مدیریت ریسک مالی

مدیریت ریسک مالی چیست؟ تعریف، تحلیل و رویکردها

مدیریت ریسک مالی، با استفاده از ابزارهای مالی کارآمد، طراحی و اجرا می شود تا شرکت را از ریسک های مختلف مالی محافظت نماید. به دلیل وجود تقاضایزیاد در این زمینه، مدیریت ریسک مالی اکنون به عنوان یک رشته مجزا تدریس می شود و دروس آن شامل مدیریت ارتباط بین جنبه های داخلی موسسات مالی و عوامل خارجی است که بر سرمایه گذاری تاثیر می گذارد.

تعریف مدیریت ریسک مالی
مدیریت ریسک مالی به فرآیند پیشرفت تدریجی و دائمی ارزش مالی قابل قبول در هر سازمان اشاره دارد. ابزارهای مالی معمولا برای کمک به تیم مدیریت به منظور مدیریت افشای ریسک، به ویژه ریسک اعتباری و ریسک بازار، مورد استفاده قرار می گیرند. سایر ریسک ها عبارتند از ریسک سهام، ریسک تأمین کننده، ریسک مشتری، ریسک شرکا، ریسک مالی، ریسک نقدینگی و ریسک های مربوط به نرخ بهره، نرخ ارز و تبدیل و قیمت کالاها. الگوریتم مدیریت ریسک مالی شبیه به مدیریت ریسک عمومی است. فرآیند مدیریت ریسک مالی عموما به سه مرحله تقسیم می شود: شناسایی منابع ریسک، ارزیابی آن و تدوین طرح های مربوطه. هر دو رویکرد کمی و کیفی، در مدیریت ریسک مالی قابل اجرا و امکان پذیر است و استفاده از هر یک از این روش ها به نوع ریسکی که تیم مدیریت با آن مواجه است، بستگی دارد. هدف مدیریت ریسک مالی به عنوان یک شاخه خاص از مدیریت ریسک، کمک به اولویت بندی ابزارهای مالی و استفاده از آنها برای مدیریت ریسک های پر هزینه است. وابستگی متقابل بین ریسک باعث خطرناک تر شدن آنها می شود و شرکت یا مبلغ سرمایه گذاری شده، در معرض آسیب پذیری بیشتری قرار می گیرند. به عنوان مثال، نرخ ارز (تبدیل) و نرخ بهره به شدت به یکدیگر وابسته هستند. بنابراین وابستگی آنها باید در هنگام تدوین چارچوب مدیریت ریسک مالی مورد توجه قرار گیرد. مدیریت ریسک مالی، با استفاده از ابزارهای مالی کارآمد، طراحی و اجرا می شود تا شرکت را از ریسک های مختلف مالی محافظت نماید. به دلیل وجود تقاضای زیاد در این زمینه، مدیریت ریسک مالی اکنون به عنوان یک رشته مجزا تدریس می شود و دروس آن شامل مدیریت ارتباط بین جنبه های داخلی موسسات مالی و عوامل خارجی است که بر سرمایه گذاری تاثیر می گذارد. همچنین بازارهای مالی مدرن را نیز شامل می شود. مدیریت ریسک مالی، درک و شناخت خوبی را برای پایه ریزی تکنیک های مدرن مدیریت ریسک ارائه می دهد.

مطالب مرتبط:

تجزیه و تحلیل مدیریت ریسک مالی
فرض کنید یک شرکت یا یک تیم مدیریت مالی قصد دارد، میزان شدت و انواع ریسک های احتمالی را محاسبه کند. برای این کار، تیم باید وضعیت کامل را تجزیه و تحلیل کند و با استفاده از تکنیک، رویکرد یا روشی که بیشتر از سایر روش ها قابل اجرا است، مانع روی دادن ریسک و یا به حداقل رساندن آثار آن شود. در اینجا ما روش ها و رویکردهای مدیریت ریسک مالی را با ذکر چند مثال توضیح خواهیم داد:
روش های انجام تجزیه و تحلیل مدیریت ریسک مالی
ارزش در معرض ریسک (VAR): یکی از مهمترین روش ها یا اقدامات برای مدیریت ریسک مالی، تحلیل VAR است. ارزش در معرض ریسک، بر مبنای میزان خسارات احتمالی، احتمال شدت صدمات و آسیب ها و مدت زمان محاسبه می شود. تصور کنید یک پروژه فرضی توسط یک شرکت مالی انجام می شود که ارزش در معرض ریسک آن در طی یک ماه، برابر با 7 و کل سرمایه آن 20 هزار روپیه هند است. این بدان معنی است که در هر ماه از طول عمر پروژه، 7 درصد احتمال از دست دادن 20 هزار روپیه وجود دارد. مثال دیگر، سرمایه گذاری معمولی یک شرکت یا یک فرد است. اگر معیار اندازه گیری VAR، 10 هزار روپیه و سطح اطمینان، 38 درصد اطمینان در طول دوره 29 روزه و بدون سرمایه گذاری یا فروش تا روز 29ام باشد، آنوقت 38 درصد احتمال دارد که سرمایه گذار، مبلغ 10 هزار روپیه را در یک ماه از دست دهد. ارزش در معرض ریسک، یک مقدار تقریبی برای احتمال زیان مالی یا از دست دادن سرمایه است. ضررهای واقعی ممکن است بیشتر یا کمتر از ارزش تخمین زده شده باشد.
تحلیل رگرسیون: یکی دیگر از روش ها یا رویکردهای مدیریت ریسک مالی، تحلیل رگرسیون است. این تحلیل برای برای مطالعه آثار و پیامدهای مدیریت ریسک مالی حاصل از قرارگیری یک متغیر در معرض هر نوع تغییر است. مثلا این تحلیل، نشان می دهد که چه مقدار تغییرات نقدینگی در هنگام مواجهه با افزایش یا کاهش نرخ بهره رخ خواهد داد.
تجزیه و تحلیل سناریو: تجزیه و تحلیل سناریو یکی دیگر از روش های قدرتمند مدیریت ریسک مالی است. حتی گاهی اوقات به عنوان یکی از تکنیک های مدیریت ریسک مالی به شمار می آید. همچنین با نام های آزمون فشار، آزمون ه حساسیت یا تجزیه و تحلیل "چه خواهد شد اگر (what if)؟" نیز شناخته می شود. در این روش، مدیران و تیم های مالی به بحث و تهیه چند سناریوی فرضی و در عین حال مرتبط به موضوع می پردازند و سوالی که مطرح می کنند این است: که اگر این وضعیت رخ دهد، چه خواهد شد؟ سایر سوالات عبارتند از: اگر بازار سهام 48 درصد سقوط کند، چه خواهد شد؟ اگر بانک مرکزی نرخ بهره را 29 درصد افزایش دهد، چه خواهد شد؟ اگر نرخ ارز 30 درصد کاهش یا 29 درصد افزایش یابد، چه خواهد شد؟ اگر یک مشتری مهم را از دست دهیم، چه خواهد شد؟ پس از ارزیابی، نتایج تحلیل های سناریو فرضی با در نظر گرفتن افشای ریسک بر مبنای محاسبات، به یک مقدار کمی تبدیل می شوند که نشان دهنده مدیریت ریسک مالی مبلغ زیان ناشی از ریسک است. سپس بیشترین مبلغ پیش بینی شده برای زیان، به عنوان بدترین سناریو مورد بررسی قرار می گیرد.

