهم‌ترین آن نیز به شمار می‌رود. تغییرات ارزش مسکن در کل کشور و ۲۰ شهر بزرگ آمریکا با همین شاخص‌ها مشخص می‌شوند. در کنار منتشر شدن گزارش شاخص ماهانه، شاخص کل کشور نیز به صورت فصلی منتشر می‌شود.

شاخص S&P/Case-Shiller در دهه ۸۹ میلادی بین سال‌های ۱۹۸۷ تا ۱۹۸۹ توسط کیس و شیلر ساخته شد. داده‌های لازم توسط کمپانی فیسرو، که در زمینه فناوری اطلاعات داده‌های مربوط به بازار مسکن را جمع آوری می‌کند، گردآوری می‌شود و وارد دیتابیس می‌شود.

شاخص قسمت مسکن در کشور سوئد

در کشور سوئد شاخص قیمت مسکن شاخص SCB خوانده می‌شود که با استفاده از ارزیابی ارزش خانه‌ها (رگرسیون هدانیک) به کار می‌رود. در کشور سوئد اداره آمار خانه‌ها را به ۱۲ گروه در هر منطقه تقسیم می‌کند که براساس آن ارزش‌های ارزیابی انجام می‌شود. وز ها براساس خانه‌هایی که در گروه‌های موجود هستند محاسبه می‌شوند نه براساس خانه‌هایی که در آن دوره معامله شده‌اند.

نحوه محاسبه شاخص قیمت مسکن در کشور انگلستان

برای اندازه‌گیری تغییرات مسکن در کشور انگلستان از شاخص‌های هلیفکس، نیشن واید و لند رجیستری استفاده می‌شود.

شاخص لند در کشور فرمول محاسبه شاخص کل انگلستان رجیستری تغییرات مسکن را اندازه‌گیری می‌کند. نحوه کارکرد این شاخص بدین صورت است که داده‌های معاملات خانه‌های مسکونی را جمع‌آوری کرده و بر مبنای فروش‌های تکرار شونده این روند را ادامه می دهد. به خاطر این از روش فروش‌های تکرار شونده استفاده می‌شود که دیتابیس لند رجیستری اطلاعات مربوط به ويژگی‌های خانه‌ها را ندارد.

شاخص هلیفکس یکی از شاخص های مهم کشور انگلستان است که از داده‌های بزرگترین وام‌دهنده مسکن استفاده می‌کند.. این شاخص از ویژگی‌های ملک و اطلاعاتی مانند: قیمت معامله، مکان، سن بنا، تعداد اتاق‌ها، سرویس بهداشتی، تعداد پارکینگ، حیاط و نوع کاربری ملک استفاده می‌کند.

انجمن نیشن واید یکی از مهم‌ترین مراکز شاخص قیمت مسکن در کشور انگلستان است که سابقه آن طولانی و به سال ۱۹۵۲ برمی‌گردد. این انجمن سالانه میانگین قیمت معاملات را منتشر می‌کند و رزومه خوبی در ضبط و تجزیه تحلیل داده‌ها دارد. این شاخص‌ها در ابتدا سه ماهه منتشر می‌شدند اما از سال ۱۹۹۳ به صورت ماهانه انتشار یافتند. این شاخص مانند شاخص هلیفکس، برای ساخت شاخص از روش هدانیک برش مقطعی محض استفاده می‌کند. ویژگی‌هایی که در شاخص نیشن واید مشخص می‌شوند: مکان، سایز خانه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی، تعداد اتاق‌ها، نوساز بودن خانه و نوع محله هستند.

نحوه محاسبه شاخص bmi

یکی از نگرانی هایی که بسیاری از افراد در طول زندگی خود دارند تناسب وزن و اندام هستند. متناسب بودن وزن هم در حفظ سلامتی نقش بسیار مهمی دارد و هم در زیبایی اندام دارد. اما چگونه متوجه شویم که وزن مناسبی داریم یا نه؟ تنها با وزن گیری با وزنه می توانیم به این نکته پی ببریم؟

برای این که دریابیم آیا وزن مناسبی داریم یا نه یکی از شاخص هایی که به ما کمک می کند برای فهم این موضوع شاخص bmi یا شاخص توده بدنی است. شاید برای شما این سوال پیش بیاید که شاخص bmi چیست؟ در ادامه مقاله به بررسی و معرفی این شاخص می پردازیم و نحوه محاسبه آن را توضیح می دهیم.

