چگونه با استفاده از الگوی سر و شانه معامله کنیم؟
الگوی نموداری سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) یک الگوی محبوب تکنیکالی میباشد که تشخیصِ آن در نمودار آسان است. این الگو از یک خط پایه بهعلاوه سه قلهٔ قیمتی تشکیل شده است، که قلهٔ میانی بلندترینِ این قلهها بهشمار میرود. الگوی سر و شانه نشاندهندهٔ تغییر روند از حالت صعودی به نزولی بوده و به ما میگوید که یک روند صعودی در انتهای خود قرار دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی سر و شانه میتوانید از مطلب آموزشی «الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.
این الگو در تمامی تایم فریمها مشاهده میشود و بنابراین میتواند توسط انواع معاملهگران و سرمایهگذاران مورد استفاده قرار بگیرد. سطوح ورود (entry levels) سطوح خروج (exit levels) و اهداف قیمتی (price targets) به کار بردن این الگو را آسانتر میکنند. از آنجایی که این الگوی نموداری، سطوحی مهم و قابل تشخیص ارائه میکند.
نکات کلیدی:
- الگوی سر و شانه، یک الگوی نموداری است که بهشکل یک خط کف به همراه سه قلهٔ قیمتی دیده میشود. قلههای قیمتی چپ و راست ارتفاعی نزدیک به هم داشته و قلهٔ میانی از همهٔ آنها بلندتر است.
- در انواع الگوهای سر و شانه تحلیل تکنیکال، یک الگوی سر و شانه بیانگر تغییر روند از حالت صعودی به نزولی میباشد، در حالی که یک الگوی سر و شانه معکوس (Inverse Head and Shoulders) نشاندهندهٔ حالت عکس آن میباشد.
- الگوی سر و شانه بهعنوان یکی از اتکاپذیرترین الگوها شناخته میشود، اما این الگو نیز دارای محدودیتهای خاص خود میباشد.
الگوی سر و شانه چه شکلی بهنظر میرسد؟
در ابتدا، بهنحوهٔ شکلگیری الگوی سر و شانه پرداخته و سپس به شکلگیری الگوی سر و شانهٔ معکوس میپردازیم. نحوهٔ شکلگیری این الگو (که در قلهٔ بازار دیده میشود):
- شانهٔ سمت چپ: قیمتها پس از افزایش به یک قله رسیده، سپس کاهش قیمتی تجربه میشود.
- سر: قیمتها دوباره رشد کرده و یک قله بالاتر میسازند.
- شانهٔ سمت راست: یک حرکت نزولی قیمتی دوباره اتفاق میافتد، پس از این حرکت، شاهد یک حرکت صعودی هستیم که شانهٔ سوم را میسازد. ارتفاع شانهٔ سوم از قلهٔ قیمتی میانی کمتر است.
بهطور معمول، این الگو بهصورت کامل و بینقص شکل نمیگیرد، این بدین معنی است که بین شانهها و سر در این الگو، نویز قیمتی (Noise) وجود دارد.
الگوی سر و شانه معکوس
شکلگیری الگوی سر و شانهٔ معکوس (که در کف بازار دیده میشود) به شرح زیر انواع الگوهای سر و شانه است:
- شانهٔ سمت چپ: حرکت نزولی قیمتها، باعث رسیدن به کف قیمتی میشود، سپس شاهد حرکت صعودی موقت در بازار خواهیم بود.
- سر: قیمتها دوباره کاهش پیدا میکنند و به یک کف جدیدتر میرسند.
- شانهٔ سمت راست: قیمتها یکبار دیگر افزایش پیدا میکنند، اما دوباره کاهش پیدا کرده و یک کف در سمت راست میسازند.
دوباره، باید بدانید که این الگو معمولاً بهشکلِ کامل تشکیل نمیشود و ممکن است مقداری نویز قیمتی بین شانهها و سر این الگو، دیده شود.
قرار دهی خط گردن
خط گردن (Neckline) سطح حمایتی یا مقاومتیای است که معاملهگران از آنها برای یافتن محدودههای استراتژیک برای قرار دادن دستورهای معاملاتی، استفاده میکنند. برای قرار دهی یک خط گردن، اولین قدم یافتن شانهٔ سمت چپ است، سپس باید سر و شانهٔ سمت راست را در الگو مشخص کنید. در یک الگوی سر و شانهٔ استاندارد (که در قلهٔ بازار شکل میگیرد) ما درهٔ شکل گرفته پس از تکمیل شانهٔ سمت چپ را به درهٔ شکلگرفته پس از تکمیلِ بخشِ سر در این الگو، به یکدیگر متصل میکنیم. اتصال این دو نقطه باعث تشکیل خط گردن میشود. در ادامه راجع به اهمیت خط گردن صحبت خواهیم کرد. در یک الگوی سر و شانهٔ معکوس، ما بالاترین قیمت (High) پس از تکمیل شانهٔ سمت چپ را به بالاترین قیمت (High) پس از تکمیل بخش سر، متصل میکنیم. اتصال این دو نقطه به یکدیگر، باعث ایجاد یک خط گردن در الگوی ما میشود.
چگونه از این الگو برای معامله استفاده کنیم؟
مهم است که معاملهگران، تا تکمیل این الگو صبر کنند. زیرا ممکن است این الگو بهطور کامل تشکیل نشود و یا بخشی از آنکه تشکیلشده، در آینده تکمیل نشود. الگوهایی که بخشی از آنها تشکیلشده و یا تقریباً در شُرفِ تکمیل قرار گرفتند را باید زیر نظر داشته باشیم، اما نباید هیچ معاملهای را براساس آنها انجام دهیم، تا زمانی که قیمت خط گردن رسم شده را بشکند.
در الگوی سر و شانه، ما منتظریم تا قیمت به سطوح پایینتر از خط گردن حرکت کند. در یک الگوی سر و شانهٔ معکوس، ما صبر میکنیم تا حرکات قیمت خط گردن را شکسته و به سطوح بالاتر حرکت کنند.
پس از تکمیل الگو، میتوانیم یک معامله را آغاز کنیم. معاملهتان را از پیش برنامهریزی کنید، و نقطهٔ ورود (entry) نقاط استاپ (stops) اهداف سود (profit target) و هر موردی که میتواند منجر به اهداف سود و یا استاپ شما شود را یادداشت کنید.