ریسک مالی و انواع آن را بهتر بشناسید + روش کنترل آن

ریسک مالی همان خطر یا احتمال از دادن سرمایه است که در رابطه با مشاغل بازار مالی است که انواع مختلفی از ان در جامعه بازاری وجود دارد.

ریسک مالی چیست ؟

ریسک مالی اصطلاحی است که در رابطه با مشاغل ، اشخاص دولتی و بازار مالی به طور کلی یا فردی به کار برده می ‎شود . این اصطلاح به معنای خطر یا احتمال از دست دادن سرمایه می ‎باشد .به عبارتی دیگر ریسک مالی به احتمال انحراف بازده واقعی سرمایه گذاری از بازده مورد انتظار اطلاق می گردد. زمانی سرمایه گذار با ریسک مالی مواجه خواهد شد که اطمینان کافی از بازده مورد انتظار در زمان آینده نداشته باشد.

مبانی ریسک مالی

ریسک مالی به معنای خطراتی است که می‎ تواند منجر به از دست رفتن سرمایه در افراد ذینفع شود.

در رابطه با دولت ، این بدان معنی است که آن ها قادر به کنترل سیاست های پولی و پیش فرض بدهی های خود نیستند.

شرکت ها نیز با بدهی های پیش فرض خود رو به رو هستند اما با این حال شکست در تعهد نیز باعث ایجاد بار اقتصادی بر تجارت خواهد شد.

ریسک مالی در افراد خاص به این صورت است که در تصمیم گیری های اقتصادی خود با مشکل رو به رو شده و ممکن است درآمد و توانایی آن ها برای پرداخت بدهی ای که فرض کرده بودند به خطر بیفتد.

بازار های مالی نیز به دلیل وجود نیروهای کلان اقتصادی ، تغییر در نرخ بهره بازار و احتمال پیش فرض توسط بخش ها یا شرکت های بزرگ با ریسک مالی رو به رو هستند.

ریسک مالی در اندازه های مختلفی وجود دارد و معمولا همه افراد را تحت تاثیر قرار می ‎دهد و به همین دلیل برای کاهش میزان آسیب ریسک مالی ، آگاهی از خطرات و چگونگی محافظت از خود در برابر این مشکلات به شما کمک خواهد کرد.

چنانچه در این قسمت از نمناک مطرح شده است نکته قابل توجه و بسیار مهم این است که قبل از درک تکنیک های موجود برای کنترل و شکل دهی مدیریت ریسک، باید ریسک و نواع آن را بشناسید و از تفاوت آنها نسبت به یکدیگر آگاه باشید.

ریسک مالی و طبقه بندی آن

می ‎توان به ریسک همانند نتیجه غیر منتظره یا منفی اشاره کرد . هرگونه فعالیتی که منجر به از بین رفتن سرمایه شود را می‎توان نوعی ریسک مالی دانست . انواع مختلفی از خطرات وجود دارد که یک شرکت ممکن است با آن رو به رو شده و بر آن ها غلبه کند و به طور کلی ریسک ها را می ‎توان به سه نوع ریسک تجاری ، ریسک غیر تجاری و ریسک مالی طبقه بندی کرد.

ریسک تجاری :

این نوع خطرات توسط خود شرکت های تجاری به منظور به حداکثر رساندن ارزش سهام وسود انجام می ‎شود. به عنوان مثال شرکت ها به منظور بازاریابی کالاهای جدید خود برای فروش بیشتر ریسک های پر هزینه ای متقبل می ‎شوند.

ریسک غیر تجاری :

این نوع خطرات تحت کنترل شرکت ها نیستند . خطرات ناشی از عدم تعادل سیاسی و اقتصادی را می ‎توان ریسک غیر تجاری نامید.

ریسک مالی :

ریسک مالی همان طور که از نام آن برداشت می ‎شود، ریسکی است که باعث ضرر مالی بنگاه ها خواهد شد. ریسک مالی به طور کلی به دلیل بی ثباتی و ضرر در بازار مالی ناشی از نوسانات قیمت سهام ، ارز، نرخ بهره و سایر موارد ایجاد می ‎شود.

انواع ریسک مالی

ریسک مالی یکی از انواع مهم ریسک ها برای هر شغلی به حساب می ‎آید . ریسک مالی به دلیل نوسانات بازار ایجاد می ‎شود و عوامل زیادی را در بر می ‎گیرد . بر این اساس ریسک مالی را می ‎توان به انواع مختلفی از قبیل ریسک در بازار، ریسک اعتباری ، نقدینگی، ریسک عملیاتی، ریسک قانونی ، ریسک سوداگرانه و ریسک ارزی تقسیم کرد.

ریسک بازار :

این نوع ریسک به دلیل نوسانات ابزار های مالی ایجاد می‎شود . ریسک بازار را می ‎توان به عنوان ریسک جهت دار و ریسک غیر مستقیم طبقه بندی کرد . جهت گیری ریسک به دلیل جابه جایی در قیمت سهام، نرخ بهره و موارد دیگر ایجاد می ‎شود و از طرف دیگر ریسک غیر هدایتی می ‎تواند با خطرات ناپایداری همراه باشد . در صورت بروز این ریسک مشاغل کاهش یافته ، سرمایه گذاران ثروت خود را از دست می ‎دهند و دولت مجبور به تجدید نظر در سیاست های خود خواهد شد اما با این حال بسیاری از رویداد های دیگر نیز بر بازار تاثیر گذار خواهد بود . به عنوان یک اقدام آماری نوسانات بیانگر عدم اطمینان سهام داران در سرمایه گذاری هایشان است و بازده بازار مطابق با ارزش واقعی دارایی های فردی و کلی بازار می ‎باشد . نوسانات و یا ریسک سهام عدالت می ‎تواند باعث تغییر ناگهانی قیمت سهام شود.

ریسک اعتباری :

این نوع ریسک، زمانی اتفاق می ‎افتد که فرد نتواند به تعهدات خود در قبال همتایانش عمل کند . ریسک اعتباری را می ‎توان به ریسک اساسی و ریسک تسویه حساب طبقه بندی کرد . ریسک مدیریت ریسک مالی اساسی معمولا به دلیل سیاست های دشوار ارزی ایجاد می ‎شود و از طرفی دیگر ریسک تسویه حساب هنگامی به وجود میاید که یک طرف پرداخت را انجام می ‎دهد، در حالی که طرف مقابل نتواند تعهدات خود را انجام دهد.

ریسک نقدینگی :

این نوع ریسک ناشی از عدم توانایی در انجام معاملات است . ریسک نقدینگی را می ‎توان به ریسک نقدینگی دارایی و ریسک نقدینگی سرمایه گذاری تقسیم کرد . ریسک نقدینگی دارایی به دلیل خریداران کافی و فروشندگان ناکافی در مقابل سفارشات فروش ایجاد می ‎شود . ریسک نقدینگی از آن جهت در نظر سرمایه گذاران مورد توجه است کهمی توانند دارایی مورد نظر را سریعا خرید و فروش کنند ، بدون آنکه قیمت دارایی دچار نوسانات شدید شود .به همین دلیل دارایی مذکور را دارای قدرت نقدینگی بالا می دانند .هر چقدر خرید و فروش دارایی سریع انجام شود ریسک نقدینگی کمتر خواهد بود. از سوی دیگر زمانی است که فردی خواستار سرمایه گذاری در سهام شرکت های کوچکی باشد ،باید برای خرید یا فروش آن ها چند روز یا چند هفته منتظر بماند و ممکن است قیمت کمتری برای فروش پیشنهاد دهد.

