اهرم بازار آتی طلا چیست؟

امیر شاملویی

قرارداد آتی صندوق طلا چیست و ویژگی های آن کدام است؟

مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با صدور اطلاعیه ای از راه اندازی معاملات قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق پشتوانه طلای لوتوس تحویل مرداد ماه سال جاری خبر داد. براساس این اطلاعیه، معاملات اهرم بازار آتی طلا چیست؟ قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق پشتوانه طلای لوتوس تحویل مرداد ماه ۱۴۰۰، از روز جاری به تاریخ ۱۲ تیر ماه راه اندازی شده و تا تاریخ ۲۰ مرداد ماه قابل معامله خواهد بود.

پیش تر راجع به بازار آتی و قرارداد آتی صحبت شد و ویژگی های آن، به عنوان یکی از ابزارهای قابل معامله در بازار سرمایه را بیان کردیم. اکنون با انتشار خبر راه اندازی قرارداد آتی صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس میخواهیم ببینیم این قرارداد با دیگر قراردادهای آتی چه تفاوتی دارد و ویژگی های آن چگونه است.

قرارداد آتی صندوق پشتوانه طلای لوتوس یا به اختصار "آتی طلا" نیز مانند دیگر قراردادهای آتی بر روی یک دارایی پایه که همان واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلای لوتوس باشد، بنا شده است. در واقع سرمایه گذاران با اتخاذ موقعیت خرید و فروش در این قرارداد آتی، واحد های صندوق را معامله میکنند بدون آنکه نیازی به داشتن این واحد ها باشد.

براساس اطلاعیه صادره از سوی مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران، قراردادهای آتی در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش گشایش به مدت ٣٠ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک قیمتی راس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه می‌یابد.

قیمت پایه قرارداد آتی، همان قیمت کشف شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت انجام نشدن معامله در حراج تک قیمتی، قرارداد آتی متوقف و مجدداً همین فرآیند، روز کاری بعد تکرار خواهد شد.

برای آشنایی با ویژگی های قرارداد آتی زعفران اینجا کلیک کنید.

مشخصات قراردادهای آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا

مشخصات قرارداد آتی واحدهای سرمایه گذاری صندوق طلا که در کنار نقره، زعفران نگین و پوشال، زیره سبز و پسته بر تابلوی بازار آتی قرار می گیرد، براساس امیدنامه منتشر شده بورس کالا به شرح زیر است.

دارایی پایه این قراردادها، واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلا ی لوتوس (طلا) اعلام شده و با نماد معاملاتی ETCMMYY (MM نماد اختصاری ماه قرارداد و YY سال می باشد.) مورد معامله قرار میگیرد. همچنین اندازه هر قرارداد نیز ۱۰۰۰ واحد سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری طلا در نظر گرفته شده است. به این معنی که در صورتی که هر شخص بخواهد یک موقعیت بر روی این دارایی اتخاذ کند 1000 یونیت از صندوق به او تعلق میگیرد.

حد نوسان قیمت روزانه این قراردادها حداکثر مثبت و منفی ۵ درصد با توجه به قیمت تسویه روزانه روز قبل و حداکثر حجم هر سفارش اهرم بازار آتی طلا چیست؟ ۲۵ قرارداد خواهد بود.

وجه تضمین اولیه این قرارداد 2 میلیون تومان است که بر روی سایت بورس کالا قابل مشاهده میباشد. حداقل وجه تضمین نیز 70 درصد وجه تضمین اولیه است که در صورتی که حساب مشتری از این میزان کمتر شود مشمول فرآیند تسویه میشود. با این حساب در صورتیکه در حال حاضر قیمت هر یونیت طلا 7724 تومان است و هر قرارداد آتی آن 1000 واحد از این صندوق را در بر میگرد، 7 میلیون و 724 هزار تومان قیمت هر قرارداد خواهد بود که با احتساب وجه تضمین اولیه 2 میلیون تومانی که در ابتدا باید در حساب شخص موجود باشد، اهرم مالی این قرارداد به میزان 3.86 خواهد بود. به بیان دیگر شخص سرمایه گذار تنها حدود 26 درصد از وجه یک قرارداد را پرداخت میکند.

درخصوص سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز و معاملات نیز باید گفت که سقف مجاز موقعیت های تعهدی باز مشتریان برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و برای بازارگردانان ۴۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی و قابل افزایش تا ۱۰ درصد موقعیت های تعهدی باز در آن نماد در بازار است.