معمولترین نقطهٔ ورود زمانی است که قیمت خط گردن را میشکند. معمولاً پس از این شکست است که بسیاری از معاملهگران وارد معاملات میشوند. نقاط ورود دیگر نیازمند صبر بیشتری هستند و این احتمال نیز وجود دارد که حرکت قیمت از دست برود. در این روش، شما باید صبر کنید تا قیمت ابتدا یک پولبک به خط گردن شکسته شده انجام دهد. این روش محافظهکارانهتر بوده و باید در نظر داشته باشید که اگر قیمت، برای پولبک توقف نکند و به حرکت در جهت شکست قیمتی ادامه دهد، احتمال از دست رفتن معامله بهطور کامل وجود دارد. هر دو روش در شکل زیر نمایش داده شدهاند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شکست قیمتی میتوانید از مطلب آموزشی «شکست قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.
قرار دادن استاپها
در الگوی سنتی سر و شانه، دستورهای استاپ حفاظتی (stop-loss orders) باید اندکی بالاتر از شانهٔ سمت راست، پس از نفوذ قیمت در خط گردن قرار داده شوند. همچنین میتوان از محدودهٔ سرِ این الگو، بهعنوان محل قرارگیری استاپ حفاظتی استفاده کرد، اما این روش ریسک بیشتری دارد و بنابراین میزان سود به ریسک را (reward to risk ratio) کاهش میدهد. دوباره، باید ذکر کنیم که دستور استاپ حفاظتی میتواند در سر این الگو قرار گیرد، اما این مورد معاملهگر را در معرض ریسک بزرگتری قرار میدهد. در نمودار بالا، یک استاپ حفاظتی میتواند در محدودهٔ 104 دلار (اندکی پایینتر از شانهٔ سمت راست قرار گیرد).
تنظیم اهداف سود
اهداف سود (profit targets) در این الگو، برابر با تفاوت قیمتی بین سقف و نقاط کف هر یک از دو شانه میباشد. این فاصلهٔ قیمتی باید از سطح شکست خط گردن (در قلهٔ بازار) کسر شده تا هدف قیمتی نزولی را به ما نمایش دهد. در کف بازار، این فاصلهٔ قیمتی باید به سطح شکست خط گردن افزوده شود تا بتواند هدف قیمتی روند صعودی را مشخص کند.
از آنجایی که SPY یک صندوق قابل معامله در بازار بورس با تعداد معاملات بالا بوده – و نشاندهندهٔ یک دید کلی از بازار است – هدف سود تعیینشده، برای یک الگوی سر و شانهٔ معکوس برابر با محاسبات زیر خواهد بود:
$12.07 = (دره سر الگو) 101.13$ – (قله بعد از شانه چپ) 113.20$
مقدار بهدست آمده (12.01$) باید بهقیمتِ سطح شکست اضافه شود و یا در صورت استاندارد بودن الگوی سر و شانه، از آن کم شود. سطح شکست قیمتی در محدودهٔ 113.25 دلار قرار دارد، بنابراین به ما یک هدف قیمتی برابر با 125.32 دلار میدهد (113.25 + 12.01 = 125.32).
در برخی مواقع، سرمایهگذاران باید مدتزمانی زیاد – حتی چندین ماه – را برای رسیدن قیمت به هدف قیمتی تشخیصدادهشده، صبر کنند. بررسی دقیق معاملاتتان در زمان حال، میتواند به شما در پیشبینی نتایج آن معاملات، کمک کند.
چرا الگوی سر و شانه بهخوبی کار میکند؟
هیچ الگویی عالی نیست و همواره بهدرستی کار نخواهد کرد. اما دلایل زیادی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان عملکرد یک الگوی نموداری را بهصورت تئوریک توجیه کرد. از نقاط سقف بازار برای این نتیجهگیری استفاده شده است، اما این نتیجهگیری به هر دو حالت صدق میکند:
- زمانی که قیمتها از قلهٔ بازار (سر الگو) پایین میآیند، فروشندگان شروع به ورود به بازار میکنند و بنابراین خرید کمتری در بازار شکل میگیرد.
- زمانی که قیمت به خط گردن میرسد، بسیاری از کسانی که قیمت را در آخرین موج صعودی یا آخرین حرکت صعودی قیمت در شانهٔ راست خریداری کرده بودند، حال متوجه اشتباه خود شده و با ضرری بزرگ مواجه شدند – این دسته از معاملهگران هستند که با خروج از موقعیتهای معاملاتی خود، قیمت را به سمت اهداف قیمتی پایینی حرکت میدهند.
- قرار دهی یک دستور استاپ حفاظتی در بالای شانهٔ سمت راست منطقی است، زیرا روند ما به حالت نزولی تغییر پیدا کرده است – و نقطهٔ قلهٔ شانهٔ سمتِ راست نیز از سر الگو پایینتر است – بنابراین احتمال کمی در شکست قلهٔ شانهٔ سمتِ راست وجود دارد، مگر اینکه روند به حرکت صعودی خود ادامه دهد.
- هدف سود فرض میکند کسانی که دارایی را در زمان نامناسبی خریداری کردهاند، مجبور میشوند که از موقعیت معاملاتی خود خارج شوند. بنابراین آنها بازگشت قیمتیای با اندازهای مشابه با الگوی شکل گرفته را میسازند.
- خط گردن نقطهای است که در آن بسیاری از معاملهگران در ضرر بوده و مجبور به خروج از موقعیتهای معاملاتی خود میشوند، بنابراین آنها قیمتها را به سمت اهداف خود هُل میدهند. حجم معاملاتی نیز میتواند در نظر گرفته شود. در طی شکلگیری یک الگوی سر و شانهٔ معکوس (کف بازار)، ما طبیعتاً انتظار داریم که پس از شکست قیمتی، شاهد افزایش میزان حجم معاملاتی باشیم. این نشاندهندهٔ تمایل به خرید در بازار و حرکت صعودی قیمت به سمت اهداف خود میباشد. کاهش حجم معاملاتی نشاندهندهٔ عدم تمایل خریداران به شکست قیمتی بوده و باعث ایجاد شک و تردید در بازار است.