ریسک عملیاتی :

این نوع ریسک ناشی از خرابی های عملیاتی مانند سوء مدیریت یا خرابی های فنی است . ریسک عملیاتی را می ‎توان به ریسک کلاهبرداری و ریسک مدل طبقه بندی کرد . ریسک کلاهبرداری به دلیل عدم کنترل ایجاد می ‎شود و ریسک مدل به دلیل کاربرد نادرست مدل ایجاد می ‎شود.

ریسک قانونی :

این نوع ریسک مالی ناشی از محدودیت های قانونی مانند دادخواست ها است . هر زمانی که یک شرکت به دلیل رسیدگی های قانونی دچار ضرر مالی شود ، این یک ریسک قانونی خواهد بود . اگر یک معامله از نظر قانونی انجام پذیر نباشد این ریسک مطرح خواهد شد . این ریسک با ریسک اعتباری ارتباط دارد ، چرا که طرفین معامله اگر در معلمله دچار ضرر و زیان گردند به دنبال بستری قانونی برای زیر سوال بردن اعتبار معامله می باشند .ریسک قانونی به صورت شکایت سهام داران علیه شرکتی که ضررده باشد، می تواند ظاهر گرد.

ریسک اعتباری :

این نوع ریسک که به عنوان ریسک پیش فرض نیز شناخته می ‎شود، در صورتی رخ می‎ دهد که وام گیرنده قادر به بازپرداخت اقساط وام خود نباشد . سرمایه گذاران تحت تاثیر ریسک مالی از کاهش درآمد ناشی از بازپرداخت وام و همچنین اصل سود از دست رفته رنج می ‎برند . طلبکاران نیز ممکن است افزایش در هزینه های جمع آوری بدهی را تجربه ی ‎کنند.

این خطر، مربوط به ساختار سرمایه، معاملات مالی و قرار گرفتن در معرض پیش فرض است . این اصطلاح معمولا برای بازتاب عدم اطمینان سرمایه گذار در جمع آوری بازده و پتانسیل همراه با ضرر پولی استفاده می ‎شود. مشاغل در صورت عدم مدیریت و استدال مالی صحیح ، ریسک مالی را تجربه خواهند کرد و بر اساس عوامل داخلی ، این ریسک به معنی عدم موفقیت در تعهدات خود است.

پیش فرض و تغییر نرخ بهره بازار نیز می ‎تواند باعث ایجاد ریسک مالی شود . پیش فرض ها عمدتا در بازار بدهی و اراق قرضه اتفاق می ‎افتد زیرا شرکت ها و یا سایر صادر کننده ها قادر به پرداخت بدهی های خود نبوده و به سرمایه گذاران آسیب می ‎زنند . تغییر در نرخ بهره بازار می ‎تواند اوراق بهادار فردی را به سمت سود سرمایه گذاران سوق دهد.

ریسک سوداگرانه :

در صورتی که سرمایه گذار تحقیقات مناسبی قبل از انجام سرمایه گذاری خود به عمل نیاورده مدیریت ریسک مالی باشد ، برای رسیدن به سود بالا نیازمند صرف هزینه بالایی خواهد بود . در چنین شرایطی هزینه زیادی صرف شده و سرمایه گذار ضرر خواهد کرد.

ریسک ارزی :

سرمایه گذاران دارای ارز های خارجی در معرض ریسک ارزی هستند زیرا عومل مختلفی از جمله تغییرات نرخ بهره و تغییر سیاست های پولی می ‎تواند ارزش محاسبه شده یا ارزش پول آن ها را تغییر دهد و همچنین تغییر در قیمت ها به دلیل نوسانات بازار، تغییرات سیاسی ، بلایای طبیعی ، تغییرات دیپلماتیک یا مشکلات اقتصادی ممکن است باعث ایجاد شرایط بی ثبات در سرمایه گذاری های خارجی شده و مشاغل و افراد را متحمل ضرر کند.

ابزاری برای کنترل ریسک مالی

خوشبختانه ابزارهای زیادی در اختیار افراد ، مشاغل و دولت ها قرار گرفته است که به آن ها امکان محاسبه میزان ریسک مالی مورد نظر خود را می ‎دهد.

متداول ترین روش هایی که متخصصان سرمایه گذاری برای تجزیه و تحلیل خطرات مرتبط با سرمایه گذاری های طولانی مدت یا بورس سهام استفاده می ‎کنند ، شامل تجزیه و تحلیل بنیادی ، تحلیل تکنیکی و تحلیل کمی است.

تجزیه و تحلیل بنیادی فرآیند اندازه گیری ارزش ذاتی یک امنیت با ارزیابی کلیه جنبه های مشاغل اصلی از جمله دارایی شرکت و درآمد آن است.

تجزیه و تحلیل فنی فرآیند ارزیابی اوراق بهادار از طریق آمار است و نگاهی به بازده های تاریخی ، حجم تجارت ، قیمت سهام و سایر داده های عملکرد دارد.

تجزیه و تحلیل کمی ، ارزیابی عملکرد تاریخی یک شرکت با استفاده از محاسبات مالی خاص است.

به عنوان مثال هنگام ارزیابی مشاغل ، نسبت بدهی به سرمایه ، نسبت بدهی مورد استفاده را با توجه به ساختار کل سرمایه شرکت اندازه گیری می ‎کند . میزان بالای بدهی نشانگر یک سرمایه گذاری ریسک پذیر است و نسبت دیگر یعنی نسبت هزینه سرمایه ، جریان نقدی را از عملیات با هزینه های سرمایه تقسیم می ‎کند تا مشخص شود که چه مقدار پول برای ادامه کار پس از ارائه بدهی برای شرکت باقی خواهد ماند.

مدیران حرفه ای ، معامله گران ، سرمایه گزاران انفرادی و افسران سرمایه گذاری شرکت ها از تکنیک های محافظت از حراست مدیریت ریسک مالی استفاده می ‎کنند تا در معرض ریسک های مختلف مالی قرار نگیریند . استفاده استراتژیک از ابزار ها مانند قرارداد های گزینه ای برای جبران احتمال نوسانات نامطلوب قیمت صورت می‎ گیرد . شما از این طریق قادر به محافظت از سرمایه خود خواهید بود.

جوانب مثبت و منفی ریسک مالی

ریسک مالی به خودی خود ، خوب یا بد نیست و در درجات مختلفی وجود دارد.

البته " ریسک " به خودی خود دارای مفهوم منفی ای است و ریسک مالی نیز از این قاعده مستثنا نیست . ریسک مالی می ‎تواند از یک تجارت گسترش یافته و بازار، دولت و حتی کل جهان را تحت تاثیر قرار دهد . ریسک مالی ممکن است ناشی از منابع یا نیروهای غیر قابل کنترل باشد که غلبه بر آن ها بسیار دشوار خواهد بود.