شاخص bmi چیست

شاخص bmi مخفف فرمول محاسبه شاخص کل body mass index می باشد به معنی شاخص توده بدنی فرمول bmi به این صورت است که وزن فرد را بر حسب کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر می کنیم. یعنی وزن را تقسیم بر قد ضرب در قد می کنیم. این شاخص اندازه دقیق چربی را برای ما مشخص نمی کند ولی به ما می گویند که نسبت چربی به میزان استخوان و ماهیچه چقدر می باشد.

با اندازه گیری bmi تنها می توان سطح چربی بدن را اندازه گیری کرد و نمی توانیم به سلامت یا عدم سلامت فرد و یا چاقی و لاغری فرد پی ببریم. برای اینکه به این نکات پی ببریم باید از فاکتور های دیگری هم در کنار شاخص bmi استفاده کنیم. یکی از معایبی که این روش دارد این است که به استخوان بندی و میزان عضله ای که فرد دارد توجه نمی شود.

یک کیلوگرم عضله و یک کیلوگرم استخوان از نظر وزنی با هم برابر هستند اما حجم آن ها با هم یکی نمی باشد. در مقایسه یک کیلوگرم استخوان با یک کیلوگرم عضله این دو وزن یکسانی دارند اما حجم عضله کم تر و چگالی آن بیش تر می باشد. شاخص توده بدنی یا bmi را می توان هم برای خانم ها و هم برای آقایون اندازه گیری کرد.

حتما بخوانید: دلیل چاقی کودکان

کاربرد شاخص bmi چیست

در بخش قبلی توضیح دادیم که شاخص توده بدنی چیست و یک توضیح کوتاه از فرمول آن دادیم. اما توده بدنی bmi چه کاربردی می تواند داشته باشد. این شاخص از یک فرمول ریاضی بسیار کاربردی تشکیل شده است. از این شاخص برای آگاهی نسبت به میزان چربی بدن استفاده می کنند.

با محاسبه bmi ما این توانایی را به دست خواهیم آورد که متوجه شویم آیا در محدوده وزنی سالمی قرار داریم یا خیر. به طور کلی می توان گفت هرچه اندازه این شاخص بیش تر باشد نشان دهنده این است که میزان چربی بدن بیش تر است و فرد در معرض خطر برخی از بیماری ها قرار دارد.

شاخص توده بدنی یا همان bmi در زمینه های پزشکی و ورزشی کاربرد بسیار زیادی دارد. با استفاده از این شاخص می توان مفاهیم گوناگونی را متوجه شد. این مفاهیم عبارتند از اضافه وزن، کمبود وزن و محدوده سالم وزنی. این کمیت ها را می توان در افراد مختلف چه زن و چه مرد بررسی کرد.همچنین از شاخص bmi میتوان برای کودکان هم استفاده فرمول محاسبه شاخص کل کرد. بیش تر افرادی که از چاقی و اضافه وزن رنج می برند از شاخص bmi استفاده می کنند و در مواقع بسیاری دچار استرس و دلشوره می شوند.

Bmi یک شاخص در دسترس است که کار با آن راحت می باشد و بسیاری از پزشکان و به ویژه متخصصین تغذیه از آن استفاده می کنند. با اندازه گیری bmi می توانیم به اضافه وزن یا کمبود وزن پی ببریم و اگر مشکلی وجود داشته باشد و این کمبود و اضافه وزن به حدی باشد که ریسک فاکتور برای سایر بیماری ها باشد می توانیم با تنظیم وزن و توده چربی بدن به وزن ایده آل برسیم و جلوی ابتلا به بیماری های گوناگون مثل را بگیریم. همچنین داشتن وزن مناسب در میان ورزشکاران نیز بسیار اهمیت دارد و آن ها می توانند با استفاده از این شاخص متوجه شوند که توده چربی آن ها چقدر است و اضافه وزن دارند یا نه.