دشواریهای معامله با استفاده از الگوی سر و شانه
همان طور که اشاره شد، این الگوها بهصورت کامل و عالی شکل نمیگیرند. در ادامه برخی از مشکلات احتمالی که در معامله با استفاده الگوی سر و شانه با آنها مواجه میشوید را یادداشت کردهایم:
- شما باید الگو را پیدا کرده و کامل شدن آن را زیر نظر بگیرید، اما شما نباید تا زمان تکمیل الگو، از آن برای معامله استفاده کنید. بنابراین باید زمانی طولانی صبور باشید.
- ممکن است این الگو همواره کار نکند. سطوح استاپ حفاظتی ممکن است فعال شوند.
- قیمت همواره به هدف سود تعیینشده نمیرسد، بنابراین ممکن است معاملهگران به دنبال ایجاد تغییراتی کوچک در استراتژی خود باشند و اثر متغیرهای بازار بر نحوهٔ خروج آنها از سهم را در نظر بگیرند.
- نمیتوان همواره از این الگو برای معامله استفاده کرد. برای مثال، اگر در سمت یکی از شانههای شکلگرفته شاهد افت قیمتی بزرگی باشیم که تحت تأثیر یک اتفاق غیرقابل پیشبینی شکلگرفته است – باید بدانیم که احتمالاً قیمت به اهداف تعیینشده خود نخواهد رسید.
- این الگوها انتزاعی هستند. یک معاملهگر ممکن است یک شانه را تشخیص دهد، در حالی که دیگری هیچ شانهای در نمودار نبیند. در حین معامله با استفاده از الگوها، از قبل برای خود، مواردی که یک الگو را برای شما شکل میدهند را تعریف کنید – میتوانید این کار را با استفاده از راهنماییهای کلی انجامشده در این مقاله انجام دهید.
جمعبندی
الگوهای سر و شانه در تمامی تایم فریمهای معاملاتی شکل میگیرند و میتوان آنها را بهصورت بصری مشاهده کرد. در حالی که در برخی از مواقع این الگوها انتزاعی میباشند، الگوی تکمیلشده به شما سطوح ورود، سطوح استاپ حفاظتی و اهداف سود را نشان میدهد، بنابراین میتوانید از این الگوها برای اِعمال یک استراتژی معاملاتی استفاده کنید. این الگو از یک شانهٔ سمت چپ، سر و یک شانهٔ سمت راست تشکیل شده است. معمولترین نقطهٔ ورود، خط گردن شکسته شده میباشد، که یک دستور استاپ حفاظتی در بالای شانه سمت راست (در الگوی سر و شانهٔ استاندارد) و یا در پایین شانهٔ انواع الگوهای سر و شانه سمت راست (در الگوی سر و شانهٔ معکوس)، قرار میگیرد. هدف سود نیز فاصله بین نقطهٔ سر و خط گردن در این الگو میباشد. این هدف سود در نهایت در الگوی سر و شانهٔ استاندارد از نقطهٔ شکست خط گردن کسر شده و در الگوی سر و شانهٔ معکوس، به سطح شکست خط گردن اضافه میشود و هدف قیمتی را برای ما مشخص میکند. این سیستم عالی نیست، اما روشی برای معاملهگری در بازارها با استفاده از حرکات منطقی قیمت را فراهم میکند.
تیم تحریریه دیجی کوینر
این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چیست؟
تحلیل تکنیکال یکی از بهترین ابزارهای تحلیل سهام در بازار بورس است. سرمایهگذاران با استفاده از این ابزار، زمان مناسب برای سرمایهگذاری در نمادهای مختلف بورسی را کشف میکنند.
تحلیل تکنیکال یکی از بهترین ابزارهای تحلیل سهام در بازار بورس است. سرمایهگذاران با استفاده از این ابزار، زمان مناسب برای سرمایهگذاری در نمادهای مختلف بورسی را کشف میکنند. با استفاده از تحلیل تکنیکال و ابزارهایی که در آن وجود دارد شما میتوانید نقاط ورود و خروج از سهم را پیشبینی و در این فرآیند به سود معقول و ایدهآلی دست پیدا کنید. الگوی سر و شانه به نوعی در راستای الگوی قیمتی سهام است و بین سهامداران از ارزش خاصی برخوردار است. برای آشنایی با نحوه استفاده از این الگو در فرآیند تحلیل تکنیکال، با ما همراه باشید.
الگوی سر و شانه و انواع آن
الگوی سر و شانه یکی از مباحث مهم و پرطرفدار در تحلیل تکنیکال است. برای یادگیری این روش تحلیل میتوانید از کتابها و مقالات مختلف بهره ببرید یا در دورههای آموزشی کارگزاری آگاه شرکت کنید. در این دورهها علاوه بر یادگیری تمامی موارد مهم تحت نظر اساتید باتجربه، امکان رفع اشکال نیز وجود دارد. برای مطالعه خودآموز نیز میتوانید به مقالات و کتابهای بآشگاه مشتریان مراجعه کنید.
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال جزو الگوهای برگشتی است. الگوهای برگشتی بیشتر از این جهت شناخته شده هستند که روند قیمت در آنها بعد از تشکیل الگو تغییر جهت خواهد داد. الگوی سروشانه از نظر ظاهری از سه قله تشکیل شده است که دو قله بیرونی در آن با هم برابر و قله وسط از قلههای کناره بلندتر است. در فرایند تحلیل تکنیکال سرمایهگذاران با استفاده از الگوی سروشانه قادر هستند که روند تغییر بازار از نظر قیمتی را پیشبینی کنند. این الگو به عنوان یکی از محبوبترین و قابل اعتمادترین الگوهای برگشتی در پروسه تحلیل سهام به شمار میآید و سرمایهگذاران همیشه از این ابزار در تحلیلهای خود استفاده میکنند. شما با استفاده از این سهم میتوانید به این نتیجه مهم برسید که سهم با روند صعودی یا نزولی رو به پایان است یا خیر؟!