اگرچه ریسک مالی پدیده مثبتی نیست اما با این حال درک آن می ‎تواند منجر به تصمیم گیری های بهتر و آگاهانه تردر زمینه تجارت یا سرمایه گذاری شود . ارزیابی میزان ریسک مالی مرتبط با یک امنیت یا دارایی به تعیین ارزش آن سرمایه گذاری کمک می ‎کند و در صورتی که ریسک مالی کنترل نشود ، پیامد های جبران ناپذیری خواهد داشت.

ریسک مالی چیست ؟

به زبان ساده، ریسک مالی یعنی ریسک از دست دادن پول یا دارایی های ارزشمند. در زمینه بازار های مالی ‏ریسک به معنای مقدار پولی است که یک فرد با سرمایه گذاری یا معامله کردن ممکن است از دست ‏بدهد.

در واقع ریسک فقط به معنای از دست دادن پول نیست، بلکه احتمال از دست دادن پول است.‏

ریسک مالی چیست؟

به زبان ساده، ریسک مالی یعنی ریسک از دست دادن پول یا دارایی های ارزشمند. در زمینه بازار های مالی ‏ریسک به معنای مقدار پولی است که یک فرد با سرمایه گذاری یا معامله کردن ممکن است از دست ‏بدهد. در واقع ریسک فقط به معنای از دست دادن پول نیست، بلکه احتمال از دست دادن پول است.‏

به بیان دیگر، بسیاری از سرویس های مالی یا تراکنش ها ذاتا خطر از دست دادن را دارند و این چیزی ‏است که ما آن را ریسک مالی می نامیم. به طور کلی این مفهوم میتواند در سناریو های مختلفی استفاده ‏شود، مثل بازار های مالی، مدیریت تجارت و دستگاه های دولتی. ‏

به فرایند ارزیابی و مقابله با ریسک های مالی ، "مدیریت ریسک " گفته می شود. اما قبل از پرداختن به ‏مقوله مدیریت ریسک لازم است اطلاعات پایه ای در باره ریسک مالی و انواع مختلف آن داشته باشید.‏

روش های مختلفی برای دسته بندی و تعریف ریسک های مالی وجود دارد. مثال های مهم آن شامل ‏ریسک سرمابه گذاری، ریسک عملیاتی، ریسک ‏Compliance ‌‏( زیان هایی که در صورت غیر ‏قانونی بودن یک کار ممکن است به فرد وارد شود مثل خدشه دار شدن حسن شهرت فرد در بازار)، ‏ریسک سیستمی.‏

انواع ریسک های مالی:

همانطور که گفته شد، روش های مختلفی برای دسته بندی ریسک های مالی وجود دارد که تعریف ‏هریک از آنها بر اساس روش دسته بندی و موضوع آن میتواند متفاوت باشد. در این مقاله بررسی ‏مختصری بر ریسک های سرمایه گذاری، عملیاتی، ‏compliance‏ و سیستمی، خواهیم داشت.‏

ریسک سرمایه گذاری(‏investment risk‏)‏:

همانطور که از نام آن مشخص است، ریسک سرمایه گذاری به فعالیت های سرمایه گذاری و ترید ‏اشاره دارد. شکل های مختلفی از ریسک های سرمایه گذاری وجود دارد اما بیشتر آنها در ارتباط با ‏نوسان قیمت بازار است. ریسک بازار، نقدینگی(‏liquid‏)، واعتبار بخشهایی از ریسک سرمایه گذاری ‏است.‏

ریسک بازار(‏market risk‏)‏

ریسک بازار، نوسان قیمت دارایی ها در بازار را بررسی میکند. به عنوان مثال، اگر ‏Alice‏ بیتکوین ‏خریداری کند در معرض ریسک بازار قرار میگیرد چرا که نوسانات بازار ممکن است باعث افت ‏قیمت بیتکون شود. مدیریت ریسک بازار با در نظر گرفتن این مسئله آغاز میشود که اگر قیمت بیتکون ‏در جهت عکس موقعیت ‏Alice‏ حرکت کند، او چقدر متضرر خواهد شد .گام بعدی ایجاد یک ‏استراتژی است که ‏Alice‏ در مدیریت ریسک مالی برخورد با این حرکت بازار چه واکنشی داشته باشد.‏

معمولا سرمایه گذارها با ریسک های مستقیم و غیر مستقیم بازار روبرو هستند. ریسک مستقیم احتمال ‏از دست دادن دارایی به علت تغییرات نامطلوب قیمت در بازار است، که در مثال قبل گفته شد(‏Alice‏ ‏قبل از افت قیمت بیتکوین خریداری کرده است.)‏

در سمت دیگر، ریسک غیر مستقیم در ارتباط با دارایی هایی است که ریسک فرعی و ثانویه دارند، ‏یعنی چندان مشهود نیستند. به عنوان مثال در بورس اوراق بها دار نرخ سود به طور غیر مستقیم بر ‏قیمت سهام تاثیر میگذارد.‏

به عنوان مثال اگر ‏Bob‏ سهام یک شرکت را خریداری کند، سهام او میتواند به طور غیر مستقیم تحت ‏تاثیر نوسان نرخ سود باشد. بالا بودن نرخ سود سهام، رشد شرکت و سودآور ماندن آن را دشوار خواهد ‏کرد و سرمایه گذاران دیگر را ترغیب به فروش سهامشان می کند تا بدهی های خود را پرداخت کنند، ‏چرا که در این شرایط نگه داری سرمایه هزینه های بیشتری دارد.‏

لازم به ذکر است که نرخ سود هم به صورت مستقیم و هم غیر مستفیم بر بازار های مالی تاثیر ‏میگذارد. در حالی که نرخ سود روی بورس تاثیر غیر مستقیم دارد، تاثیر مستقیمی روی سهام و ‏سایراوراق بها دار با درامد ثابت خواهد داشت. بنا بر این، با توجه به نوع دارایی، ریسک نرخ سود ‏میتواند مستقیم یا غیر مستقیم باشد.‏

ریسک نقدینگی(‏liquid risk‏)‏

در این ریسک سرمایه گذاران و تریدر ها نمیتوانند دارایی خاص خود را بدون تغییر شدید در قیمت آن ‏خرید یا فروش کنند.‏

به عنوان مثال،فرض کنید ‏Alice‏ 1000 واحد از یک رمزارز را به قیمت هر واحد 10 دلار خریداری ‏کرده است، قیمت بعد از چند ماه هنوز در خدود 10 دلار ثابت ماندها است. در بازار ‏liquid‏ (وضعیتی ‏از بازار که به راحتی بتوان دارایی های خود را نقد کرد)، ‏Alice‏ میتواند تمام 10000 دلار خود را ‏بفروشد چرا که خریداران زیادی هستند که با قیمت هر واحد 10 دلار حاظر به خرید هستند. اما اگر ‏بازار ‏liquid‏ نباشد، خریداران کمی وجود دارند که حاضر به خرید هر واحد را 10 دلار هستند، پس ‏Alice‏ مجبور به فروش رمزارز خود با قیمت پایین تری است.‏
ریسک اعتباری(‏credit risk‏)‏

ریسکی است که در آن وام دهنده به علت کوتاهی وام گیرنده، پول خود را از دست میدهد. به عنوان ‏مثال ‌‎ Bob‏ از ‏Alice‏ پولی را به عنوان وام میگیرد، در این حالت ‏Alice‏ با ریسک اعتباری روبرو ‏است. به عبارت دیگر این احتمال وجود دارد که ‏Bob‏ پول ‏Alice‏ را پس ندهد، این احتمال چیزی است ‏که به آن ریسک اعتباری میگوییم. اگر ‏Bob‏ کوتاهی کند، ‏Alice‏ پول خود را از دست خواهد داد.‏