اهرم مالی در بازار آتی چیست و چه کاربردی دارد؟

این روزها بازارهای سرمایه‌گذاری جدید توانسته‌اند توجه سایرین را به سمت خود جلب کنند و بستری مناسب برای کسب درآمد فراهم کنند. بورس یکی از بازارهایی است که در سال اخیر توانست به‌خوبی برای خود فعالان مختلف از هر قشری را جذب کند. بازار بورس بسیار گسترده‌تر از آن چیزی است که عوام فکر می‌کنند و این فضای گسترده با ابزارها و آیتم‌های گوناگونی مانند اهرم مالی در بورس مجهز شده است. برای اینکه بتوانید به‌خوبی در این محیط فعالیت کنید ابتدا لازم است که نسبت به آن بینش کامل داشته باشید در ادامه این متن شمارا با بازار آتی و کاربرد اهرم مالی و اهرم مالی در بازار آتی آشنا می‌کنیم.

بازار آتی اتاقی در بازار بورس
اهرم مالی در بورس٬ فرصتی برای ثروت یا ورشکستگی؟
کاربرد اهرم مالی

بازار آتی اتاقی در بازار بورس

ممکن است شما چندان بازار آتی را نشناسید در خصوص این بازار باید گفت که آن بخشی از بازار بورس را تشکیل می‌دهد. این بازار فعلاً حول معاملات کالاهایی شامل زعفران٬ زیره سبز و پسته فعالیت می‌کند. معاملات و قراردادهایی که در این بازار صورت می‌گیرند مربوط به آینده هستند. به معنی واضح‌تر شما می‌توانید محصولی را باقیمت امروز بفروشید و آن را در ماه‌های آینده تحویل بدهید و برعکس می‌توانید محصولی را باقیمت امروزی خریداری کرده و در آینده تحویل بگیرید.

معاملاتی که شما انجام می‌دهید کاملاً واضح با مشخص کردن تاریخ تحویل و قیمت موردنظر ثبت می‌شود و برای اینکه از هرگونه فرار و تخلف جلوگیری شود دو طرف معامله مبلغی به شکل وجه تضمین اولیه به شخص امین یا همان بورس کالا می‌سپارند.اگر میخواهید با صفر تا صد بازار آتی نقره آشنا شوید و آموزش ببینید به این صفحه مراجعه کنید.

در این بازار سه گروه فعال هستند. یکی گروه فروشندگان که کالاهای خود را به قیمت امروز٬ در آینده پیش‌فروش می‌کنند. گروه دیگر خریداران هستند که محصولات موردنیاز خود در آینده را باقیمت امروز پیش‌خرید می‌کنند و دسته دیگر نوسان گیران هستند که هدفشان خریدوفروش اصل کالا نیست بلکه می‌خواهند با استفاده از نوسانات قیمت بازار به سود برسند. یکی از جذابیت‌هایی که باعث محبوبیت این بازار شده است اهرم مالی در بازار آتی است.

اهرم مالی در بورس٬ فرصتی برای ثروت یا ورشکستگی؟

اهرم مالی در بازار آتی یکی از روش‌ها برای تکثیر سود و زیان است و شما می‌توانید آن را تقریباً در تمامی معاملات مشاهده کنید. به‌طور مثال گرفتن وام‌های بانکی نمونه‌ای برای نشان دادن استفاده از اهرم مالی است. با استفاده از این آیتم شما در حقیقت سرمایه خود را افزایش می‌دهید. اهرم مالی در بورس بدین اهرم بازار آتی طلا چیست؟ شکل است که شما می‌توانید اوراقی به ارزش چندین برابر سرمایه خود بگیرید و بدین شکل با رسیدن به سود٬ سودی چندین برابری داشته باشید. اهرم مالی در بازار آتی یکی از آیتم‌های پیش‌فرض است که شما می‌توانید از آن استفاده کنید. اثری که اهرم مالی در بازار آتی بر روی معاملات شما می‌گذارد وابسته به فرمول زیر است:

اهرم مالی بازار آتی=(قرارداد ارزش)/(اولیه تضمین وجه)

ارزش قرارداد: همان مبلغی است که شما درواقع باید برای خرید اوراق یا کالا بپردازید.

وجه تضمین اولیه: مبلغی است که شما به بورس کالا برای امنیت قرارداد می‌دهید.

اهرم مالی بازار آتی: این عدد هم درصد پولی است که شما نسبت به ارزش قرارداد باید در واقعیت پرداخت کنید و هم ضریب سود و زیان شما نسبت به نتیجه معاملات شما با سرمایه بعد از اعمال اهرم مالی است.

باوجوداین توضیحات روشن است که اگر شما به سود دست پیدا کنید٬سود شما چندین برابر خواهد شد و اگر ضرر کنید یک ضرر چندین برابری را شاهد خواهید بود. با توجه به دانش و آگاهی که شما در معاملات خود به خرج می‌دهید اهرم مالی می‌تواند وسیله‌ای برای ثروتمند شدن شما باشد یا ابزاری برای ورشکستگی شما.