طی تجربه و الگوهایی که در نمودار سهمهای مختلف شکل گرفته، الگوی سروشانه زمانی پدید میآید که قیمت سهم به سقف خود رسیده باشد و در ادامه به کف آخرین حرکت صعودی خود برگردد. بعد قیمت از سقف قبلی بالاتر رفته تا دماغه لازم را بسازد و در ادامه به کف اولیه خود برمیگردد و در نهایت قیمت برای بار آخر حالت صعودی به خود گرفته و به ارتفاع قله اول میرسد و روند نزولی را در پیش میگیرد. برای اطلاع از انواع الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال لازم است بدانید که به صورت کلی ما دو نوع الگوی سروشانه سقف و کف داریم که در ادامه به بررسی و ارزیابی دقیقتر آنها میپردازیم.
الگوی سروشانه سقف
این الگو معمولا زمانی شکل میگیرد که نمودار سهم در پایان یک حرکت صعودی باشد و منجر به تغییر جهت بازار و کاهش قیمت سهم میشود. در این نوع از الگوی سروشانه ما با سه قله طرف هستیم. همانطور که حدس میزنید ارتفاع قله وسط به مراتب بیشتر از ارتفاع قلههای کناری است که به اصطلاح به قله وسط همان سر الگو نیز گفته میشود. برای درک بیشتر از شکل این الگو در نمودار به تصویر زیر توجه کنید:
زمانی که شما برای انجام معاملات یک سهم حاضر بودید و این الگو را در نمودار سهم یافتید، باید صبر داشته باشید که خط گردن مطابق تصویر شکسته شود. در این روند طی تجربه بهتر است که این شکست با قدرت بیشتری همراه باشد. زمانی که خط گردن با یک حرکت سریع و فوری و با قدرت زیاد، قیمت سهم شکست و شما به عنوان یک سرمایهگذار از این موقعیت جا مانده باشید بهتر است که منتظر حرکت برگشتی نمودار یا همان پولبک باشید و در این موقعیت وارد سهم شوید. در این میان یک نکته بسیار مهم وجود دارد که باید توجه داشته باشید که بین شانه چپ و سر یک واگرایی را تشخیص دهید چون همین واگرایی یک تایید قوی برای تشکیل الگوی سر و شانه سقف است.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید خط گردن دارای یک شیب ملایم است. دقت داشته باشید که در بعضی از موارد این خط بدون شیب و افقی درمیآید. این دو حالت آنچنان هم با هم متفاوت نیستند. اگر این خط گردن در الگوی سروشانه سقف دارای شیب منفی بود، نشاندهنده این است که بازار ضعیف عمل میکند و شانه راست ضعیفی در الگو شکل خواهد گرفت. در این موقعیت شما به عنوان یک سهامدار به منظور سیگنال خروج یا فروش سهم باید صبر بیشتری داشته باشید چون در خط گردن با شیب منفی این سیگنال کمی دیرتر از معمول نمایش داده میشود. حال در نقطه مقابل این حالتی که اشاره شد، خط گردن صعودی در الگوی سروشانه سقف، نشاندهنده بازار قوی و موقعیت خیلی بهتر است.
تشخیص حد سود و زیان در الگوی سروشانه سقف
همانطور که از تصویر پایین پیدا است حد زیان الگو، بالای شانه راست جای دارد. توجه داشته باشید که بنا به عرضه و تقاضا ممکن است الگوی سروشانهای به وجود بیاید که ارتفاع شانه راست به سر نزدیک باشد که در این موقعیت شما به عنوان تحلیلگر میتوانید حد زیان خود را بالای ناحیه سر الگو قرار دهید تا با استفاده از این روش حد زیان را مطمئنتر پیشبینی کنید.
حال برای به دست آوردن حد سود کافی است که فاصله یا ارتفاع ناحیه سر الگو تا خط گردن را اندازهگیری کنید و در ادامه از نقطهای که خط گردن شکسته شده است به سمت پایین اعمال کنید:
الگوی سروشانه کف
نام دیگری که برای این الگو درنظر گرفته شده، الگوی معکوس است چرا که نکات ذکرشده در بخشهای قبلی در خصوص حد سودوزیان در الگوی سروشانه سقف نیز در این الگو صادق است. الگوی سروشانه کف با یک حرکت نزولی در روند نمودار سهم شکل میگیرد که درنهایت باعث تغییر حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. طبق تصویر زیر مشاهده میکنید که شکل ظاهری این الگو از سه کف تشکیل شده است که ارتفاع کف میانی نسبت به طرفین بیشتر است و در این بخش هم به اصطلاح این قله میانی سر الگو را شکل داده است. برای آشنایی بیشتر با شکل ظاهری الگوی سروشانه کف به تصویر زیر دقت کنید:
با توجه به نمودار سهم باید بدانید که با تشکیل الگوی سروشانه سقف باید منتظر شکست خط گردن باشید. مانند حالت قبلی هر مقدار که شکست خط گردن با قدرت بیشتری شکل بگیرد در نهایت موقعیت بهتری فراهم میشود. اگر این شکست به وجود آمد و امکان ورود به سهم را نداشتید میتوانید در آینده منتظر شرایط پولبک باشید تا در آن نقطه به راحتی بتوانید وارد پوزیشن خرید شوید.
تشخیص حد سود و زیان در الگوی سر و شانه کف
در این الگو باید توجه داشته باشید که حد زیان به صورت معمول در ناحیه زیر شانه راست قرار میگیرد. برای پیشبینی حد زیان مطمئنتر میتوانید زیر قسمت سر الگو را درنظر داشته باشید البته به این اصل هم دقت داشته باشید که فاصله شانه راست از سر خیلی زیاد نباشد. برای تشخیص حد سود در این الگوی سر و شانه باید بگوییم که به فاصله سر تا خط گردن دقت داشته باشید که باید از نقطهای که خط گردن شکسته میشود، به سمت بالا اعمال کنیم. برای درک بهتر به تصویر زیر دقت کنید:
تفاوت انواع الگوهای سر و شانه الگوی سر و شانه سقف و کف در چیست؟
در الگوی سر و شانه کف شما باید توجه کنید که فرایند شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن الگو یک امر ضروری است و همچنین روشهای به دست آوردن قیمتهای هدف همانند الگوی سروشانه سقف است. در این میان تفاوتی که ممکن است به چشم بیاید این است که در الگوی سر و شانه کف تمایل بیشتری به منظور حرکت بازگشتی به سمت گردن وجود دارد که بعد از روند نزولی در قیمت سهم به وجود میآید.