حتما بخوانید: اختلال غذا خوردن

نحوه محاسبه شاخص bmi

شاخص bmi به ما نسبت چربی به عضله و استخوان را در یک فرد نشان می دهد و می توان با استفاده از این شاخص فهمید که آیا فرد اضافه وزن یا کمبود وزن دارد یا اینکه وزن او متناسب است. فرمول bmi عبارت است از وزن فرد به کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد به متر یعنی قد ضرب در قد به متر.

شاخص bmi ₌ وزن بر اساس کیلوگرم ÷ مجذور قد بر اساس متر

نحوه محاسبه شاخص bmi به این صورت است که اگر بخواهیم این شاخص را برای فردی با قد 1/6 که وزنی معادل 55 کیلوگرم دارد به دست بیاوریم باید 55 را تقسیم بر 1/6 ضرب در 1/6 کنیم. با توجه به این که وزن نرمال برای یک فرد با قد 160 سانتی متر بین 53 تا 63 کیلوگرم است شاخصی که به دست می آید در حد نرمال است و اضافه وزن یا کمبود وزن را نشان نمی دهد.

همانطور که گفتیم این شاخص میزان توده چربی را نسبت به میزان فرمول محاسبه شاخص کل عضله و استخوان نشان می دهد و در ورزش و پزشکی کاربرد دارد. اما در ورزشکاران حرفیه استفاده از این شاخص زیاد مناسب نیست. به دلیل اینکه حجم بیش تر بدن آن ها را عضله تشکیل داده است و استفاده از این روش برای آن ها زیاد مناسب نمی باشد. در کنار اینکه باید فرمول شاخص توده بدنی را بلد باشید باید بدانید که در هر گروه سنی برای هر قد چه بازه ای وزن نرمال می باشد. برای فهمیدن از وجود اضافه وزن و کمبود وزن شاخص توده بدنی بسیار کاربرد دارد.

حتما بخوانید: راه حل غذا نخوردن کودکان

تحلیل نتایج محاسبه شاخص bmi

در قسمت قبل بیان کردیم که شاخص bmi برای مشخص کردن اضافه یا کمبود وزن کاربرد دارد که البته بی نقص هم نیست و اشکالاتی نیز دارد. این شاخص یک درک کلی می دهد که آیا اضافه وزن دارید یا بیش از حد لاغر هستید یا نه؟

برای مثال اگر بپرسند فردی با وزن 65 کیلوگرم چاق یا لاغر است اولین سوالی که پیش می آید این است که این وزن در مقابل چه قدی می باشد. برای فردی که 1/9 متر قد دارد وزن 65 کیلوگرم مناسب است و برای فردی که 1/5 متر قد دارد خیلی زیاد است. برای درک این موضوع باید از شاخص توده بدنی استفاده کنیم.

افراد در این شاخص به چهار دسته تقسیم می شوند:

1 بیش از حد لاغر : کسانی هستند که شاخص کم تر از 18.5 دارند.

2 نرمال : کسانی هستند که شاخص بین 18.5 تا 25 دارند.

3 دارای اضافه وزن: کسانی هستند که شاخص بین 25 تا 30 دارند..

با محاسبه BMI از میزان چاقی خود آگاه شوید

bmi مخفف Body Mass Index به معنی شاخص توده بدنی است. یک معیار برای سنجش و اندازه گیری چربی بدن بر اساس قد و وزن هر فرد است. این شاخص در مورد بدن هر زن و مرد بالغی صدق میکند.