کاربرد اهرم مالی

اهرم مالی ممکن است در ابتدا برای شما بسیار جذاب جلوه کند و این احساس با توجه به‌تمامی ویژگی‌های مثبتی که این آیتم در اختیارتان می‌گذارد منطقی است در ادامه چند نمونه از کاربرد اهرم مالی را برایتان بازگو می‌کنیم.

ایجاد انگیزه: شاید از بهترین و بارزترین ویژگی‌های اهرم مالی ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری باشد. باوجوداین آیتم افراد برای سرمایه‌گذاری در بازارهای بورس به‌خصوص بازار آتی تشویق می‌شوند و بدین واسطه نقدینگی بازار رشد می‌کند و هم این‌که شرکت‌ها و تام‌هایی که قصد فروش محصولات و سهام خود را دارند و در این بازار اوراق به اشتراک می‌گذارند می‌توانند به رشد اقتصادی برسند. البته این ویژگی زمانی که باعث معاملات هیجانی شود برای سرمایه‌گذاران به‌شدت نابودگر خواهد بود.

رشد استعدادها: بسیاری از افراد هوش بسیار زیادی برای انجام معاملات دارند اما سرمایه اهرم بازار آتی طلا چیست؟ کافی در دست ندارند که همین باعث می‌شود نتوانند آن‌طور که باید فعالیت کنند. از کاربرد اهرم مالی همین بس که به همه افراد اجازه می‌دهد سود کنند.

صعود و نزول توهمی: شاید این ویژگی چندان از نکات مثبت در خصوص اهرم مالی نباشد. به‌کارگیری اهرم مالی باعث می‌شود یک فضای متوهم ایجاد شود و بدین واسطه ارزش بازار سهام بورس به شکلی غیرمنطقی صعود کند و یا نزول پیدا کند؛ که این می‌تواند برای فعالان بورسی باعث بروز اشتباهات در معاملات شود و یک‌دفعه شما شاهد ورشکستگی‌های زیادی باشید.

جمع‌بندی

بازار آتی یکی از بازارهای بورسی است که می‌تواند بستری مناسب برای خریداران و فروشندگان و نوسان گیران برای انجام معاملات بی‌ضرر وجود آورده است. این بازار دوسویه طراحی‌شده است و اگر سرمایه‌گذاران فعال در آن به‌اندازه کافی هشیار و خلاق باشند می‌توانند هم در هنگام صعود بازار و هم در هنگام نزول بازار به سود برسند.

اهرم مالی در بازار آتی یکی از آیتم‌هایی است که می‌تواند به سرمایه‌گذار اجازه بدهد تا سرمایه‌ای اندک اوراق بیشتری تهیه کند و همچنین سود بیشتری ببرد البته اهرم مالی در بازار آتی همان‌قدر که می‌تواند باعث سوددهی چند برابر شود می‌تواند باعث ضررهای چند برابری هم شود. مهم است که افراد با بینش و به‌دوراز هیجانات و تحلیل خط بازار اقدام به معاملات در بازار آتی و استفاده از اهرم مالی کنند.

اهرم مالی در بازار آتی چیست و چه کاربردی دارد؟

در ادبیات مالی، اهرم اصطلاحی است که به روش تکثیر کردن سود یا زیان اشاره می‌کند. درواقع خاصیت اصلی اهرم بدین‌صورت است که با وارد آوردن نیرویی کوچک عملکردی چندین برابری به دست می‌آوریم. باوجود اهرم مالی، سرمایه گذاران می‌توانند با مبلغ مشخصی سرمایه، در بازارهای مالی، چندین برابر سود یا زیان کسب کنند.

این ویدیو را حتما ببینید!

اهرم مالی در بازار آتی

در بازار آتی کالا، سرمایه گذاران از اهرم مالی برخوردار هستند. در این بازار، قراردادهای هر دارایی در بدو راه‌اندازی اهرم ۱۰ دارند؛ اما با توجه به شرایط بازار و تغییر وجوه تضمین، این میزان دستخوش نوسان می‌شود.

برای درک بهتر موضوع به مثال زیر توجه نمایید.

در یک روز کاری قیمت هر واحد (گرم) گواهی سپرده زعفران پوشال در بازار بورس (اوراق) برابر با ۸۰۰۰ تومان است. فرض کنید آقای احمدی می‌خواهد ۱ کیلو زعفران از بورس خریداری نماید. مبلغ لازم برای خرید یک کیلو گواهی سپرده زعفران به شرح ذیل است:

قیمت خرید: ۸۰۰۰ تومان
مقدار خرید: ۱۰۰۰ گرم (هر واحد گواهی سپرده زعفران ۱ گرم است)

مبلغ لازم برای خرید گواهی سپرده زعفران= قیمت گواهی سپرده زعفران × مقدار گواهی سپرده زعفران

آقای احمدی برای خرید یک کیلو زعفران از بورس می‌بایست ۸ میلیون وجه نقد در اختیار داشته باشد. (از کارمزد معاملات صرف‌نظر شده است)