یک راه مناسب برای اشاره به این تفاوت وجود دارد و آن هم این که هر بازار با تجریه یک رکود یا سکون قابلیت این را دارد که نزول کند. در این میان کم شدن تقاضا از جانب سرمایهگذاران برای هدایت بازار به سمت شرایط نوزولی اکتفا میکند. به این اصل هم توجه کامل داشته باشید که هیچ بازاری بعد از تجربه یک سکون نمیتواند یک دفعه صعود را تجربه کند. قیمتها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان میتوانند صعود کند.
کلام آخر
همانطور که در بخش ابتدایی اشاره کردیم، تحلیل تکنیکال به عنوان یکی از بازوان قدرتمند در زمینه تحلیل سهم در بازار بورس به شمار میآید. شما به عنوان یک سرمایهگذار یا سهامدار میتوانید با بهره گرفتن از روشهایی مانند الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال، نقطه یا پوزیشن مناسب برای خریدوفروش سهم را پیشبینی کنید. الگوی سر و شانه در الگوهای بازگشتی مورد بررسی قرار میگیرد که طی تجربه این الگو از محبوبیت و اعتبار زیادی بین تحلیلگران برخوردار است.
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
برای کسب سود از بازار سرمایه، آشنایی با الگوهای قیمتی مانند الگوی سر و شانه میتواند بسیار کارآمد و مفید باشد. به همین دلیل، هر کسی که قصد دارد وارد فعالیتهای تخصصی در این بازار شود، باید با این الگوهای قیمتی آشنا شود.
الگوی سر و شانه یکی از مهمترین الگوهای قیمتی است که در تحلیل تکنیکال کاربرد بسیار زیادی دارد. این الگو جزء الگوهای بازگشتی محسوب میشود و بسیار مورد توجه معاملهگران و تحلیلگران قرار دارد.
در فرایند تحلیل تکنیکال، تحلیلگران سعی میکنند تا الگوهای تاریخی رفتار قیمت سهام یا دارایی را شناسایی کنند. به این ترتیب، بعد از بررسی عملکرد روند قبلی قیمت سهام، دادههای جاری مربوط به آن را بررسی میکنند. بعضی از این الگوها حاکی از برگشت مسیر و روند قیمت سهام هستند و ما همیشه در پی جستجوی چنین الگوهایی هستیم تا با خرید سهم، سود کرده و یا با فروش به موقع آن، از زیان پیشگیری کنیم. چنین الگوهایی “الگوهای بازگشتی قیمتی” نامیده میشوند.
یکی از معروفترین الگوهای بازگشتی الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) است که معمولاً پس از مشاهده آن میتوان انتظار داشت که سهم حرکت پرقدرتی بر خلاف جهت روند قبلی داشته باشد. الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال نشاندهنده تغییر روند از حالت صعودی به نزولی است. در کل، این الگو به دو نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم میشود.
قسمتهای تشکیلدهنده الگوی سر و شانه:
- سر: این الگو از سه قله تشکیل شده که بلندترین آنها که همیشه در وسط دیده میشود، اصطلاحاً “سر” نامیده میشود.
- شانه: به دو قله یا دره مجاور در این الگو “شانه” میگویند که همیشه نسبت به سر، ارتفاع کمتری دارند.
- خط گردن: در الگوی سر و شانه، به خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانهها را به هم وصل میکند، “خط گردن” گفته میشود. هر چه شیب این خط کمتر باشد، از اعتبار بیشتری برخوردار است.
انواع الگوهای سر و شانه
1. الگوی سر و شانه سقف
این الگو در پایان روند صعودی دیده میشود و موجب نزولی شدن روند و کاهش قابلتوجه قیمت سهم خواهد شد. کسب سود از الگوی سر و شانه سقف تنها در بازارهای دوطرفه ممکن است.
الگوی سر و شانه در ارز دیجیتال؛ مفاهیم و تاثیر الگو Head And Shoulders در بازار
پیدا کردن یک روش برای پیشبینی دقیق تحرکات قیمتی ارزهای دیجیتال، همواره یکی از آرزوهای معاملهگران محسوب میشود. روشها و تحلیلهای مختلفی از جمله تحلیل تکنیکال وجود دارند که معاملهگران با استفاده از آنها به پیشبینی وضعیت ارزهای دیجیتال مختلف میپردازند؛ الگوی Head and Shoulders Pattern هم یکی از آنهاست. بدیهی است که عوامل مختلفی همچون مقررات جدید، حمله هکرها، نوسانات ناگهانی قیمت یک رمزارز و غیره میتوانند، روی قیمت یک رمزارز تأثیر بگذارند. آنچه که اهمیت دارد، این است که معاملهگر با استفاده از روشهای تخصصی مثل الگوی سر و شانه بتواند، این عوامل را هم در پیشبینیها لحاظ کنند و به یک نقطه قابل اتکا برسد.
هرچقدر هم که دنیای کریپتوکارنسی بیثبات تلقی شود و نوسانات مختلف در بطن آن جریان داشته باشند، باز هم معاملهگران حرفهای و باتجربه میتوانند، به بخش عمدهای از اهداف خود برسند. استفاده از الگوهای حرکتی مختلف و همچنین استفاده از ابزارهایی مثل تریدینگ ویو (Tradingview) به آنها اجازه میدهند که تحرکات قیمتی رمزارزها را حدس بزنند. در این مقاله قرار است که به سراغ الگوی سر و شانه برویم و تأثیر آن در موفقیت در معاملات کریپتوکارنسی را مورد واکاوی قرار دهیم؛ با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
الگوی سر و شانه چه مفهومی دارد؟
الگوی تخصصی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) در نگاه معاملهگران مبتدی و تازهکار، تنها یک نمودار ساده است که یک خط با سه قله را نشان میدهد. در یک نمودار منسوب به این الگو، معمولاً قله میانی از دو قله دیگر (که با یکدیگر همارتفاع هستند) بلندتر است. در تحلیلهای تکنیکال، یک الگو با عنوان سر و شانه، تغییر خط روند نزولی به صعودی یک رمزارز را به شکل معکوس نشان میدهد. یک نمودار Head and Shoulders دارای سه مؤلفه اختصاصی است؛ یکی از این مؤلفهها مربوط به خط مبنا یا خط پایه، یکی دیگر مربوط به سر و سومی مربوط به شانه است. قسمت سر (Head) مربوط به قله میانی است که معمولاً از دو قله دیگر مرتفعتر است و دو قله دیگر هم در قالب شانهها ظاهر میشوند.