محاسبه bmi

محاسبه شاخص توده بدنی٬ با استفاده از یک فرمول ریاضی است و براورد میکند که در هر متر مربع از بدن چقدر وزن موجود است که در اینجا منظور از وزن٬‌ چربی است و نه ماهیچه و …

فرمول محاسبه BMI

BMI = mass (kg) / height^2 (m)

BMI = شاخص توده بدنی
Mass = وزن بر حسب کیلوگر
Height = قد بر حسب متر

بعبارتی:
شاخص توده بدنی = وزن (بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر قد (بر حسب متر) به توان ۲

برای محاسبه آنلاین شاخص توده بدنی٬ کافی است در فرم بالای صفحه٬ قد و وزن خود را وارد کنید
دکمه محاسبه را زده و bmi خود را بدست آورید.

جدول محاسبه bmi

با استفاده از جدول زیر٬ خیلی ساده میتوانید bmi خود را محاسبه کنید٬‌ هر چند این روش قابل اتکا نیست و یک روش بسیار نسبی است و دقت کافی را ندارد.

از خط افقی پایین نمودار٬ وزن خود و از خط عمودی است چپ نمودار٬ قد خود را علامت بزنید. نقطه تلاقی این دو٬ بی ام آی نسبی شما را نشان میدهد. اما بهترین راه محاسبه بی ام آی٬ استفاده از فرمول است که به شکل آنلاین قابل استفاده است.

محاسبه ساده بی ام آی به کمک جدول

بی ام آی به ما چه چیزی را نشان میدهد؟

همانطور که پیشتر اشاره کردیم٬ bmi نشان دهنده میزان چربی بدن است. افراد با دانستن بی ام آی بدنشان میتوانند ذهنیتی نسبی از وضعیت جسمی شان بدست آوردند و در صورت نیاز به درمان و حفظ سلامتی تصمیم بگیرند.

1. زیر ۱۸.۵ باشد، شخص دچار کاهش وزن است
2. بین ۱۸.۵ و ۲۴.۹ باشد، شخص در بازه وزن سالم قرار دارد و وزن ایده آل است
3. بین ۲۵ و ۲۹.۹ باشد، شخص دچار اضافه وزن است
4. بین ۳۰ و ۳۴.۹ باشد، شخص چاق است
5. بالای ۳۵ باشد٬ شخص از چاقی مفرط رنج می برد

توضیح عدد بی ام آی:

۱- چنانچه BMI زیر ۱۸/۵ باشد٬ فرد باید با مراجعه به پزشک در مورد پایین بودن وزن خود صحبت کند و در صورتی که مشکل خاصی وجود ندارد به کمک یک متخصص تغذیه وزن خود را تا حد بازه ایده آل افزایش دهد.

۲- چنانچه BMI فرد در محدوده ایده آل یعنی عددی بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹ باشد٬ نه تنها جای نگرانی نیست بلکه نقطه ایده آل همینجاست. این فرد میتواند با حفظ رژیم غذایی و سبک زندگی سالم و ورزش٬ وزن خود را در این محدوده حفظ کند و سلامتی نسبی خود را داشته باشد.

۳- چنانچه BMI بین ۲۵ تا ۲۹/۹ باشد٬ باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و در مورد اضافه وزن خود٬‌ درمانی را به شکل دارویی٬ رژیم و … آغاز کند.
در این محدوده٬ فرد میتواند با رعایت مواردی که پزشک توصیه میکند٬ وزن خود را خیلی راحت تر از دو مرحله بعدی کاهش دهد بدون اینکه نیاز به جراحی لاغری داشته باشد.

۴- چنانچه BMI فرد بین ۳۰ و ۳۴.فرمول محاسبه شاخص کل ۹ باشد٬ این فرد٬ چاق محسوب میشود و باید به پزشک مراجعه کرده و درمان خود را به شیوه ای که پزشک تجویز میکند شروع کند.
از این محدوده BMI به بعد٬ نگرانی ها از بابت به خطر افتادن سلامتی شروع میشود و جای بررسی دارد.

۵- چنانچه BMI فرد بالای ۳۵ باشد٬ این فرد دچار چاقی مفرط است و در مرحله خطرناک قرار دارد. این فرد احتمالا کسی است که با کمک رژیم٬ دارو و ورزش پیش از این نتوانسته است وزن خود را کاهش دهد. معمولا درمان این بیماران به شکل جراحی های لاغری است.