اگر آقای احمدی بخواهد همین مقدار زعفران را از بازار قراردادهای آتی زعفران تهیه نماید چه میزان وجه نقد لازم خواهد بود؟

با توجه به اینکه اندازه قرارداد آتی زعفران ۱۰۰ گرم است آقای احمدی می‌بایست ۱۰ قرارداد آتی زعفران خریداری نماید. برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران باید به‌اندازه ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران، وجه نقد به‌حساب عملیاتی واریز نماید. با فرض اینکه وجه تضمین قراردادهای آتی زعفران برابر با ۱۸۰ هزار تومان باشد میزان وجه لازم برای اخذ ۱۰ موقعیت خرید در بازار آتی به شرح ذیل خواهد بود:

وجه لازم= تعداد قرارداد × وجه تضمین اولیه

آقای احمدی برای خرید ۱ کیلو زعفران از بازار آتی زعفران می‌بایست ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان پرداخت نماید. درواقع آقای احمدی توانست در بازار آتی زعفران با میزان سرمایه‌ای کمتر از بازار بورس ۱ کیلو زعفران خریداری نماید. به این خاصیت بازار آتی خاصیت اهرمی می‌گویند.

بنابراین آقای احمدی به‌جای پرداخت ۸ میلیون تومان تنها با پرداخت ۱.۸۰۰.۰۰۰ می‌تواند ۱ کیلو زعفران را خریداری نماید.

نکته: اهرم مالی با اندازه قرارداد متفاوت است. اندازه قرارداد مقداری ثابت دارد که در مشخصات قرارداد تعیین می‌شود؛ اما اهرم مالی متغیر است.

چگونه اهرم بازار آتی را محاسبه نماییم؟

برای محاسبه اهرم بازار آتی، کافی است ارزش قرارداد را تقسیم‌بر وجه تضمین اولیه قراردادها نماییم.

در مثال فوق اهرم بازار آتی زعفران برابر با:

با توجه به مثال بالا آقای احمدی می‌تواند تنها با ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان به‌اندازه ۸.۰۰۰.۰۰۰ تومان سرمایه گذاری نماید؛ یعنی سود و زیان وی نسبت به مبلغ ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان ۴.۴۴ برابر خواهد بود.

نکته

۱. با توجه به اینکه وجه تضمین و ارزش قرارداد متغیر هستند، لذا اهرم مالی میزان ثابتی ندارد و هر لحظه ممکن است تغییر نماید.

۲. مقدار اهرم مالی در هیچ جا (سامانه آنلاین یا مشخصات قرارداد) ثبت نمی‌شود و معامله گران باید بر اساس فرمول فوق آن را محاسبه نمایند.

یک تصور اشتباه درباره اهرم مالی

برخی از معامله گران تصورشان از اهرم مالی این است که وقتی در بازار آتی از اختلاف قیمت خرید و فروش سود می‌کنند، آن میزان سود ضرب در اهرم مالی می‌شود، در حالیکه این تصور صحیح نیست. درواقع اهرم بازده مبلغ سرمایه گذاری به ازای هر درصد تغییر قیمت را نشان می‌دهد.

برای شفاف شدن موضوع به مثال زیر توجه نمایید:

آقای احمدی اقدام به اخذ یک موقعیت خرید پسته با قیمت ۱۰۰ هزار تومان می‌کند. سپس با اخذ موقعیت فروش با قیمت ۱۰۵ هزار تومان، موقعیت خود را آفست می‌کند. سود وی از این معامله به شرح ذیل است:
سود = (قیمت فروش – قیمت خرید) × اندازه قرارداد

سود آقای احمدی برابر با ۵۰۰ هزار تومان می‌شود.

برخی از معامله گران تصور می‌کنند که این ۵۰۰ هزار تومان می‌بایست در اهرم مالی ضرب شود؛ اما اهرم در مبلغ سرمایه‌گذاری و سود حاصل نهفته است.
با فرض اینکه وجه تضمین برابر با ۱ میلیون تومان باشد. آقای احمدی با ۱ میلیون تومان سرمایه، سودی برابر با ۵۰۰ هزار تومان کسب نمود؛ یعنی با ۵ درصد افزایش در قیمت، آقای احمدی نسبت به سرمایه گذاری ۱ میلیونی، ۵۰ درصد سود نمود. درواقع به ازای هر درصد افزایش قیمت، ۱۰ برابر سود نصیب سرمایه‌گذار می‌شود. در این مثال اهرم مالی برابر با ۱۰ است.