از دید بزرگتر، اگر درکشوری ریسک اعتباری به صورت غیر منطقی رشد کند، آن کشور دچار بحران ‏اقتصادی خواهد شد. بدترین بحران های مالی در 90 سال گذشته به دلیل گسترش جهانی ریسک ‏اعتباری رخ داده اند.‏

زمانی بانک های آمریکایی میلیون ها معامله آفست (شکلی از تجارت که در آن وارد کننده تمام یا ‏بخشی از قیمت کالای خریداری شده را به شکل کالا به صادر کننده پرداخت می کند‎.‌‏) را با هزاران ‏طرف قرارداد انجام دادند. زمانی که‎ ‌‏ با بانک ‏Lehmen Brothers‏ برای معامله های افست قرار داد ‏بسته شد ، ریسک اعتباری به سرعت در سرار جهان گسترش یافت و یک بحران مالی را ایجاد کرد که ‏منجر به یک رکود بزرگ شد.‏

ریسک عملیاتی (‏Operational risk‏)‏

ریسک عملیاتی، خطر ضررهای مالی است که به علت نقص در فرایند های داخلی، سیستم ها و یا ‏روش ها، اتفاق می افتد. این نقص ها غالبا ناشی از اشتباهات انسانی است که تصادفا اتفاق می افتند و ‏یا فعالیت های کلاه برداری است که عمدی است.‏

برای کاهش ریسک عملیاتی، هر شرکت باید به صورت دوره ای بازرسی های امنیتی را انجام دهد و ‏در کنار آن رویه های قوی اتخاذ کرده و مدیریت داخلی قویی داشته باشد.‏

نمونه های بیشماری وجود دارد از کارمندان شرکتهایی که به علت مدیریت ضعیف ، معاملات غیر ‏مجازی را با دارایی های شرکت انجام داده اند. این قبیل فعالیت ها را تجارت سرکش میگویند که باعث ‏خسارات مالی بسیار بزرگ در سراسر جهان به ویژه در صنعت بانکی میشود.‏

نقص های عملیاتی همچنین ممکن است به علت حوادث خارجی ایجاد شوند که به صورت غیر مستقیم ‏بر عملکرد شرکت تاثیر گذار خواهند بود، مثل زلزله، رعد وبرق و سایر بلایای طبیعی.‏

ریسک ‏Compliance‏ ‏

زمانی که یک کمپانی قوانین و مقررات وضع شده در حوزه قضایی خود را زیر پا بگذارد ممکن است ‏متحمل زیان هایی شود که به آن ریسک ‏compliance‏ میگویند. برای پیشگیری از چنین زیان هایی، ‏بسیاری از شرکت ها رویه های خاصی مثل مبارزه با پولشویی (‏AML: Anti money laundering‏) و سیستم احراز هویت مشتری ‌‏(‏KYC: know your customer ‏)، را به کار میبرند.‏

اگر شرکت و یا ارائه دهنده خدمات نتوانند با قوانین سازگار باشند، ممکن است منجر به تعطیل شدن و ‏یا مجازات های جدی تری شود. بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری و بانک ها به علت عدم انطباق ‏با قوانین با مجازات روبرو شده اند( مثل فعالیت بدون مجوز). ‏Insider trading‏ (خرید و فروش غیر ‏قانونی سهام یک کمپانی توسط کارمندان بدون اینکه به صورت عمومی فراخوان شده باشد ) و فساد ‏نمونه هایی از ریسک ‏compliance‏ است.‏

ریسک سیستمی(‏systemic risk‏)‏

ریسک سیستمی، احتمال وقوع یک رویداد خاص که باعث ایجاد تاثیرات منفی در یک صنعت یا بازار ‏خاص شود، است. به عنوان مثال فروپاشی بانک ‏Lehman Brothers‏ بحران مالی جدی در ایالات ‏متحده آمریکا ایجاد کرد که بسیاری از کشور ها را نیز تحت تاثیر قرار داد.‏

ریسک های سیستمی اغلب در کمپانی هایی مشاهده میشود که بخشی از یک صنعت هستند و وابستگی ‏شدیدی یه یکدیگر دارند. اگر بانک ‏Lehman Brothers‏ وابستگی عمیقی با سیستم مالی آمریکا ‏نداشت، ورشکستگی آن هم تاثیر کمتری داشت.‏

یک روش ساده برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستمی، عملکرد دومینو است. وقتی یک قطعه ‏می افتد باعث میشود بقیه قطعه ها هم بیوفتند.‏

قابل توجه است که، صنعت فلزات گرانبها بعد ار بحران مالی سال 2008 رشد چشمگیری را تجربه ‏کرد. بنا بر این تنوع بخشی یکی از روشهای کاهش ریسک سیستمی است.‏

ریسک سیستمی در مقایسه با ریسک سیستماتیک:

ریسک سیستمی را با ریسک سیستماتیک اشتباه نگیرید. ریسک سیستماتیک تعریف سخت تری دارد و ‏به طیف گسترده تری از خطرات اشاره دارد نه تنها مالی.‏

ریسک سیستماتیک میتواند به شماری از عوامل اقتصادی و اجتماعی اشاره دارد، مثل تورم، نرخ سود، ‏جنگ، بلایای طبیعی و تغییرات عمده سیاست های دولتی.‏

اساسا ریسک سیستماتیک با رخداد هایی در ارتباط است که کشور یا جامعه را در زمینه های مختلفی ‏تحت تاثیر قرار میدهد، مثل صنعت کشاورزی، ساخت و ساز،معدن، تولید، امور مالی و . . به همین ‏دلیل ریسک سیستمی را با ترکیب دارایی هایی که وابستگی کمی با هم دارند میتوان کاهش داد ولی ‏این امر در مورد ریسک سیستماتیک کارساز نیست.‏

جمع بندی ‏

در این مقاله در باره چند نوع از انواع بی شمار ریسک های مالی صحبت کردیم که عبارتند از ریسک ‏سرمایه گذاری،عملیاتی، ‏compliance‏ و سیستمی. در گروه ریسک سرمایه گذاری، مفاهیم ریسک ‏بازار، ریسک نقدینگی و ریسک اعتباری بررسی شدند.‏

وقتی بحث بازار های مالی به میان می آید، اجتناب از ریسک ها کاملا غیر ممکن است. بهترین کاری ‏که یک تریدر یا سرمایه گذار میتواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک ها است، پس شناخت ‏بعضی از انواع اصلی ریسک اولین گام در ایجاد یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است.‏

مدیریت ریسک مالی و آن‌چه باید درباره آن بدانید

انجام هر فعالیت تجاری با خطراتی همراه است. این خطرات که ریسک نامیده می‌شوند، رویدادهایی هستند که در صورت وقوع می‌توانند پیامدها و اثرات نامطلوبی بر کسب‌و‌کار بگذارند. مدیریت ریسک در این مواقع به کمک ما می‌آید. ریسک در هر کسب‌و‌کار تجاری ذاتی است و مدیریت ریسک خوب از جنبه‌های ضروری اداره یک فعالیت تجاری موفق به حساب می‌آید. از آن‌جا که حفظ سرمایه و دارایی به عنوان یکی از پایه‌های بقای شرکت شناخته می‌شود، مدیریت ریسک مالی هم موضوع مهمی است که باید به آن پرداخت. بهترین کاری که یک شرکت می‌تواند انجام دهد این است که سعی کند خطرات احتمالی را پیش‌بینی و تاثیرات بالقوه آن بر تجارت را ارزیابی کند تا برای واکنش به رویدادهای نامطلوب آماده باشد.