به صورت کلی، الگوی سر و شانه، سقف قیمتی یک ارز دیجیتال را نشان میدهد که معمولاً نزولی است. نکته جالبی که در مورد این الگو وجود دارد، این است که اگر این نمودار به صورت معکوس مشاهده شود، روند قیمت ارز دیجیتال مورد نظر صعودی است و میتوان کیف قیمت آن را مشاهده کرد. یکی از مهمترین ویژگیهای این الگو، قابل دسترس بودن آن برای تمامی فریمها یا برهههای زمانی مختلف است؛ بنابراین، تمام معاملهگران میتوانند، در هر زمانی که اراده کنند، به این نمودار دستیابی داشته باشند و اطلاعات مربوط به آن بهرهمند شوند.
معمولاً اعتقاد بر این است که الگوی سر و شانه یکی از قابل اعتمادترین الگوهای تغییر روند قیمتی محسوب میشود؛ با این حال، نباید فراموش کرد که هیچ الگویی نمیتواند، به صورت ۱۰۰ درصد قابل اطمینان باشد و همواره باید احتمالاتی را برای خطاها در نظر گرفت. الگوی تحلیلی سر و شانه در دستهبندی تحلیلهایی قرار میگیرد که با استفاده از آن میتوان، روند صعودی یک رمزارز را ارزیابی کرد؛ این روند، معمولاً در درجات مختلفی در الگوی سر و شانه قابل مشاهده خواهد بود.
بررسی مفاهیم مربوط به الگوی H&S
الگوی تحلیلی سر و شانه را معمولاً با عنوان اختصاری H&S هم مورد شناسایی قرار میدهند. همانطور که اشاره کردیم، این الگو دارای مفاهیم خاصی مثل خط پایه است؛ اما سؤال مهم در این قسمت مطرح میشود که هرکدام از این مفاهیم دقیقاً چه معنایی دارند و با مشاهده آنها چه مفهومی را میتوان استدلال کرد؟ به طور کلی، الگوی سر و شانه زمانی شکل میگیرد که قیمت یک ارز دیجیتال یا سهام به اوج خود برسد و متعاقباً به نقطه صعودی قبلی کاهش پیدا کند. به عبارت سادهتر، فرض کنید، قیمت یک رمزارز در ماه پیش از ۲ هزار دلار به ۳ دلار افزایش یافت و هفته پیش به ۵ هزار دلار رسید؛ اگر این تحرکات قیمتی، امروز به همان ۳ دلار ماه پیش مِیل کند و کاهش یابد، نمودار الگوی سر و شانه برای آن ترسیم میشود.
همچنین، یک الگوی تحلیلی سر و شانه معکوس هم وجود دارد که بر خلاف چیزی که توضیح دادیم، صورت میپذیرد. در نمودار معکوس آن، میتوان روند صعودی قیمت یک رمزارز را مشاهده کرد، در صورتی که در حالت معمولی، چیزی جز روند نزولی آن دیده نمیشود. به طور کلی، هر نمودار سر و شانه یا H&S دارای مفاهیم زیر هستند:
- شانه سمت چپ: نشانگر افزایش قیمت ارز دیجیتال از قیمت پایه است که در نهایت به ایجاد یک قله منجر میشود.
- سر یا قله میانی: این مفهوم، نشاندهنده حداکثر یک ارز دیجیتال است که نسبت به قله اول، بالاتر خواهد بود.
- شانه سمت راست: این قله نشاندهنده کاهش مجدد قیمت رمزارز است که همارتفاع با شانه سمت چپ یا قله اول، اندازهگیری میشود. پس از این قله است که قیمت ارز دیجیتال معمولاً با افت بسیار شدید قیمتی روبهرو خواهد شد و معاملهگران حرفهای میتوانند، این مفهوم را از نمودار استدلال کنند.
مرور مفاهیم مربوط به نمودار معکوس سر و شانه
الگوی سر و شانه به صورت معکوس هم رخ میدهد و در این حالت، باز هم دو قله همارتفاع و یک سر یا قله میانی را خواهیم داشت؛ با توجه به اینکه نمودار معکوس، تحلیلهای خاص خودش را دارد، نباید فراموش کرد که در این نمودار دره میانی از دو دره دیگر اندازه عمیقتری دارد. مفاهیم الگوی سر و شانه در حالت معکوس به این شکل تعریف میشوند:
- شانه یا دره سمت چپ: این مفهوم نشاندهنده کاهش قیمت از حالت پایه است که به ایجاد یک دره منجر میشود و پس از آن، افزایش قیمت را در پیش خواهیم داشت.
- سر یا دره میانی: این مفهوم، نشانگر آن است که قیمت ارز دیجیتال دچار حداکثر افت خود میشود و عمیقترین انواع الگوهای سر و شانه دره نمودار را شکل خواهد داد.
- شانه یا دره سمت راست: در این بخش، قیمت ارز دیجیتال با افزایش مجدد روبهرو میشود و نسبت دره میانی و افت شدید به قیمت قابل توجهی خواهد رسید. قابل توجه است که بدانید، پس از افزایش قیمت ارز دیجیتال در دره سمت راست، مجدداً کاهش قیمت آن را باید انتظار داشت.