اهرم در بازارهای مالی خوب است یا بد؟

با توجه به اینکه باوجود اهرم در ازای مبلغ مشخصی سرمایه گذاری، سود یا زیان چندین برابر می‌شود، لذا در شرایطی که معامله‌گر در سود باشد اهرم برای وی بسیار مفید خواهد بود. در شرایطی که معامله گر در زیان است، اهرم معکوس عمل می‌کند و زیان وی را افزایش می‌دهد. درواقع اهرم همانند شمشیر دو لبه است. لازم به ذکر است که سرمایه گذاران به امید سود وارد هر بازاری می‌شوند و اقدام به معامله می‌نمایند. درنتیجه به گمان آن‌ها معاملاتشان به سود خواهد رسید. به‌این‌ترتیب اهرم بالا در بازار آتی، جذابیت آن را برای سرمایه گذاران بیشتر می‌کند.

سخن آخر

اگرچه وجود اهرم بالاتر، بر جذابیت بازار آتی می‌افزاید؛ بااین‌حال، با توجه به ریسک معاملات آتی، معامله گران تازه‌کار برای شروع می‌توانند در قراردادهایی با اهرم پایین‌تر فعالیت نمایند و ریسک خود را کاهش دهند.

ثبت نام و دریافت کد آتی کالا

برای دریافت کد آتی کالا و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار روی دکمه زیر کلیک کنید:

قرارداد آتی صندوق طلا و بازگشت طلا به بازار آتی بورس کالا

بورس کالای ایران، بار دیگر نوعی از قراردادهای آتی با محوریت دارایی پایه طلا را فعال کرد. قرارداد آتی صندوق طلا، ضمن تنوع بخشیدن به بازارهای آتی به علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در این بازار اجازه می‌دهد با پیش‌بینی افزایش یا کاهش قیمت طلا به خرید و فروش این کالا در آینده بپردازند.

راه‌اندازی قرارداد آتی صندوق طلا

قرادادهای آتی از یک کالای پایه مشتق می‌شوند. در بورس کالای ایران، این کالای پایه مشخص است و قراردادهای آتی تنها روی بعضی از کالاهای معین بسته می‌شود.

پس از توقف قراردادهای آتی سکه طلا در شهریور ۱۳۹۷، بازار آتی با بستن قرارداد روی محصولات کشاورزی (زعفران، زیره سبز و پسته) به کار خود ادامه داد. با این حال، فعالان این بازار همواره جای خالی قراردادهای آتی مبتنی بر طلا را حس می‌کر‌دند.

در اسفند ۱۳۹۹ و با راه‌اندازی قراردادهای آتی نقره، گمان می‌رفت که این نوع از قراردادها، جایگزین مناسبی برای قراردادهای آتی سکه باشد اما واقعیت با انتظارات اندکی تفاوت داشت. بالاخره بورس کالا تصمیم گرفت تا قراردادهای آتی صندوق طلا را در تیر ماه ۱۴۰۰ راه‌اندازی کند و به این ترتیب ضمن تنوع بخشیدن به دارایی‌های پایه بازار آتی، یک قرارداد طلامحور را به بازار عرضه کند.

در این مطلب به سراغ این موضوع رفته‌ایم و شما را با قراردادهای آتی صندوق طلا در بورس کالای ایران بیشتر آشنا می‌کنیم. با ما همراه شوید.

صندوق طلا چیست؟

قبل از این که به معرفی قرارداد آتی صندوق طلا بپردازیم، لازم است ابتدا با صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا به عنوان دارایی پایه این نوع از قراردادهای آتی بیشتر آشنا شویم.

صندوق‌های طلا، به عنوان صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک قابل معامله در بورس، با جمع‌آوری منابع مالی سرمایه‌گذاران خرد، عمدتا در اوراق مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. چنان چه قیمت طلا با رشد همراه شود، خالص ارزش دارایی‌های این صندوق افزایش پیدا می‌کند و برعکس این حالت هم ممکن است.

معامله‌گرانی که تمایل دارند در یک بازار مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری کنند اما تخصص و زمان کافی برای تحلیل این بازار را ندارند، می‌توانند واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا را در بورس خریداری کنند.

مدیران این صندوق‌ها، تخصص و مهارت کافی برای حضور در این بازار را دارند و از سرمایه جمع‌آوری شده از سرمایه‌گذاران خرد استفاده می‌کنند و به سرمایه‌گذاری در این بازار می‌پردازد. به این ترتیب هزینه و زمان اهرم بازار آتی طلا چیست؟ تحلیل برای سرمایه‌گذاران کاهش پیدا می‌کند.

در حال حاضر در ایران ۴ صندوق سرمایه‌گذاری طلا قابل معامله در بورس با نمادهای طلا، زر، گوهر و عیار وجود دارد. بورس کالا هم بزرگ‌ترین صندوق طلا را، که از حجم معاملات بالا و نقدشوندگی بیشتری برخوردار بوده است، به عنوان دارایی پایه اولین قرارداد آتی صندوق طلا انتخاب کرده است.