علت اینکه در BMI ی بالا٬ فرد در مرحله خطرناک است این است که در این محدوده٬ بیمار علاوه بر مشکلات عدیده (روحی٬ محدودیت جسمی و …) که چاقی برایش ایجاد کرده است٬ به شدت نیز در معرض ابتلا به بیماری های چون موارد زیر قرار میگیرد:

• کلسترول خون بالا یا سایر اختلالات چربی
• دیابت نوع 2
• بیماری قلبی
• سکته
• فشار خون بالا
• سرطان های خاص
• بیماری کیسه صفرا
• آپنه خواب و خروپف
• مرگ زودرس
• آرتروز و بیماری مفاصل

گفتن این نکته در این قسمت ضروری است که بی ام آی یک معیار برای محاسبه میزان سلامتی و خطر بیماری است اما کافی نیست٬ فاکتورهای دیگری مانند فشار خون، سطح کلسترول، سطح قند خون، سابقه خانوادگی بیماری قلبی، سن، جنس، اندازه دور کمر، سطح فعالیت بدنی، وضعیت یائسگی، وضعیت سیگار کشیدن و غیره نیز در ارزیابی خطر سلامت مورد توجه هستند.

آیا BMI برای همه قابل استفاده است؟

برای اکثر افراد٬ بی ام آی یک شاخص مناسب اندازه گیری چاقی است اما کامل و بی نقص فرمول محاسبه شاخص کل نیست زیرا بی ام آی نمیتواند اطلاعات واقعی از ترکیب بدن مانند میزان عضله٬ استخوان٬ چربی و سایر بافت ها ارائه دهد. بعبارتی BMI نمیتواند بین ماهیچه و چربی تفاوت قائل شود.

BMI یک ورزشکار

بی ام آی یک فرد ورزشکار٬ ممکن است در بازه شخص دارای اضافه وزن قرار بگیرد در حالیکه این افراد کاملا فیت و ایده آل هستند. یعنی با وجود چربی کم و تیپی عضلانی٬ با کسی که اضافه وزن دارد در یک بازه قرار بگیرند.

BMI افراد مسن

افراد مسن٬ کمتر عضلانی هستند و بیشتر چربی دارند و با این حال ممکن است که در بازه وزن طبیعی قرار بگیرند.

BMI کودکان و نوجوانان

در این قشر نوجوانان در حال رشد٬ قد و وزن به یک عدد ثابتی نرسیده است و معمول است که در دوران بلوغ به سرعت افزایش وزن پیدا کنند که کاملا طبیعی است.
بنابرین میتوانند BMI بالایی داشته باشند در حالیکه هیکل عضلانی دارند و نه چربی اضافه.

BMI زنان باردار

در زنان باردار بی ام آی شاخص دقیق نیست زیرا طبق فرمول٬ قد این افراد ثابت است اما وزن آنها در حالت بارداری بیشتر است. در نتیجه فرمول٬ بی ام آی بالاتری را نشان میدهد که سنجش درستی نیست.

با محاسبه BMI از وضعیت سلامتی خود با خبر شوید

سوالی که زیاد پرسیده میشود این است که:

BMI چه عددی باشد چاق محسوب میشود؟

بر اساس جدول بالا٬ اگر BMI ی فردی بالاتر از ۲۵ باشد دارای اضافه وزن است و چاق محسوب میشود اما به دلایلی که درباره موارد استثناء اشاره کردیم ممکن است که این عدد همیشه جواب درستی برای چاقی افراد نباشد.

در نهایت:
با کنار گذاشتن موارد خاصی که بالاتر گفته شد٬ BMI اکثر مواقع بعنوان شاخص میزان چربی افراد محسوب میشود.
متخصصان جراحی لاغری از بی ام آی بعنوان یک فاکتور در غربالگری اضافه وزن و چاقی افراد استفاده میکنند. آنها بررسی میکنند که BMI فرد در چه محدوده ای از سلامتی یا خطر قرار دارد و اگر شرایط فرد را خطرناک ارزیابی کنند٬ جراحی لاغری را توصیه میکنند.