مدیریت ریسک مالی چیست؟

ریسک مالی به معنای از دست دادن سرمایه در یک سرمایه‌گذاری تجاری است. در واقع این نوعی خطر است که می‌تواند منجر به از دست دادن دارایی برای اشخاص ذی‌نفع شود. به همین جهت، مدیریت آن برای هر فعالیت تجاری بسیار مهم خواهد بود. مدیریت ریسک مالی از جمله استراتژی‌های مدیریت ریسک است که راه‌های رفع ریسک‌های شناسایی شده را مدیریت می‌کند. اگر چه آگاهی از خطرات و نحوه محافظت از خود در برابر آن‌ها خطر را از بین نمی‌برد، اما می‌تواند به کاهش آسیب‌ها و پیامدهای منفی احتمالی کمک کند.

بازارهای مالی به دلیل نیروهای مختلف اقتصاد کلان، تغییرات نرخ بهره بازار و… با ریسک‌های مالی مواجه هستند. در حال حاضر نیز خطرات جدید سریع‌تر از همیشه در حال ظهورند و مدام پیچیده‌تر می‌شوند. بحران‌های مالی جهانی می‌توانند بر وضعیت پولی کل بازار اثر بگذارند و برخی از مشاغل را حذف کند. در این بین بسیاری از سرمایه‌گذاران سرمایه خود را از دست می‌دهند و اغلب دولت‌ها مجبور می‌شوند در سیاست‌های پولی خود تجدیدنظر کنند. مدیریت ریسک مالی به فرآیند شناسایی ریسک‌ها، تجزیه و تحلیل آن‌ها و اتخاذ تصمیمات لازم بر اساس پذیرش و کاهش آن‌ها گفته می‌شود. این موارد می‌توانند شامل ریسک‌های کمی یا کیفی باشند. یک مدیر مالی موظف است تا از ابزارهای مالی موجود برای محافظت از یک تجارت در برابر آسیب‌ها استفاده کند.

انواع ریسک مالی

انواع مختلفی از ریسک‌ها وجود دارد که مدیران مالی باید آن‌ها را قبل از پیشنهاد دادن و انتخاب استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در نظر بگیرند. در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ریسک عملیاتی

خطر زیان مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از افراد داخلی، سیستم، فرآیندها یا ریسک عملیاتی رویدادهای خارجی ناموفق یا ناکافی است. این شامل انواع خطرات دیگر مانند خطرات امنیتی، قانونی، تقلب، خطرات زیست‌محیطی و خطرات فیزیکی و… هم می‌شود. برخلاف سایر ریسک‌ها، ریسک‌ عملیاتی ناشی از درآمد نیست. تا زمانی که افراد، فرآیندها و سیستم‌ها ناقص و ناکارآمد باقی بمانند، خطر هم باقی خواهند ماند. با این حال از نظر مدیریت ریسک مالی، ریسک‌های عملیاتی را می‌توان در سطوح قابل قبولی مدیریت کرد.

ریسک ارز

ریسک ارز با عنوان ریسک نرخ ارز هم شناخته می‌شود. این مدیریت ریسک مالی مشکل هنگامی رخ می‌دهد که تراکنش مالی با ارزی غیر از واحد پول عملیاتی که اغلب واحد پول داخلی است انجام می‌شود. چنین ریسکی در نتیجه تغییرات نامطلوب در نرخ مبادله بین ارز معاملاتی و واحد پول عملیاتی به وجود می‌آید. یکی از جنبه‌های آن ریسک ارز خارجی است که باعث می‌شود محصول یا ارزش یک سازمان تحت‌تاثیر نوسانات غیرمنتظره نرخ ارز قرار بگیرد. مشاغلی که تجارت آن‌ها به شدت به واردات و صادرات کالا متکی است یا در بازارهای متنوع خارجی فعال هستند، بیشتر در معرض ریسک ارز خارجی قرار دارند.

ریسک اعتباری

ریسک اعتباری خطری است که برای وام‌گیرنده یا مشتری در قبال ‌آید. بدهی‌ها یا پرداخت معوقات خود وجود دارد. علاوه بر از دست دادن اصل سرمایه، عوامل دیگری مانند از دست دادن بهره، افزایش هزینه‌های جمع‌آوری و… باید در تعیین میزان ریسک اعتباری در نظر گرفته شوند. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای کاهش ریسک اعتباری، بررسی اعتبار مشتری یا وام‌گیرنده است. روش دیگر، خرید بیمه، نگهداری دارایی به عنوان وثیقه و تضمین بدهی توسط شخص ثالث است. برخی از روش‌هایی که شرکت‌ها برای کاهش ریسک اعتباری ناشی از عدم پرداخت بدهی مشتری استفاده می‌کنند شامل درخواست پیش‌پرداخت، پرداخت هزینه قبل از تحویل کالا و موارد مشابه است.

ریسک شهرت

ریسک شهرت به معنی از دست دادن سرمایه اجتماعی، سهم بازار یا سرمایه مالی ناشی از آسیب به شهرت در یک سازمان است. پیش‌بینی یا ارزیابی ریسک شهرت از نظر مالی بسیار دشوار است؛ چون شهرت یک دارایی را نمی‌توان به سادگی محاسبه کرد. با این حال آسیب به شهرت یک سازمان می‌تواند از نظر مالی به آن سازمان آسیب برساند. تحقیقات جنایی در مورد یک شرکت یا مدیران عالی‌رتبه آن، نقض اصول اخلاقی، فقدان خط مشی‌های پایدار یا مسائل مربوط به ایمنی و امنیت محصول، مشتری یا پرسنل، همگی نمونه‌هایی از مواردی هستند که می‌تواند به اعتبار یک واحد تجاری لطمه وارد کند.

رشد فناوری و نفوذ رسانه‌های اجتماعی اکنون می‌تواند مسائل جزئی یک شرکت را در سطح جهانی گسترش دهد. در موارد شدید، ریسک شهرت حتی می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت شود. به همین دلیل، سازمان‌های زیادی در حال اختصاص دارایی‌ها و منابع برای بهبود شهرت خود هستند.

مراحل فرآیند مدیریت ریسک مالی

مدیریت ریسک مالی به اقدامات پیشگیرانه‌ای گفته می‌شود که در شرکت‌ها و سایر سازمان‌ها به منظور کاهش خطرات و زیان‌های مالی اعمال می‌شود. این حوزه مدیریت، با ارائه راه‌حل‌هایی برای اجتناب از خطر و مشکلات احتمالی که ممکن است شرکت را تحت تاثیر قرار دهد سر و کار دارد. عبارت “پیشگیری بهتر از درمان است” را در مورد این مدیریت می‌توان به کار برد؛ چون در آن اقدامات احتیاطی مالی برای جلوگیری از شکست (زیان، بدهی و ریسک) اعمال می‌شود.