با توجه به ترکیب دارایی‌های صندوق طلا طبق اساسنامه، عمده سرمایه این صندوق‌ها روی گواهی سپرده سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌شود.

با توجه به این که قیمت سکه طلا متاثر از قیمت طلای جهانی و نرخ دلار در داخل کشور است، در شرایطی که این دو فاکتور یا هر یک از آن‌ها نزولی باشد ارزش خالص دارایی‌های صندوق کاهش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاران دچار ضرر می‌شوند.

برای پیشگیری از این نوع ضرر و زیان‌ها می‌توان در کنار خرید واحدهای این صندوق‌ها، از قراردادهای آتی صندوق طلا هم استفاده کرد.

قرارداد آتی صندوق طلا چیست؟

قرارداد آتی صندوق طلا، قراردادی است که بر مبنای آن خریدار متعهد می‌شوند در زمان مشخصی در آینده (مثلا یک ماه بعد) ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمایه گذاری صندوق طلا را با قیمت مشخصی از فروشنده بخرد و فروشنده متعهد می شود در آن زمان مشخص، ۱۰۰۰ واحد صندوق سرمایه گذاری صندوق طلا را با قیمت مشخص به خریدارِ قرارداد آتی بفروشد.

نکته: اندازه قرارداد آتی صندوق طلا ۱۰۰۰ واحد در نظر گرفته شده است.

چنان چه معامله‌گری پیش‌بینی افزایش قیمت طلا را داشته باشد، می‌تواند در اهرم بازار آتی طلا چیست؟ بازار آتی صندوق طلا (با فرض ثابت ماندن سایر شرایط) اقدام به اخذ موقعیت خرید کند. با صحیح بودن پیش‌بینیِ معامله‌گر و رشد قیمت ها، معامله‌گر می‌تواند اقدام به فروش موقعیت خرید خود کند و سود به دست آورد. از سوی دیگر، معامله‌گری که پیش‌بینی کاهش قیمت اهرم بازار آتی طلا چیست؟ طلا را دارد، می‌تواند علی رغم نداشتن واحدهای صندوق سرمایه گذاری طلا، تنها با واریز وجه تضمین، اقدام به فروش در بازار آتی کند. چنانچه پیش‌بینی معامله‌گر صحیح باشد قیمت قراردادهای آتی با کاهش مواجه شود، معامله‌گر می‌تواند با انجام یک معامله خرید، اقدام به بستن موقعیت خود کند و از این معامله سود به دست آورد.

ویژگی‌های قرارداد آتی صندوق طلا

بسیاری از معامله‌گران، فعالیت در بازار آتی صندوق طلا را بر بازار نقدی صندوق طلا ترجیح می‌دهند اما دلیل این علاقه‌مندی چیست؟

قراردادهای آتی دو ویژگی منحصر به فرد دارند که سبب جذابیت آن‌ها در میان سرمایه‌گذاران شده است. در زیر این دو ویژگی را به تفصیل توضیح می‌دهیم.

دو طرفه بودن بازار

همان طور که اشاره کردیم، اگر قیمت طلا با افزایش همراه شود سرمایه‌گذاران صندوق طلا منتفع می‌شوند. اما اگر قیمت طلا کاهش پیدا کند، خالص ارزش دارایی‌های صندوق طلا افت می‌کند و سرمایه‌گذاران دچار ضرر می‌شوند.

این در حالی است که در بازار آتی صندوق طلا، به دلیل ماهیت تعهدی، امکان کسب سود از ریزش قیمت‌ها هم وجود دارد. در واقع سرمایه‌گذاران بدون داشتن واحدهای صندوق طلا، در صورت پیش‌بینی ریزش قیمت‌ها، می‌توانند اقدام به اخذ موقعیت فروش در این بازار کنند.

چنان چه پیش‌بینی آن‌ها صحیح باشد و بازار نزولی شود، دارندگان موقعیت فروش سود می‌کنند، در واقع دو طرفه بودن بازار آتی امکان کسب سود از ریزش قیمت‌ها را هم برای معامله‌گران فراهم می‌کند.

وجود اهرم مالی

در بازار آتی برای انجام معامله نیاز به پرداخت کل ارزش معامله نیست و با داشتن تنها درصدی از سرمایه مورد نیاز، می‌توان به معامله‌گری در این بازار پرداخت. در واقع هر معامله‌گر می‌تواند چندین برابر سرمایه خود در بازار آتی سرمایه‌گذاری کند.

وجود اهرم‌های مالی در بازار آتی یکی از دلایل محبوبیت این بازار در میان سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. به طور مثال اگر اهرم مالی ۵ باشد، معامله‌گر تنها یک پنجم ارزش معامله را پرداخت می‌کند، یا به بیان دیگر با یک درصد تغییر در قیمت، سود یا زیان معامله‌گر ۵ درصد می‌شود.