الگوی سر و شانه چه تأثیری روی بازار کریپتوکارنسی میگذارد؟
نمودار سر و شانه مثل بسیاری از الگوهای دیگر (مثل الگوی چکش وارونه)، تأثیرات متنوعی روی بازار ارزهای دیجیتال میگذارد. برای مثال، اگر کمی تخصصیتر در دنیای کریپتوکارنسی فعالیت کنید و بازارهای خرسی و گاوی آشنا شوید، خواهید دید که در این نوع نمودار چه اطلاعاتی را در مورد هریک از این بازارها در اختیارتان قرار خواهد داد. به عبارت سادهتر، یک بازار گاوی، وضعیتی را شامل میشود که در آن، قیمت یک ارز دیجیتال به شکل پیوسته و مداوم افزایش مییابد؛ برعکس، در شرایطی که قیمت یک ارز دیجیتال همواره در حال کاهش باشد و در سراشیبی قرار بگیرد، بازار خرسی خواهد بود.
اوج اولیه هر الگوی سر و شانه و کاهش مجدد آن نشاندهنده حرکت نزولی قیمت ارز دیجیتال نسبت به نقطه قبلی است. معاملهگران بازار گاوی انواع الگوهای سر و شانه با حفظ حرکت صعودی قیمت ارز دیجیتال، با در نظر گرفتن اولین قله نمودار سر و شانه، تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا از قله اولیه عبور کنند و به بالاترین حد ممکن یعنی به قله میانی برسند؛ در جنین شرایطی، هنوز این امکان وجود دارد که گاوها بتوانند، سلطه خود بر بازار را بازگردانند و به روند صعودی خود ادامه دهند.
با همه این اوصاف، زمانی که قیمت ارز دیجیتال برای بار دوم کاهش مییابد و تحرکات قیمت آن به قله یا شانه سمت راست میرسد، پرواضح است که خرسها در حال قبضه کردن بازار هستند. در چنین شرایطی، گاوها تلاش میکنند تا یکبار دیگر، قیمت ارز دیجیتال را به سمت بالا ببرند و قله دیگری را ایجاد کنند، اما این تلاشها تنها به ایجاد یک قله بسیار کوچک ختم میشود. این عدم موفقیت در ربودن گوی سبقت در بازار ارزهای دیجیتال، نشاندهنده شکست بازار گاوی و خرسی است که در نهایت به کاهش قیمت و حتی معکوس شدن الگوی سر و شانه ختم میشود.
استفاده معاملهگران مبتدی از الگوی سر و شانه
مهمترین نکاتی که برای درک بهتر نمودار این نمودار وجود دارد، آشنایی با مفاهیم تخصصی مثل سطوح حمایتی یا مقاومتی و ابزار کاربردی مثل اندیکاتور و اسیلاتور است. یکی دیگر از مفاهیم نمودار، توجه به خط گردن یا Neckline است که در مورد سطح حمایت یا مقاومت صورت میگیرد؛ معاملهگرهای حرفهای با استفاده از شکستگی خط کردن، محدودههای مشخصی را برای ایجاد استراتژیهای مناسب تعیین میکنند تا معاملات خود را انجام دهند. در یک نمودار سر و شانه، اگر قله سمت راست در زیر خط گردن قرار بگیرد، قیمت ارز دیجیتال کاهشی خواهد بود و سطح حمایت شکسته میشود و بالعکس.
در این مقاله به صورت تخصصی در مورد نمودار H&S یا سر و شانه به بحث نشستیم و مفاهیم تخصصی آن را مورد واکاوی قرار دادیم. اگر در مورد استفاده از این الگو، تجربه خاصی دارید، حتماً برای ما بنویسید و بگویید که چه استفادههای دیگری میتوان از مفاهیم این نمودار داشت. در ضمن، شما میتوانید، با استفاده از لینکهایی که در این مقاله قرار داده شدهاند، مقالات مرتبط با بحث را مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.
یک شکل نمودار است که به عنوان یک خط پایه با سه قله ظاهر میشود. در تحلیل تکنیکال، یک الگوی سر و شانه، شکلگیری نمودار خاصی را توصیف میکند که معکوس روند صعودی به نزولی را پیشبینی میکند.
معکوس روند صعودی به نزولی را نشان میدهد و میگوید که روند صعودی به پایان خود نزدیک میشود. این الگو در تمام بازه های زمانی ظاهر میشود و بنابراین می تواند توسط همه انواع معاملهگران و سرمایهگذاران استفاده شود.
الگوی سر و شانه
تحلیل تکنیکال از جمله مواردی است که می تواند سبب حفظ ارزش دارایی شما همراه با افزایش آن در بازارهای مالی متفاوت شود. دلیلش هم استفاده از اندیکاتورها و الگوهای مختلفی است که در این نوع تحلیل استفاده می کنید. در واقع شما به عنوان یک چارتیست با بررسی نمودارهای قیمتی دارایی مورد نظرتان به روش های مختلفی می توانید سهام مناسب را شناسایی، در مواقع لزوم خریداری و به موقع بفروشید. گفتنی است که یکی از الگوهای پر کاربرد در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه است. آن انواع مختلفی دارد که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
فهرست محتوای مقاله
کف
سقف
مرکب
ادامه دهنده
الگوی سر و شانه
آن یکی از پر کاربردترین شکل هایی است که در چارت سهام دیده می شود. البته همه ی انواع این الگو، پرکاربرد نیستند.
در این جا غیر از شکل ادامه دهنده، بقیه ی آن ها جزء الگوهای برگشتی به حساب می آیند.
ادامه دهنده به معنای این است که روند فعلی هر چه هست باز هم ادامه پیدا می کند. حال اگر صعودی باشد هم چنان صعودی پیش می رود و اگر نزولی باشد به این حرکتش ادامه می دهد.
برگشتی هم به این معنا که روند فعلی بازار تغییر پیدا می کند؛ یعنی اگر صعودی باشد نزولی و اگر نزولی باشد صعودی خواهد شد.
اما انواع الگوهای سر و شانه عبارتند از: کف، سقف، مرکب و ادامه دهنده.
با تشکیل انواع الگوهای سر و شانه شدن آن ها بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:
- در شکست اولیه ی سطح مقاومتی یا همان خطگردن به بازار وارد شوید.
- بعد از شکستسطحمقاومتی، صبر کنید تا قیمت دوباره به این خط باز گردد. در واقع این جا می تواند یک موقعیت خوب برای ورود به بازار باشد.