کاهش ریسک، ارائه راه‌حل‌های پولی و کمک به سازمان‌ها برای حفظ رشد اقتصادی از جمله بهترین شیوه‌های مدیریت ریسک مالی هستند. البته استاندارد بین‌المللی در زمینه مدیریت ریسک هم وجود دارد که تحت عنوان ایزو ۳۱۰۰۰ نامیده می‌شود. این مدیریت یک چارچوب ساختاریافته برای کاهش ریسک است. مراحل گام به گام زیر به مدیریت ریسک‌های مالی برای شرکت‌ها کمک می‌کند:

مرحله یک: شناسایی ریسک‌های مالی

اولین گام شناخت ریسک‌های مالی است که با سیاست‌ها، استراتژی‌ها و برنامه‌های شرکت مرتبط است. ریسک‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند که لازم است پس از شناسایی، برای کارکنان و اعضای تیم قابل درک و مشاهده شوند.

مرحله دو: انجام تجزیه و تحلیل ریسک مالی

تجزیه و تحلیل ریسک حول شناخت دامنه، اهمیت و میزان تاثیرگذاری بر سیاست‌ها و دارایی‌های مالی شرکت می‌چرخد. اولویت‌بندی ریسک مالی باید بر اساس عوامل مختلف و تشکیل چارچوبی برای کاهش خطر اجرا شود.

مرحله سه: ارزیابی ریسک مالی

این ارزیابی بر اساس آسیب‌های مرتبط با خطر انجام می‌شود. مشکلات جزئی مربوط به ریسک‌ها در سطح کم‌ریسک‌ترین موارد رتبه‌بندی شده و آن‌هایی که دارای نوسانات بالایی هستند، با سطح ریسک زیاد مشخص می‌شوند. پس از آن، مدیران ریسک، نیاز به تعامل با مدیران مالی و ایجاد اقدامات پیشگیرانه مناسب دارند.

مرحله چهار: نظارت مدیریت ریسک مالی بر ریسک‌های مالی

مرحله چهارم مدیریت ریسک مالی حول محور نظارت و بررسی ریسک‌ها قرار می‌گیرد. مدیران ریسک مالی باید اطمینان حاصل کنند که خطرات بالقوه به دقت بررسی می‌شوند.

اصول مدیریت ریسک مالی

مراحل مدیریت ریسک مالی در سطوح مختلف انجام می‌شوند تا ریسک‌ها و مخاطرات را به حداقل برسانند و به سازمان‌ها کمک کنند تا رشد پایدار خود را حفظ کنند. اصول خاصی بر فرآیندهای مدیریت ریسک مالی حاکم است. این اصول به تجزیه و تحلیل، ارزیابی و مدیریت موثر ریسک‌ها کمک می‌کند. در ادامه فهرستی از اصول مدیریت ریسک مالی را بررسی خواهیم کرد:

ادغام مدیریت ریسک مالی در سیاست‌های شرکت

به‌طور سنتی هر سازمانی خط‌مشی‌ها، برنامه‌ها و سایر استراتژی‌های خود را برای تجزیه‌ و تحلیل، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها به‌صورت جداگانه بررسی می‌کند. یک بخش مجزا وجود دارد که تمرکز آن روی به حداقل رساندن خطرات و ترکیب اقدامات پیشگیرانه است. با وجود پیچیدگی‌های پروژه‌های امروزی، ادغام مدیریت ریسک مالی در هر مرحله از فرآیند، رویه و جریان کار شرکت، یک روش خوب به نظر می‌رسد. انجام این کار یک دید کلی از عملیات ارائه می‌دهد و به ترسیم خطرات مالی بالقوه کمک می‌کند.

ساختاری و قابل تنظیم بودن رویکرد مدیریت ریسک مالی

یک برنامه مدیریت ریسک مالی معمولی باید به گونه‌ای ایجاد شود که ساختارمند و قابل تنظیم باشد و اهداف سازمانی را با خطر مواجه نکند. با بررسی فرآیندهای حیاتی مرتبط در ساختارهای کاری شرکت، باید یک روش مدیریت ریسک مالی مناسب ارائه شود. یک سازمان بزرگ باید ابتدا مدیریت ریسک‌های شدیدتر را در اولویت قرار دهد و سپس روی سایر ریسک‌های با اهمیت کمتر تمرکز کند؛ در حالی که برای یک شرکت کوچک یا استارت‌آپ، برطرف کردن ریسک‌های کوچک اولویت اول شناخته می‌شود. بنابراین رویکردها باید بر این اساس توسعه یابند.

فراگیر بودن

این مدیریت باید فراگیر باشد. یعنی استراتژی، برنامه یا فرآیند مدیریت ریسک مالی باید شامل هر ذی‌نفع، عضو تیم و کارمند مرتبط در ساختار شرکت باشد.

پویا بودن پروتکل‌های مدیریت ریسک مالی

مدیران این حوزه باید اطمینان حاصل کنند که سیاست‌هایشان ماهیتی پویا و انطباقی دارد. رویه‌های مدیریت ریسک مالی ممکن است به دلیل عواملی مانند معرفی قوانین جدید دولتی، تغییرات در جریان‌های کاری عملیاتی و موارد دیگر تغییر کند. از این رو، داشتن یک برنامه منعطف به آن اجازه می‌دهد تا تغییرات را در آن گنجانده و خطرات را از بین ببرند.

اصلاح و بهبود مستمر

هنگامی که یک استراتژی مدیریت ریسک مالی ایجاد و اجرا می‌شود، باید برای کاهش ریسک‌های احتمالی، بهبود و تقویت شود. اصلاح و بهبود مستمر استراتژی‌ها به تجهیز بهتر آن‌ها برای تجزیه و تحلیل ریسک‌های آینده کمک می‌کند.

استفاده از فناوری

یک فرآیند مدیریت ریسک مالی قوی از فناوری برای جمع‌آوری اطلاعات مفید در زمینه‌هایی که می‌توانند خطرساز باشند استفاده می‌کند. فناوری را می‌توان برای جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و ارزیابی ریسک‌های مختلف مورد استفاده قرار داد.

اصول اشاره شده در این بخش می‌توانند مدیریت موفقیت‌آمیز ریسک مالی را تسهیل و به جلوگیری از زیان‌های مالی و بدهی کمک کنند. داشتن چنین برنامه قدرتمندی می‌تواند به شرکت‌ها در داشتن رشد مناسب کمک کند و سود بیشتری برای آن‌ها به ارمغان بیاورد.

نتیجه‌گیری

امروزه نگرانی‌ها در مورد ریسک مالی افزایش یافته است. در این شرایط، شرکت‌ها با انواع و ساختارهای مختلف، خواهان چارچوب‌های مدیریت ریسک مالی قوی هستند که علاوه بر برآورده کردن خواسته‌ها، به تصمیم‌گیری بهتر و بهبود عملکرد کمک کند. مدیریت ریسک مالی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا خطراتی را که با آن‌ها مواجه هستند شناسایی و آن‌ها را کنترل و ارزیابی کنند. به همین دلیل استفاده از مشاوران قابل اعتماد مدیریت ریسک در شرکت‌ها بسیار مهم و اثرگذار است. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مدیریت ریسک مالی و دریافت گواهینامه ایزو مرتبط با آن و موارد دیگر می‌توانید با کارشناسان ما تماس گرفته یا به وب‌سایت ما مراجعه کنید.