البته اهرم مالی در این بازار مانند شمشیر دو لبه است. وجود اهرم مالی در کنار مزایایی که دارد بسیار پرریسک است و می‌تواند زیان‌های سنگینی را در صورت نداشتن پیش‌بینی صحیح بر معامله‌گران تحمیل کند. بنابراین توصیه می‌شود معامله‌گران قبل از ورود به این بازار با اصول و مفاهیم بازار آتی به خوبی آشنا شوند.

حداقل سرمایه برای ورود به بازار آتی صندوق طلا

حداقل سرمایه برای ورود به بازار آتی صندوق طلا، برابر با یک وجه تضمین است. وجه تضمین قرارادهای آتی صندوق های طلا در بورس حدودا ۲ میلیون است.

لازم به ذکر است که علاقه‌مندان ورود به بازار آتی صندوق اهرم بازار آتی طلا چیست؟ طلا باید کد مشتقه کالا داشته باشند. بنابراین اگر فردی قصد ورود به این بازار و سرمایه‌گذاری در قرارداد آتی صندوق طلا را دارد، باید ابتدا کد مشتقه کالا بگیرد. در مطلب «نحوه دریافت کد مشتقه کالا» می‌توانید با فرآیند دریافت این کد بیشتر آشنا شوید.

مشخصات قرارداد آتی صندوق طلا

• دارایی پایه: صندوق طلای لوتوس
• اندازه قرارداد: ۱۰۰۰ واحد
• استاندارد تحویل: واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس
• حد نوسان قیمت روزانه: حداکثر تا (+/-) ۵%
• نماد معاملاتی: ETCMMYY
• حداقل تغییر قیمت سفارش: ۱۰ تومان
• واحد قیمت: اهرم بازار آتی طلا چیست؟ ریال به ازای هر واحد
• ساعت معامله: در تمامی روزها ۱۰:۰۰ الی ۱۵:۰۰
• سقف مجاز موقعیت‌های تعهدی باز و معاملات: ۲۰۰ موقعیت در هر نماد معاملاتی (حقیقی و حقوقی)
• جریمه نکول: ۱% ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی

سخن آخر

بازار آتی صندوق طلا به دلیل ویژگی‌هایی چون دو طرفه بودن بازار و وجود اهرم مالی از جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران برخوردار است. در این بازار شما می‌توانید بدون نیاز به پرداخت کل ارزش معامله به بستن قرارداد آتی صندوق طلا اقدام کنید و علاوه بر افزایش قیمت‌ها، از پیش‌بینی درست کاهش قیمت‌ها در بازار طلا هم سود ببرید. برای ورود به بازار آتی و کسب سود از این بازار هم باید آموزش دیده باشید و با شناخت کامل، نسبت به اخذ موقعیت خرید یا فروش در قرارداد آتی صندوق طلا اقدام کنید.

اهرم مالی چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

امیر شاملویی

• اشتراک‌گذاری

در بازار آتی قراردادهای دارایی با اهرم 10 شروع می‌شوند، البته بر اساس وضعیت بازار و مقدار وجه تضمینی که سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند، این اهرم قابل تغییر است.

عمدتا در مباحث مالی افراد را به دو دسته ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز تقسیم می‌کنند. این دو دسته رفتار متفاوتی دارند و روی گزینه‌های متفاوتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. مهمترین مساله از نظر افراد ریسک‌پذیر دستیابی به سود است و در این مسیر حاضرند ریسک بالاتری در مقایسه با ریسک‌گریزها بپردازند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، شاید نام اهرم مالی را شنیده باشید. اهرم مالی یکی از ابزارهایی است که با استفاده از آن می‌توان سود بسیار بیشتری کسب کرد. البته نباید فراموش کنیم که مقدار زیان کردن نیز در صورت اشتباه بسیار بیشتر است. در ادامه سعی می‌کنیم شما را بیشتر با اهرم مالی و کاربرد آن آشنا اهرم بازار آتی طلا چیست؟ کنیم.

آشنایی با اهرم مالی

همان طور که گفتیم، اهرم مالی ابزاری است برای آن که بتوانیم بازدهی بیشتری از سرمایه‌گذاری خود به دست بیاوریم. اهرم در ایران در بازار آتی قابلیت کاربرد دارد. البته در خارج از کشور و بازارهای جهانی استفاده از آن بسیار وسیع‌تر است. اما اهرم چگونه کار می‌کند؟ به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهید 13 میلیون تومان را با استفاده از بازار آتی سرمایه‌گذاری کنید. در این صورت شما می‌توانید یک سکه طلا بخرید اما با استفاده از اهرم مالی، می‌توانید این مبلغ را به صورت ودیعه برای قرارداد آتی سکه به کار ببرید. در چنین شرایطی بسته به میزان اهرم خود، امکان خرید چند سکه طلا را خواهید داشت و تغییرات آتی قیمت سود و زیان شما را مشخص می‌کند. علاوه بر این، برخی دیگر نیز از کارگزاری‌ها اعتباری برای خرید سهام دریافت می‌کنند که به نوعی همان استفاده از اهرم مالی است.