- جهت تأییدنقطه ی ورودتان باید از کندلهای برگشت صعودی استفاده کنید.
- هدف قیمتی در سطح های مقاومتی قرار دارد.
- برای تعیین دقیق هدف قیمتی می توانید فاصله ی بین سر و خط روند را حساب کنید و مقدار آن را به نقطه ی ورود اضافه نمایید.
هدف سود در این جا فاصله ی بین کف و سطح مقاومتی است.
- هدف سود می تواند برای مشخص کردن حداقل افزایشقیمت بعد از شکست خط گردن استفاده شود.
- کسانی که زیاد ریسکپذیر نیستند می توانند خط راست را در پایین کندلشکست سطح مقاومتی در نظر بگیرند.
یا این که می توانند این افراد حد ضررشان را در پایین شانه ی سمت راستی مشخص کنند.
کف
نام دیگر آن، سر و شانه ی معکوس است. آن یک الگوی صعودی می باشد و بیانگر این است که روند نزولی، تغییر خواهد کرد و ادامه ی روند صعودی انواع الگوهای سر و شانه خواهد شد.
این شکل وقتی تشکیل می شود که قیمت ها تا کفی ریزش پیدا کنند و سپس بالا روند. بعد از آن هم به یک کف پایین تری ریزش پیدا کنند و دوباره بالا بروند.
نهایتا هم قیمت ها دوباره تا کف اولی فرو می ریزند. البته وقتی کف آخری تشکیل می شود، قیمت ها تا سطح مقاومتی بالا می روند.
شانه در این جا متشکل از کف اول و سوم و سر الگو همان کف دوم است. هنگامی هم که قیمت، خط گردن یعنی همان سطح مقاومتی را بشکند شما می توانید وارد معامله شوید.
سقف
آن در انتهای یک حرکت صعودی به وجود می آید و سبب تغییر روند صعودی و حرکت قیمت به سمت روند نزولی می شود.
در این جا سه قله وجود دارد. قله ی میانی ارتفاع زیادتری نسبت به دو قله ی دیگر دارد و سر الگو به حساب می آید. قله های سمت چپ و راست که ارتفاع کم تری دارند را شانه می گویند.
نکته ی قابل توجه این که وقتی چنین شکلی را در چارت دارایی تان مشاهده می کنید باید صبر کنید تا خط گردن، پر قدرت شکسته شود.
هم چنین دقت داشته باشید در این شکل سقف، باید انواع الگوهای سر و شانه واگرایی دیده شود تا این الگو را تأیید نماید؛ یعنی باید الگوی واگرایی از طریق اندیکاتورهایی نظیر مکدی یا RSI صادر شود.
نکته ی دیگر این که خط گردن در این جا اغلب دارای شیبی آرام و به سمت بالا است. موقعیت هایی هم وجود دارد که خط گردن به شکل افقی تشکیل می شود.
دقت کنید اگر سقف در این شکل همراه با شیب نزولی باشد، نشانگر ضعیف بودن بازار است. به دنبال آن هم شانه ی سمت راست، به شکل ضعیف تشکیل می شود.
شما اگر قصد فروش دارید باید صبر کنید تا خط گردن شکسته شود؛ چون زمانی که شیب خط افزایشی نباشد، سیگنال فروش دیرتر صادر می شود.
در واقع خط گردن صعودی بیانگر بالا بودن قدرت بازار است. حد زیان در این الگو، بالای شانه ی راست قرار دارد. مواقعی هم ممکن است که شانه ی راست و سر این الگو نزدیک به هم باشند.
در این وضعیت شما می توانید حد ضررتان را در قسمت بالای سر نشانه گذاری کنید.
حد سود را هم می توانید با اندازه گیری فاصله ی سر تا خط گردن و از مکان شکستگی خط گردن به طرف پایین، مشخص نمایید.
مرکب
در این جا ممکن است دو سر یا دو شانه ی سمت راست یا دو شانه ی سمت چپ را در چارت سهام مشاهده نمایید. البته این نوع زیاد کاربرد ندارد.
ولی دقت داشته باشید اگر یک شانه در سمت چپ باشد یک شانه هم در سمت راست و اگر دو شانه در سمت چپ باشد، بالطبع دو شانه هم در سمت راست تشکیل می گردد.
ادامه دهنده
آن به دو صورت صعودی و نزولی تشکیل می شود که تأییدی بر ادامه ی روند موجود در بازار است. یعنی دیگر آن مانند الگوهای دیگر سر و شانه برگشتی نیست. البته آن به ندرت در چارت سهام دیده می شود.
سر و شانه ی ادامه دهنده بسیار شبیه به الگوی مستطیلی است اما تفاوت هایی هم با آن دارد که از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جمع بندی الگوی سر و شانه
دانستید که برای موفقیت در بازارهای مالی نیاز است از تحلیل هایی همچون تکنیکال استفاده کنید.
یکی از الگوهای پرکاربرد برگشتی در تحلیل تکنیکال، سر و شانه ی کف (معکوس)، سقف و مرکب این الگو است.
البته نوع ادامه دهنده هم وجود دارد که دیگر برگشتی نیست بلکه ادامه ی روند بازار را نشان می دهد. الگوهای سر و شانه ی مرکب و ادامه دهنده به ندرت در چارت سهام مشاهده می شوند.
دقت داشته باشید در الگوهای سر و گردن همراه با شکست اولیه ی سطح مقاومتی یا همان خط گردن به بازار وارد شوید.
تارگت قیمتی در سطوح مقاومتی آن ها قرار دارد. امکان مشخص کردن حد سود و ضرر در این الگوها نیز وجود دارد.
جهت راهنمایی های بیش تر در رابطه با این موضوع یا موضوعات مختلف دیگر بازارهای سرمایه می توانید به سایت آکادمی طهرانی مراجعه نمایید.
کارشناسان مالی ما در اسرع وقت پاسخگوی سؤالات شما خواهند بود. آن ها می توانند شما را در مسیر رسیدن به موفقیت یاری کنند.
پس همین الآن وارد سایت شوید و از امکانات آن کمال استفاده را ببرید. امکاناتی همچون مقالات متعدد رایگان که می توانند برایتان بسیار مفید فایده واقع شوند.
دیدگاه شما