ریسک مالی چیست؟

اجتناب از ریسک‌ها ردر بازارهای مالی غیرممکن است و بهترین کاری ‏که یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک‌ها است.

ریسک مالی چیست ؟

به زبان ساده، ریسک مالی یعنی ریسک از دست دادن پول یا دارایی‌های ارزشمند. در بازارهای مالی ‏ریسک به معنای مقدار پولی است که یک فرد با سرمایه‌گذاری یا معامله کردن ممکن است از دست ‏بدهد؛ توجه داشته باشید ریسک فقط به معنای از دست دادن پول نیست، بلکه احتمال از دست دادن پول را نیز شامل می‌شود .

‏ بسیاری از سرویس‌های مالی یا تراکنش ها ذاتاً با خطر از دست دادن مواجه‌اند و این چیزی ‏است که ما آن را ریسک مالی می‌نامیم .

انواع ریسک‌های مالی:

برای دسته‌بندی ریسک‌های مالی روش ‎ های مختلفی وجود دارد که تعریف ‏هریک از آنها بر اساس روش دسته‌بندی و موضوع آن می‌تواند متفاوت باشد. در این مقاله ریسک‌های سرمایه‌گذاری، عملیاتی، حقوقی ‏ (compliance) و سیستمی، را به طور خلاصه بررسی خواهیم کرد.‏

ریسک سرمایه‌گذاری(‏ Investment Risk ‏)

شکل‌های مختلفی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما بیشتر آنها در ارتباط با ‏نوسان قیمت بازار است. ریسک بازار، نقدینگی(‏ Liquid ‏)، و اعتبار، بخش‌هایی از ریسک سرمایه‌گذاری هستند.‏

ریسک بازار(‏ Market Risk ‏)

ریسک بازار به نوسان قیمت دارایی‌ها در بازار مربوط می‌شود. معمولاً سرمایه‌گذارها با ریسک‌های مستقیم و غیرمستقیم بازار روبه‌رو هستند. ریسک مستقیم احتمال ‏از دست دادن دارایی به علت تغییرات نامطلوب قیمت در بازار است ریسک غیرمستقیم در ارتباط با دارایی‌هایی است که ریسک فرعی و ثانویه دارند، ‏یعنی چندان مشهود نیستند. به عنوان مثال در بورس اوراق بهادار نرخ سود به طور غیرمستقیم بر ‏قیمت سهام تاثیر می‌گذارد.‏

ریسک نقدینگی(‏ Liquid Risk ‏)

در این نوع از ریسک، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نمی‌توانند دارایی خاص خود را بدون تغییر شدید در قیمت آن ‏بخرند یا بفروشند و این نوع از ریسک هنگامی به وجود می‌آید که برای قیمت مشخصی از یک دارایی خریدار یا فروشنده‌ای وجود نداشته باشد .

ریسک اعتباری(‏ Credit Risk ‏)‏

ریسکی است که در آن وام دهنده به علت کوتاهی وام گیرنده، پول خود را از دست می‌دهد .

از دید بزرگتر، اگر درکشوری ریسک اعتباری به صورت غیر منطقی رشد کند، آن کشور دچار بحران ‏اقتصادی خواهد شد. بدترین بحران‌های مالی در 90 سال گذشته، به دلیل گسترش جهانی ریسک ‏اعتباری رخ داده اند.‏

ریسک عملیاتی(‏ Operational Risk ‏)

ریسک عملیاتی، خطر ضررهای مالی است که به علت نقص در فرایندهای داخلی، سیستم‌ها یا ‏روش‌ها، اتفاق می‌افتد. این نقص‌ها غالباً ناشی از اشتباهات انسانی است که تصادفاً اتفاق می‌افتند ‏یا فعالیت‌های کلاهبرداری است که عمدی است.‏

برای کاهش ریسک عملیاتی، هر شرکت باید به صورت دوره ای بازرسی‌های امنیتی را انجام دهد و ‏در کنار آن رویه‌های قوی اتخاذ و مدیریت داخلی قوی داشته باشد.‏

نقص‌های عملیاتی همچنین ممکن است به علت حوادث خارجی ایجاد شوند که به صورت غیرمستقیم ‏بر عملکرد شرکت تاثیرگذار خواهند بود، مثل زلزله، رعد وبرق و سایر بلایای طبیعی.‏

ریسک حقوقی ‏ (Compliance) ‏

زمانی که یک کمپانی قوانین و مقررات وضع شده در حوزه قضایی خود را زیر پا بگذارد ممکن است ‏متحمل زیان‌هایی شود که به آن ریسک ‏ compliance ‏ می‌گویند. برای پیشگیری از چنین زیان‌هایی، ‏بسیاری از شرکت‌ها رویه‌های خاصی مثل مبارزه با پولشویی (‏ AML: Anti money laundering ‏) و سیستم احراز هویت مشتری(‏ KYC: know your customer ‏)، را به کار می‌برند.‏

ریسک سیستمی(‏ Systemic Risk ‏)

ریسک سیستمی، احتمال وقوع یک رویداد خاص است که باعث ایجاد تاثیرات منفی در یک صنعت یا بازار ‏خاص شود. به عنوان مثال فروپاشی بانک ‏ Lehman Brothers ‏ بحران مالی جدی در ایالات ‏متحده آمریکا ایجاد کرد که بسیاری از کشورها را نیز تحت تاثیر قرار داد.‏

ریسک‌های سیستمی اغلب در کمپانی‌هایی مشاهده می‌شود که بخشی از یک صنعت هستند و وابستگی ‏شدیدی یه یکدیگر دارند. اگر بانک لیمن برادرز ‏ (Lehman Brothers) ‏ وابستگی عمیقی با سیستم مالی آمریکا ‏نداشت، ورشکستگی آن هم تاثیر کمتری داشت.‏

یک روش ساده برای به خاطر سپردن مفهوم ریسک سیستمی، عملکرد دومینو است. در دومینو وقتی یک قطعه ‏می‌افتد باعث می‌شود بقیه قطعه‌ها هم بیفتد.‏

مقایسه ریسک سیستمی با ریسک سیستماتیک :

ریسک سیستمی را با ریسک سیستماتیک اشتباه نگیرید. اساسا ریسک سیستماتیک با رخدادهایی در ارتباط است که کشور یا جامعه را در زمینه‌های مختلفی ‏تحت تاثیر قرار می‌دهد، مثل صنعت کشاورزی، ساخت و ساز، معدن، تولید، امور مالی و . . به همین ‏دلیل ریسک سیستمی را با ترکیب دارایی‌هایی که وابستگی کمی با هم دارند می‌توان کاهش داد ولی ‏این امر در مورد ریسک سیستماتیک کارساز نیست.‏

جمع‌بندی ‏

در این مقاله در باره چند نوع از انواع بی‌شمار ریسک های مالی صحبت کردیم . وقتی بحث بازارهای مالی به میان می‌آید، اجتناب از ریسک‌ها کاملاً غیرممکن است. بهترین کاری ‏که یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد، کاهش یا کنترل این ریسک‌ها است، پس شناخت ‏بعضی از انواع اصلی ریسک اولین گام در ایجاد یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است.‏