یک کاربرد دیگر اهرم مالی برای شرکت‌ها است. شرکت‌ها از این ابزار برای تامین مالی خود استفاده می‌کنند. در صورتی که شرکتی چنین کاری را انجام دهد، نیاز به ورود مالکان جدید به شرکت را ندارد. البته چنین کاری ریسک آن شرکت را بالا می‌برد و مخاطرات خود را به همراه دارد.

شرایط استفاده از اهرم مالی

در بازار آتی قراردادهای دارایی با اهرم 10 شروع می‌شوند، البته بر اساس وضعیت بازار و مقدار وجه تضمینی که سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند، این اهرم قابل تغییر است. فرض کنید می‌خواهید از بازار آتی 300 گرم زعفران بخرید. اندازه هر قرارداد آتی 100 گرم زعفران است و برای خرید 300 گرم شما باید 3 قرارداد آتی بخرید. البته برای ثبت سفارش باید مبلغ تضمین اولیه قرارداد و کارمزدها را داشته باشید. اما وجه تضمین اولیه چیست؟

وجه تضمین اولیه چگونه محاسبه می‌شود؟

وجه تضمین اولیه در طول زمان ثابت نیست و به نحوی پویا تغییر می‌کند. این مبلغ به شکل زیر محاسبه می‌شود:

مبلغ وجه تضمین اولیه = درصد وجه تضمین اولیه * [(میانگین قیمتهای تسویه روزانه در کلیه سررسیدهای قراردادهای آتی دارایی پایه * اندازه قرارداد/ براکت اهرم بازار آتی طلا چیست؟ تغییرات وجه تضمین * 10)+1] * براکت تغییرات وجه تضمین * 10

وجه تضمین اولیه معادل 10 درصد و براکت تغییرات وجه تضمین معادل 200 هزار تومان هستند. بنابراین اگر بخواهید اقدام به خرید 300 گرم زعفران کنید، باید به اندازه 3 برابر وجه تضمین اولیه و کارمزدها در حسابتان پول داشته باشید تا سفارش‌‌تان ثبت شود. توجه داشته باشید که این مبلغ بسیار کمتر از مبلغی است که باید برای خرید 300 گرم زعفران بپردازید و در واقع این موقعیتی است که اهرم برای شما پدید آورده است.

وجه تضمین لازم چیست؟

در بالا به وجه تضمین اولیه اشاره کردیم. اما وجه تضمین برای ثبت سفارش لازم است. در پایان هر روز، مبلغی نهایی سفارش تحت عنوان وجه تضمین اعلام می‌شود و خریدار باید دست کم 70 درصد از مبلغ فوق را در حساب خود داشته باشد. در غیر این صورت، اخطاریه‌ای برای وی صادر می‌شود تا وجه تضمین خود را بالا ببرد. پس از دریافت اخطاریه، فرد دو راه دارد: یا حساب خود را افزایش می‌دهد یا از سفارش صرف‌نظر می‌کند.

اهرم چقدر عایدی دارد؟

به طور کلی برای محاسبه اهرم مالی باید ارزش قرارداد را بر وجه تضمین اولیه تقسیم کرد. اگر اهرم بازار آتی 10 باشد، به معنای آن است که اگر فرد در بازار عایدی یک درصد سود کند، در بازار آتی 10 درصد سود خواهد کرد. البته باید به یاد داشت که در مورد زیان هم همین طور است. یعنی اگر شما در بازار عادی یک درصد زیان می‌کردید، با استفاده از اهرم 10، ده درصد ضرر خواهید کرد. علاوه بر این، اگر اهرم مورد استفاده 5 باشد، به ازای هر درصد سود یا زیان سرمایه‌گذار در بازار عادی، 5 درصد در بازار آتی سود یا ضرر خواهید برد و اگر اهرم 20 باشد، به ازای هر درصد سود یا زیان فرد در بازار عادی، در بازار آتی 20 درصد سود یا زیان می‌کند.

جمع‌بندی

در این مطلب به اهرم مالی در بازار آتی اشاره کردیم. استفاده از اهرم مالی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب است که آشنایی خوبی هم با بازارهای سرمایه دارند و برای افراد ریسک‌گریز اصلا توصیه نمی‌شود. اگر آشنایی خوبی با بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف ندارید، گزینه‌های مناسب‌تری مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارند که ریسک پایین‌تری دارند. اگر هم به چنین بازاری علاقمند شده‌اید، ابتدا دانش خوبی در مورد آنها به دست آورید.